Νιλς Χένρικ Άμπελ
διακεκριμένος Νορβηγός μαθηματικός / From Wikipedia, the free encyclopedia
Ο Νιλς Χένρικ Άμπελ (νορβηγικά: Niels Henrik Abel, 5 Αυγούστου 1802-6 Απριλίου 1829) ήταν σημαντικός Νορβηγός μαθηματικός, με πρωτοποριακή συνεισφορά σε πολλούς τομείς.[7] Το πιο διάσημο επίτευγμά του είναι η πρώτη πλήρης απόδειξη αδυναμίας επίλυσης της γενικής πεντωνυμικής εξίσωσης. Αυτή η ερώτηση ήταν ένα από τα άλυτα προβλήματα της εποχής του και δεν είχε επιλυθεί για πάνω από 250 χρόνια.[8] Ήταν επίσης καινοτόμος στον τομέα των ελλειπτικών συναρτήσεων, και ανακάλυψε τις Αμπελιανές συναρτήσεις, που φέρουν το όνομά του. Έκανε τις ανακαλύψεις του ενώ ζούσε στη φτώχεια και πέθανε σε ηλικία 26 ετών από φυματίωση.
Νιλς Χένρικ Άμπελ | |
---|---|
Όνομα στη μητρική γλώσσα | Niels Henrik Abel (Νορβηγικά) |
Γέννηση | 5 Αυγούστου 1802 (μη καθορισμένο ημερολόγιο)[1][2][3] Nedstrand[4] και Finnøy[4] |
Θάνατος | 6 Απριλίου 1829 (μη καθορισμένο ημερολόγιο)[1][2][5] Φρόλαντ[6] |
Αιτία θανάτου | φυματίωση |
Υπηκοότητα | Νορβηγία |
Σπουδές | Πανεπιστήμιο της Γαλλίας και Oslo Cathedral School |
Σύντροφος | Christine Kemp |
Γονείς | Σέρεν Γκέοργκ Άμπελ |
Βραβεύσεις | Μεγάλο Βραβείο Μαθηματικών Επιστημών (1830) |
Επιστημονική σταδιοδρομία | |
Ερευνητικός τομέας | θεωρία ομάδων και λογισμός |
Ιδιότητα | μαθηματικός και διδάσκων πανεπιστημίου |
Υπογραφή | |
δεδομένα (π • σ • ε ) |
Το μεγαλύτερο μέρος του έργου του έγινε στα έξι-επτά χρόνια της επαγγελματικής του ζωής.[9] Όσον αφορά τον Άμπελ ο Γάλλος μαθηματικός Σαρλ Ερμίτ είπε: «Ο Άμπελ άφησε στους μαθηματικούς αρκετά ώστε να απασχοληθούν για πεντακόσια χρόνια».[9][10] Ένας άλλος Γάλλος μαθηματικός, ο Αντριέν-Μαρί Λεζάντρ, είπε: «quelle tête celle du jeune Norvégien! " ("τι κεφάλι αυτό του νεαρού Νορβηγού!").[11]
Το Βραβείο Άμπελ στα μαθηματικά, που προτάθηκε αρχικά το 1899 για να συμπληρώσει τα Βραβεία Νόμπελ, απονέμεται προς τιμήν του.