Πορεία των ελληνικών ομάδων στα ευρωπαϊκά κύπελλα ποδοσφαίρου
κατάλογος εγχειρήματος Wikimedia / From Wikipedia, the free encyclopedia
Πορεία των ελληνικών ομάδων στα ευρωπαϊκά κύπελλα ποδοσφαίρου αποκαλείται η συμμετοχή και τα επιτεύγματα των ελληνικών ποδοσφαιρικών ομάδων στις ευρωπαϊκές διασυλλογικές διοργανώσεις.
Η Ελλάδα έλαβε για πρώτη φορά μέρος σε ευρωπαϊκή διασυλλογική διοργάνωση ποδοσφαίρου την αγωνιστική περίοδο 1959-60, στο κύπελλο Πρωταθλητριών της UEFA με εκπρόσωπο τον Ολυμπιακό και αντίπαλο την ιταλική Μίλαν. Ο πειραϊκός σύλλογος είχε προσκληθεί και έναν χρόνο νωρίτερα στην ίδια διοργάνωση (1958-59), στον προκαταρκτικό γύρο της οποίας είχε κληρωθεί με την Μπεσίκτας από την Τουρκία, για να παραιτηθεί όμως λόγω της τότε πολιτικής κρίσης μεταξύ των δύο χώρων (Σεπτεμβριανά, Κυπριακό).[1] Πρώτη συμμετοχή στο κύπελλο Κυπελλούχων υπήρξε και πάλι από τον Ολυμπιακό την περίοδο 1961-62 (έναν χρόνο νωρίτερα, την περίοδο 1960-61 είχε ήδη ξεκινήσει το Βαλκανικό κύπελλο συλλόγων), ενώ την ίδια χρονιά (1961-62) προσκλήθηκε για πρώτη φορά εκπρόσωπος ελληνικής πόλης και για το κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων (διοργάνωση που δεν ανήκε στην UEFA και αντικαταστάθηκε ουσιαστικά το 1971 από το κύπελλο UEFA) και συγκεκριμένα ο Ηρακλής, καθώς την περίοδο εκείνη η Θεσσαλονίκη υπήρξε έδρα διεθνούς εμπορικής έκθεσης.
Κατά την πορεία στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις τη δεκαετία του '60, συχνές υπήρξαν οι ήττες με μεγάλη διαφορά τερμάτων και τότε σημειώθηκαν οι ευρύτερες σε επίσημο επίπεδο της ιστορίας των ελληνικών ομάδων. Συγκεκριμένα οι Ηρακλής και Άρης ηττήθηκαν 9-1 για το κύπελλο Διεθνών Εκθέσεων στις έδρες της γιουγκοσλαβικής μικτής του Νόβι Σαντ και της ουγγρικής Ουίπεστ αντίστοιχα. Ο Ολυμπιακός αποτέλεσε τον πρώτο εκπρόσωπο της Ελλάδας ο οποίος προκρίθηκε σε επόμενο γύρο ευρωπαϊκής διοργάνωσης, αποκλείοντας την πολωνική Ζαγκλέμπιε για το κύπελλο Κυπελλούχων της περιόδου 1963-64 και παράλληλα ο πρώτος που νίκησε εκτός συνόρων, επικρατώντας 2-0 των Πολωνών στον καθοριστικό τρίτο αγώνα, σε ουδέτερο γήπεδο της Βιέννης.
Τη δεκαετία του '70 η παρουσία των ελληνικών ομάδων βελτιώθηκε αισθητά και η "ψαλίδα" με τους ισχυρούς ευρωπαϊκούς συλλόγους μειώθηκε σε μεγάλο βαθμό. Αποκορύφωμα αυτής της ανόδου ήταν η συμμετοχή του Παναθηναϊκού στον τελικό του κυπέλλου Πρωταθλητριών 1970-71 και της ΑΕΚ στα ημιτελικά του κυπέλλου UEFA 1976-77. Τη δεκαετία του '80 ξεχώρισε η συμμετοχή του Παναθηναϊκού στα ημιτελικά του κυπέλλου Πρωταθλητριών 1984-85.
Τις επόμενες δύο δεκαετίες (1990 και 2000) η παρουσία των ελληνικών ομάδων βελτιώθηκε σημαντικά, με όλες τις κορυφαίες στιγμές να επιτυγχάνονται στο κύπελλο Πρωταθλητριών (Champions League), όπου το 1995-96 ο Παναθηναϊκός προκρίθηκε στα ημιτελικά και άλλες τρεις φορές σημειώθηκε ελληνική συμμετοχή στα προημιτελικά (1991-92 και 2001-02 του Παναθηναϊκού, 1998-99 του Ολυμπιακού). Στο κύπελλο UEFA 1999-2000 σημειώθηκε η ευρύτερη σε έκταση νίκη ελληνικής ομάδας, όταν ο ΠΑΟΚ επικράτησε εκτός έδρας της γεωργιανής Λοκομοτίβι Τιφλίδας με 7-0.