Παπάγου

Η Δημοτική Ενότητα Παπάγου απαρτίζει, μαζί με τον Χολαργό, τον Δήμο Παπάγου-Χολαργού του Βόρειου Τομέα Αθηνών.

Παπάγου Αττικής
Το πρώην Δημαρχείο Παπάγου
Παπάγου Αττικής
Χώρα	Ελλάδα[1]
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Παπάγου-Χολαργού
Υψόμετρο	200 μέτρα
Πληθυσμός	13.962 (2021)
Ταχ. κωδ.	156 69
Τηλ. κωδ.	210
Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Ο συνοικισμός του Παπάγου, ο οποίος στη συνέχεια έγινε Κοινότητα και αργότερα Δήμος, είναι δημιούργημα του Αυτόνομου Οικοδομικού Οργανισμού Αξιωματικών (ΑΟΟΑ). Ο ΑΟΟΑ συνεστήθη στις 29 Αυγούστου 1950 με τον Α.Ν. 1563/1950 (ΦΕΚ Α 254) από την τότε κυβέρνηση του Σοφοκλή Βενιζέλου, για τη στέγαση των αξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεων. Ήταν η εποχή που η οικονομία της Ελλάδος είχε καταστραφεί από την Κατοχή και τον εμφύλιο και υπήρχε άμεση ανάγκη στέγασης των οικογενειών των αξιωματικών, οι οποίες είχαν πληγεί παντοιοτρόπως μέχρι το 1949^[2].

Ιστορικά

Άγαλμα Παπάγου

Η ονομασία οφείλεται στον Στρατάρχη Αλέξανδρο Παπάγο. Ο Παπάγος γνώριζε πολύ καλά το πρόβλημα στέγασης των αξιωματικών και, ως Αρχιστράτηγος, μερίμνησε για την κατάρτιση Νόμου ο οποίος προέβλεπε την παροχή ιδιόκτητης κατοικίας στους αξιωματικούς και ζήτησε από την Κυβέρνηση να τον κυρώσει ως Αναγκαστικό Νόμο. Αργότερα, το 1953, ως Πρωθυπουργός πλέον της Ελλάδος, ενέκρινε διαδοχικά δάνεια προς τον ΑΟΟΑ, ώστε να συνεχιστούν τα προγράμματα οικοδόμησης της πόλεως^[3].

Η θεμελίωση της πρώτης κατοικίας έγινε στις αρχές του 1952 από τον Βασιλέα Παύλο, παρισταμένου και του τότε Πρωθυπουργού Νικολάου Πλαστήρα. Στις 22 Ιουνίου 1954 κληρώθηκαν και δόθηκαν στους δικαιούχους οι πρώτες 200 κατοικίες που κατασκευάσθηκαν από τον ΑΟΟΑ και συγκροτήθηκε ο οικισμός Παπάγου. Ο οικισμός υπαγόταν αρχικώς διοικητικά στον Δήμο Χολαργού και το 1965 αναγνωρίσθηκε ως Κοινότητα, με το Βασιλικό Διάταγμα 941/22-11-1965 (ΦΕΚ A 224). Έκτοτε, η Κοινότητα Παπάγου αναπτύχθηκε σημαντικά, μέσω διαδοχικών οικοδομικών προγραμμάτων του ΑΟΟΑ μέχρι το 1980. Αναγνωρίσθηκε ως Δήμος με το Προεδρικό Διάταγμα 554/13-8-1982 (ΦΕΚ Α 98)^[4]. Με την τελευταία διοικητική μεταρρύθμιση, (Πρόγραμμα Καλλικράτης), που επήλθε με την ψήφιση του Ν. 3852/2010 (ΦΕΚ Α 87), ο Δήμος Παπάγου συνενώθηκε με τον Δήμο Χολαργού και αποτελούν πλέον τον ενιαίο Δήμο Παπάγου-Χολαργού, με έδρα τον Χολαργό.

Χαρακτηριστικά του Οικισμού

Πολιτιστικό Κέντρο

Η περιοχή Παπάγου ανήκει στον Βόρειο Τομέα των Αθηνών. Βασικό χαρακτηριστικό της περιοχής είναι η αραιή δόμηση, με χαμηλό συντελεστή δόμησης, πολλές μονοκατοικίες της δεκαετίας του '60 και του '70 και πλούσια άλση και χώρους πρασίνου, παρά την εγγύτητά της στο κέντρο της πόλης. Παρόλα αυτά, τα τελευταία χρόνια, υπάρχει μεγάλη τάση για ανέγερση πολυκατοικιών και μείωση των παλιών μονοκατοικιών. Με τη διάνοιξη της Αττικής Οδού ο Δήμος απέκτησε γρήγορη σύνδεση με τα Μεσόγεια, τη Δυτική Αττική, και τις Εθνικές Οδούς 1 και 8. Συγκοινωνιακά εξυπηρετείται από τη Λεωφόρο Μεσογείων και τον σταθμό του Μετρό Εθνική Άμυνα.

Άλσος Παπάγου

Η περιοχή αντιμετωπίζει έντονες κυκλοφοριακές πιέσεις, λόγω της εκεί παρουσίας δύο υπουργείων (Εθνικής Αμύνης και Μεταφορών), του Σταθμού ΚΤΕΟ, της Διεύθυνσης Συγκοινωνιών Νομαρχίας Ανατολικής Αττικής και ενός μεγάλου νοσοκομειακού συγκροτήματος (Γ. Γεννηματάς) στα σύνορά του. Αντιμετωπίζει, επίσης, πρόβλημα διαμπερούς κυκλοφορίας, καθώς οι στενοί δρόμοι του προαστίου αποτελούν εναλλακτική σύνδεση των ανατολικών προαστίων (Χολαργός και Αγία Παρασκευή) προς τη Λεωφόρο Κατεχάκη, ενώ από τον κόμβο Υ2 (Παπάγου) της Περιφερειακής Υμηττού διοχετεύεται μεγάλος όγκος αυτοκινήτων προς τη Λεωφόρο Μεσογείων.

Η Δημοτική Κοινότητα Παπάγου καταλαμβάνει έκταση 3.100 περίπου στρεμμάτων, ημιορεινής μορφολογίας, με πυκνή βλάστηση και βρίσκεται σε υψόμετρο 232 μέτρων. Ο πραγματικός πληθυσμός της, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011, ανέρχεται σε 13.699 κατοίκους. Συνολικά στου Παπάγου υπάρχουν 102 οδοί, 18 πάρκα και άλση και 13 πλατείες. Μαζί με το Κοιμητήριο μπορεί κανείς να μετρήσει 14 ιστορικά μνημεία. Στην ευρύτερη περιοχή του Παπάγου υπάρχουν τρεις Εκκλησίες (Αγία Σκέπη και Άγιος Αλέξανδρος, Άγιος Γεώργιος και Αγία Ειρήνη και Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, η τελευταία στο Κοιμητήριο Παπάγου) και δύο Ιερές Μονές (Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννη Θεολόγου και Ιερά Μονή Αστερίου). Λειτουργούν τρία σχολικά συγκροτήματα, που περιλαμβάνουν δύο Νηπιαγωγεία (1ο και 2ο), τρία Δημοτικά Σχολεία (1ο, 2ο και 3ο), δύο Γυμνάσια (1ο και 2ο) και δύο Λύκεια (1ο και 2ο), τα οποία συγχωνεύτηκαν.

Αρχιτεκτονική

Αθλητικά Σωματεία

1. Αθλητικός Σύλλογος Παπάγου

Ο Α.Σ. Παπάγου ιδρύθηκε το 1966 και αποτελεί το αρχαιότερο αθλητικό σωματείο της περιοχής. Διαθέτει τμήματα ποδοσφαίρου, καλαθοσφαίρισης (μπάσκετ), πετοσφαίρισης (βόλεϊ), ξιφασκίας και σκάκι. Το ανδρικό τμήμα μπάσκετ και το γυναικείο τμήμα βόλεϊ είναι τα δύο πιο επιτυχημένα τμήματα του ΑΣ Παπάγου, καθώς έχουν καταφέρει να ανέβουν στις αντίστοιχες πρώτες (Α1) εθνικές κατηγορίες. Παράλληλα, όλα τα τμήματα έχουν αναδείξει σπουδαίους αθλητές και αθλήτριες, που σταδιοδρόμησαν ως επαγγελματίες παίκτες και προπονητές (Μιχάλης Υφαντής, Νότης Κονδύλης, Στέργιος Κουφός, Γιώργος Διαμαντόπουλος, Αλέξης Κυρίτσης στο μπάσκετ, Άκης Ζήκος στο ποδόσφαιρο κ.α.).

Κλειστό γήπεδο Δήμου Παπάγου

2. Αθλητικός Σύλλογος Ολυμπιάς Παπάγου

Ιδρύθηκε το 1985 και έχει ως αποκλειστικό σκοπό τη διάδοση του αθλήματος της καλαθοσφαίρισης. Παρά το γεγονός ότι η ομάδα αγωνίζεται όλα τα χρόνια στα τοπικά πρωταθλήματα της Ένωσης Σωματείων Καλαθοσφαίρισης Αττικής (ΕΣΚΑ), διαθέτει μεγάλο αριθμό αθλητών όλων των ηλικιών και οργανωμένες Ακαδημίες.^[5]

3. Αθλητικός Όμιλος Αντισφαιρίσεως Παπάγου

Η είσοδος των εγκαταστάσεων του Α.Ο. Αντισφαίρισης Παπάγου

Ο ΑΟΑΠ ιδρύθηκε το 1980 με σκοπό την άσκηση και ψυχαγωγία των μελών του στο άθλημα του τένις. Διαθέτει εγκαταστάσεις στους πρόποδες του Υμηττού, σε μια έκταση 32 στρεμμάτων. Αποτελούνται από 6 γήπεδα τένις, 2 γήπεδα τοιχοσφαίρισης, αποδυτήρια και εντευκτήριο-κυλικείο.^[6]

Διατελέσαντες κοινοτάρχες και δήμαρχοι Παπάγου

Από το 1967 έχουν διατελέσει πρόεδροι της Κοινότητας και έπειτα δήμαρχοι κατά χρονολογική σειρά οι:^[7]

Κοινοτάρχες

• Μιχαήλ Δερέκας, Υποστράτηγος ε.α., από το 1965 μέχρι 17/09/1974. Διορισμένος, πρώην εκλεγμένος κοινοτικός σύμβουλος.^[8]
• Βασίλειος Κ. Παπαευθυμίου (1912 - 2015), Υποπτέραρχος ε.α., από 1/1/1975 μέχρι 31/12/1978.
• Βασίλειος Μπλαδένης (1921 - 9 Αυγούστου 2014^[9]), Υποστράτηγος ε.α., από 1/1/1979 μέχρι 31/12/1982. Υπήρξε επί σειρά ετών, πρώτα κοινοτικός σύμβουλος Παπάγου (1973 έως 1976), μετά πρόεδρος της Κοινότητας Παπάγου (1977-1982) και εντέλει δήμαρχος της πόλης, από το 1982 έως το 1990, ενώ του είχε απονεμηθεί η ιδιότητα του επί τιμή δημάρχου. Το 2020 το όνομά του δόθηκε, τιμητικά, σε αίθουσα του Πολιτιστικού Κέντρου Παπάγου^[10].

Δήμαρχοι

• Βασίλειος Μπλαδένης (από 1/1/1983 έως 31/12/1990).
• Καλλιόπη («Πίτσα») Λιάπη (; - 19 Φεβρουαρίου 2019^[11]), από 1/1/1991 μέχρι 31/12/1994^[12]. Ήταν η πρώτη γυναίκα δήμαρχος Παπάγου, αφού προηγούμενα (1983-84, 1987-88 και 1989-90) ήταν αντιδήμαρχος, ενώ διετέλεσε και Αντινομάρχης Αθηνών. Της είχε απονεμηθεί, ως αναγνώριση της προσφοράς της στην τοπική κοινωνία, ο τίτλος της «επί τιμή Δημάρχου» του Δήμου Παπάγου. Το 2020 ο (ενιαίος, πλέον) δήμος Παπάγου – Χολαργού προχώρησε στην ονοματοδοσία του δημοτικού καταστήματος Παπάγου, το οποίο, έκτοτε, φέρει τιμητικά το ονοματεπώνυμό της^[13]. Τον Απρίλιο του 2004 τιμήθηκε από την ΤΕΔΚΝΑ για την προσφορά της.
• Βασίλειος Ξύδης, Υποναύαρχος ε.α., από 1/1/1995 μέχρι το 2010.

Διατελέσαντες Πρόεδροι Δημοτικής Κοινότητας Παπάγου

1. Χρυσούλα Παρίση (2011-2014)
2. Γρηγόριος Λαζαράκος (2014-2019)
3. Μαρία Δημάκου (2019 -...)

Προσωπικότητες της περιοχής

• Γιάννης Μαρκόπουλος, συνθέτης^[14]
• Ελένη Ράντου, ηθοποιός
• Κατερίνα Παπουτσάκη, ηθοποιός
• Αλέκος Φασιανός, εικαστικός
• Νίκος Ανδρουλάκης, πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ
• Γιώργος Χατζηνάσιος, συνθέτης
• Ηλίας Λογοθέτης, ηθοποιός
• Νικήτας Τσακίρογλου, ηθοποιός
• Γιώργος Παπακωνσταντίνου, υπουργός οικονομικών (2009-2011)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Δημοτική Κοινότητα Παπάγου Αρχειοθετήθηκε 2020-04-26 στο Wayback Machine.

Παραπομπές

1. (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
2. Παπάγου, η Δόξα και το Κάλος, Παπάγου 1998, σελ. 15
3. Παπάγου, η Δόξα και το Κάλος, Παπάγου 1998, σελ. 15.
4. Παπάγου, η Δόξα και το Κάλλος, Παπάγου 1998, σελ. 15-16.
5. «Α.Σ. Ολυμπιάδα Παπάγου». as.olympias-papagou.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2019.
6. «Αθλητικός Όμιλος Αντισφαίρισης Παπάγου». www.aoap.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Ιουλίου 2019.
7. Αιρετοί Πρόεδροι Κοινότητας και Δήμαρχοι Παπάγου^{[νεκρός σύνδεσμος]}
8. Βύρων Πολύδωρας, Η Μείζων Αθήνα, Καστανιώτης 2002, σελ. 546
9. Απεβίωσε ο επίτιμος Δήμαρχος Παπάγου Βασίλειος Μπλαδένης | Epoli.gr | ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΙΔΗΣΕΙΣ
10. Και... νονός ο Αποστολόπουλος | Μένουμε Χολαργό (menoumeholargo.gr)
11. «Έφυγε» η πρώην Δήμαρχος Παπάγου Καλλιόπη Λιάπη - Τετραήμερο πένθος στον Δήμο (amarysia.gr)
12. Απεβίωσε η Καλλιόπη Λιάπη. Συλλυπητήρια ανακοίνωση (kosmonea.gr)
13. Τιμά όπως πρέπει όσους προσέφεραν στην πόλη του , ο δήμος Παπάγου –Χολαργού - News TA - Ειδήσεις από την Τοπική Αυτοδιοίκηση (news-ta.gr)
14. «ΟΙ ΑΘΗΝΑΙΟΙ | LiFO». www.lifo.gr. 29 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 17 Ιουλίου 2021.