Ναΐφ τέχνη (Naïve art, ή Toddler art) είναι μία κατηγορία τέχνης που χαρακτηρίζεται από μια παιδικού τύπου απλοϊκότητα, τόσο στην ύλη και το περιεχόμενο όσο και στην τεχνική. Η λέξη Ναΐφ είναι διεθνής πλέον, αλλά προέρχεται από την Γαλλική naive που σημαίνει αφελής. Όμως το δεδομένο ότι υπάρχουν τόσοι πολλοί ναΐφ καλλιτέχνες, με τα έργα τους, οι οποίοι έχουν λίγη ή καθόλου εικαστική παιδεία, αυτό και μόνο αποδεικνύει ότι ο όρος συχνά δεν ισχύει. Τελικά ο όρος Ναΐφ (naïve) που στα Αγγλικά ταυτίζεται με το primitive (αφελής, αγαθιάρης, πρωτόγονος) ερμηνεύεται πλέον σαν εξευτελισμός και σταδιακά άρχισε να αποφεύγεται στους εικαστικούς κύκλους.[1]. Πολλοί διάσημοι Ευρωπαίοι ζωγράφοι του 20ού αιώνα μπορεί εύκολα να ταξινομηθούν άμεσα ή έμμεσα στην τεχνοτροπία Ναΐφ, όπως ο Joan Miro, ο Henri Émile Benoît Matisse, o Paul Gauguin, κλπ. Μερικοί το παραδέχονται ευθέως εξ άλλου όπως ο Ισπανός Huan Miro που δήλωσε "Χρειάστηκε να γεράσω, για να μάθω να ζωγραφίζω σαν παιδί".
Ο όρος τέχνη Ναΐφ (naïve art)[2] αντιμετωπίζεται συχνά σαν μια περιθωριακή τέχνη η οποία είναι χωρίς φόρμα (τύπο) και χωρίς ή με λίγη εκπαίδευση και φυσικά χωρίς πτυχίο του καλλιτέχνη. Αυτό πράγματι ίσχυε πριν τον εικοστό αιώνα, αλλά τώρα υπάρχουν ακαδημίες τέχνης Ναΐφ. Αυτή η τέχνη πλέον αναγνωρίζεται ως επίσημη τεχνοτροπία και παρουσιάζεται σε αίθουσες τέχνης σε όλο τον κόσμο.
Τα χαρακτηριστικά της Τέχνης Ναΐφ (naïve art) είναι η αδέξια σχέση της με τη φόρμα της ποιοτικής ζωγραφικής. Ειδικότερα η Ναΐφ τέχνη δεν σέβεται τους κανόνες της προοπτικής (όπως καθορίσθηκαν από τους προοδευτικούς ζωγράφους της Αναγέννησης), που είναι οι εξής:
1° Μείωση του μεγέθους των αντικειμένων αναλογικά με την απόσταση,
2° Εξασθένηση των χρωμάτων με την απόσταση
3° Μείωση της ακρίβειας των λεπτομερειών με την απόσταση.
Τα αποτελέσματα είναι:
1ο Αποτελέσματα εσφαλμένης γεωμετρικής προοπτικής (αδέξια άποψη των έργων, εικόνα παιδικής ιχνογραφίας ή μεσαιωνική εικόνα ζωγραφικής, κλπ)
2ο Ισχυρή εμφάνιση της μορφής του θέματος, χονδροειδής χρήση χρώματος σε όλα τα πλάνα της σύνθεσης, χωρίς εξασθένηση στο βάθος του πεδίου.
3ο Ισότητα στην ευθυβολία των λεπτομερειών, συμπεριλαμβανομένων αυτών του βάθους πεδίου, ενώ έπρεπε να είναι βαθυσκιασμένες. Απλοϊκότητα κατά προτίμηση παρά φινέτσα είναι ο γενικός κανόνας της Ναΐφ τέχνης. Όμως κατέστη με το χρόνο δημοφιλής, και αναγνωρίσιμο στυλ, έτσι ώστε πολλά παραδείγματα να αποκαλούνται πλέον Ψευδο-ναΐφ (pseudo-naïve)
Ενώ η Ναΐφ τέχνη ιδεωδώς περιγράφει την εργασία καλλιτεχνών που δεν έλαβαν εικαστική παιδεία σε Σχολή καλών Τεχνών, ή Ακαδημία, όπως παράδειγμα ο Ανρί Ρουσσώ (Henri Rousseau) ή ο Αλφρεντ Γουάλις (Alfred Wallis), σε αντίθεση με αυτήν, η ψευδο-ναΐφ ή φω-ναΐφ τέχνη (faux naïve) περιγράφει εργασία καλλιτεχνών σε ένα μιμητικό στυλ, ή αυτοσυνειδητή τεχνοτροπία, με αποτέλεσμα η εργασία τους να φαίνεται σαν απλοϊκό αντίγραφο κάποιου πρωτοτύπου. Αρχέγονη τέχνη ("Primitive art") είναι ένας άλλος όρος χρησιμοποιούμενος για τέχνη χωρίς εικαστική παιδεία, αλλά ιστορικά χρησιμοποιείται περισσότερο για εικαστικά έργα καλλιτεχνών από περιθωριακούς πολιτισμούς, όπως είναι οι Ινδιάνοι της Αμερικής, οι Ιθαγενείς της υποσαχάριας Αφρικής, ή οι Ιθαγενείς των νησιών του Ειρηνικού (Tribal art στην Αγγλική Wikipedia). Ενας άλλος συνώνυμος όρος της ναΐφ τέχνης είναι Λαϊκή τέχνη (folk art στην Αγγλική Wikipedia). Eπίσης υπάρχουν οι όροι ναϊφισμός (naïvism) και πριμιτιβισμός (primitivism) που χρησιμοποιείται κυρίως για τους επαγγελματίες καλλιτέχνες που εργάζονται με στυλ ναΐφ όπως οι Paul Gauguin, Mikhail Larionov, Paul Klee).[3].
18ος αιώνας
Joshua Johnson (1763-1824)
Edward Hicks (1780–1849)
Oluf Braren (1787–1839)
Justus DaLee (1793–1878)
19ος αιώνας
Peter Rindisbacher (1806–1834) American, b. Switzerland
Fine, Gary Alan (2004). Everyday genius: self-taught art and the culture of authenticity. Chicago, IL: University Of Chicago Press. ISBN978-0-226-24950-6.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.