Πολιτικό Ισλάμ στην Τουρκία
πολιτική κίνηση εξισλαμισμού του τουρκικού κράτους / From Wikipedia, the free encyclopedia
Το πολιτικό Ισλάμ στην Τουρκία αφορά τους ιδιαίτερους τρόπους με τους οποίους ο Ισλαμισμός χρησιμοποιήθηκε ως μέσο δημιουργίας πολιτικής σκέψης και πράξης αλλά και ως πολιτικός (κομματικός) φορέας συγκεκριμένων κοινωνικο-οικονομικών ομάδων.
Η στρατηγική επιλογή των ιδρυτών της Τουρκικής Δημοκρατίας να δημιουργήσουν ένα κράτος με βάση τα δυτικά πρότυπα, δηλαδή μια κοσμική φιλελεύθερη αστική δημοκρατία, τους οδήγησε στον εξοβελισμό του Ισλάμ από οποιαδήποτε πτυχή της δημόσιας ζωής και παράλληλα στην αντικατάσταση της λειτουργίας της μουσουλμανικής θρησκείας - ως φορέα συνοχής και συλλογικής ταυτότητας των λαών της περιοχής - από την έννοια του εθνικότητας.
Το νέο κράτος - έθνος, ονομάστηκε Τουρκία, και ο κοινός δεσμός των κατοίκων του ήταν πλέον ο εθνικισμός. Αν και τα πρώτα χρόνια και πριν η εξουσία του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος παγιωθεί, υπήρξαν αρκετές εξεγέρσεις εναντίον αυτής της νέας τάξης πραγμάτων, με τον καιρό, οι αντιδράσεις, τουλάχιστον δημοσίως, κόπασαν.
Όταν μετά το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, η Τουρκία εξελίχθηκε από μονοκομματικό κράτος σε πολυκομματική δημοκρατία κεμαλικών αρχών, οι πληθυσμοί που μέχρι τότε αγνοούνταν έγιναν πολύτιμη εκλογική βάση για τα κόμματα. Ήδη, το πρώτο αντιπολιτευτικό κόμμα, το Κόμμα Δικαιοσύνης, αφουγκράστηκε τις μάζες της Ανατολίας, ενέταξε την άρση πολλών θρησκευτικών περιορισμών στο εκλογικό του πρόγραμμα και κατέκτησε την εξουσία. Στο δρόμο αυτό, ακολούθησαν όλα τα υπόλοιπα κόμματα που κυβέρνησαν τη χώρα, προσεγγίζοντας ολοένα και περισσότερο, τα ισλαμικά τμήματα του πληθυσμού. Η οικονομική κρίση που μάστιζε την Τουρκία στα τέλη της δεκαετίας του 1960, οδήγησε στην εμφάνιση του πρώτου αμιγούς ισλαμικού πολιτικού κόμματος, του Κόμματος Εθνικής Σωτηρίας. Το κόμμα ανέλαβε να εκπροσωπήσει τους φτωχούς αγρότες των χωριών και το φτωχά μικροαστικά στρώματα των πόλεων, που απηυδισμένοι από την επιδείνωση των οικονομικών τους και την ταυτόχρονη κερδοφορία των κεφαλαιούχων των μεγάλων πόλεων εις βάρος τους, απαρνήθηκαν τους κοσμικούς θεσμούς και το άδικο κράτος, για να αναζητήσουν την δικαιοσύνη στο Ισλάμ. Παράλληλα, οι οργανωμένες ισλαμικές κοινότητες, τα θρησκευτικά τάγματα των Νακσιμπεντί και Σουλεϊμαντσί ενίσχυσαν τους δεσμούς αυτών των ανθρώπων με το Ισλάμ, προσφέροντας κάθε είδους βοήθεια. Η άνοδος τις δεκαετίες του 1970 και 1980, της κομμουνιστικής αριστεράς, επέβαλλε ακόμα και στην στρατιωτική ηγεσία, (τον κατεξοχήν φορέα του Κεμαλισμού στην Τουρκία), την αποδοχή ως ένα ποσοστό, του Ισλάμ ως μέσο για να αναχαιτίσει την επιρροή της Αριστεράς. Από τότε δόθηκε βάρος, σε αυτό που ονομάστηκε Τουρκο-ισλαμική σύνθεση - και που αποτελεί μέχρι σήμερα την ιδεολογία που διέπει το τουρκικό κράτος. [1]