Albinèa

 Arzân

Artécol in dialèt arzân

AlbineaAlbinèa

Portico della chiesa parrocchialePôrdegh ed la Cēşa parochiêla

ProvinciaPruvînciaPruvénziaPruvèinsa

provincia di Reggio EmiliaRèz

AbitantiAbitântAbitàntAbitànt

(febbraio 2007fervêr 2007)

8 252

SuperficieMetradûraEstensiånEstensiòun

(187 ab/km²)

44,02km²

AltitudineAltèsaAltazzaAltèssa

166m

Pref.tel. / CAPPrefés e côdisPreféss e côdgPreféss e còdiṡ

0522 / 42020

Cod.ISTAT/catastoCod.ISTAT/catâstCod. ISTAT/catâstCod.ISTAT/catàst

035001 / A162

CoordinatePuṣisiòunPuṡiziånPusisiòun

44°37′10″N, 10°36′07″E

Nome abitantiNòm di abitàntNuminâja

AlbinetaniAlbinetân

Santo patronoSânt prutetòurSant prutetåurSànt prutetór

(7 agosto7 d'agòst)

San Gaetano da ThieneSân Gaitân

FrazioniVéliFraziónFrasiòun

Borzano, Capriolo, Montericco, Botteghe, BrolettoBursân, Caveriōl, Muntréch, Al Butèighi, Burlèt

Comuni contiguiCmûni ṣvinântCmóṅni ataîṡCumùn tachèdi

(nord) Reggio, (est) Scandiano, (sud) Viano, (ovest) Vezzano sul Crostolo e Quattro Castella(mezanôt) Rèz, (matèina) Scandiân, (mezdé) Viân, (sira) Vsân e Quâter Castē.

Sito istituzionaleSît dla cmûnaSît dla cmóṅnaSit dal cumùn

www.comune.albinea.re.it

SindacoSéndechSénndicSéndech

(13/06/04)

Antonella Incerti

Tel. comuneTel. cmónaTel. cmóṅnaTel. cumùn

0522-590211

Email comuneEmail cmónaPòsta eletrònica cmóṅnaEmail cumùn

[e-mail]

Evoluzione demograficaCambiamèint dal nómer di abitânt int al tèimpCanbiamänt dal nómmer di abitànt int al tänpCambiamèint dal nómmer di abitànt in dal tèimp

(anno)(ân)(àn)

(abitanti)(abitânt)(abitànt)(abitànt)

1861

3 249

1871

3 373

1881

3 275

1901

4 249

1911

4 836

1921

5 616

1931

5 571

1936

5 520

1951

5 590

1961

4 687

1971

4 608

1981

5 830

1991

6 764

2001

7 750

2007

8 252

Dati Nómer ed l'Nómmer dlNómmer ed l'ISTAT - grâfica dla Vichipêdia.- grâfica dla Vichipêdia

Albinèa (Albinea in italiân - ciamêda da j arzân "La Fôla" anca se "Fôla" l'é al nòm dal cèinter dal paèiş) l’é un cmûn ed la pruvîncia ed Rèz al só teritôri al se sparpâgna fra l’êlta pianûra e al prémi culèini ed l’ Apenèin arzân. L’é coleghê a Rèz cun un servési ed trâm sitadèin.

Stòria

Int la stòria 'd Albinèa a gh'é dal prôvi che ché a ghe stêva ed la gînt bèle int al peréiod prema ed la stôria, difâti è stê catê in divêrs pûnt dal cmûn: per eṣèimpi, al Butèighi (in dóv' a segnalê ânch sègn ed cà 'd l’etê rumâna), in localitê Brulèt e 'd la grôta naturêla ed la “ Tâna ed la Musèina” atâch a Bursân. Dal 1797 al 1805 l’é stêda unîda a Rèz, dôp, int al 1808, a Vsân. Cun la Restaurasiòun l’é stêda unîda a Scandiân. Farini int al 1859 al gh’à turnê a dêr l’indipendèinsa. La Pēv 'd Albinèa, ûn di sémbol ed la stòria de sté cmûn, la vîn citêda int al diplôma d’ Ottone II dal 980 cun tétol ed Sân Prôsper , ch’ a’s zûnta in sègvit còl ed la Nativitê ed M.V. Albinèa l’ é numinêda int al 1057 in ‘na bòla dal pêpa Stefano IX in favōr dal cunvèint ed Sân Prôsper. Dal 1070 Albinèa, cun al castèl e la Pēv, l’ēra ‘na proprietê dal vèschev ed Rèz ch’al gh’îva ânch un palâs. Int al 1412 al pêpa Giovanni XII l’à alvê in cuntèa al fèdev ‘d’Albinèa a l’à dê l’invistidûra a Giovanni Manfredi ch’al gh’îva bèle al pusès ed Bursân, Jân, Muntréch, Pratsōl e Muciatèla. La faméja l’à tgnû al fèdev fîn al 1730. Int al 1738 al dóca Francesco III d'Este a n’à invistî al marchèiṣ Alessandro Frosini. Ed particulêr impurtânsa ânca la stòria dal castèl ed Muntréch, pusès préma dal vèschev ed Rèz, pó di Fogliano e dôp di Manfrêdi e d’êter. A la fîn dal XVIII sècol Muntréch al gh’îva 488 abitânt. Cun la Restaurasiòun la frasiòun la và a fêr pêrta dal cmûn de Scandiân e int al 1859 ‘d Albinèa. Al cmûn ed Bursân l’é arcurdê in ducumèint dal 1315. Al s’é mantgnû indipendèint fîn a la fîn dal XVIII sècol quând al gh’îva ‘na popolasiòun ed 896 abitânt, mèinter Albinèa a n’in cuntêva mēno ed 600. Cun al Restaurasiòun Bursân l’é stê unî préma a Scandiân e pó, int al 1859, a ‘d Albinèa.

Personâg famōş

• Daniele Campani, sunadōr ed bateréia di I Nomadi
• Giorgio Morelli, partigiân e giurnalésta
• Mario Simonazzi, ciamê Cmandânt Azór, partigiân

Galeréia fotogrâfica

• 
  Culèini ed Muntréch e vésta ed la pianûra
• 
  Véla Arnò
• 
  Muntréch

Materiêl p'r andêregh in fònd

(manca)Lésta di léber e documèint impurtântLésta di lébber e documèint impurtantBibliografia ed opere di riferimento:

• Baricchi W., a cura di, Insediamento storico e beni culturali alta pianura e collina reggiana, Reggio Emilia, 1988.
• Bulgarelli M. C., Marzi M.A., Albinea fra arte e storia in età canossiana, Albinea, 1992.
• Enciclopedia dei Comuni d'Italia. L'Emilia Romagna paese per paese, Firenze, 1987.
• Iotti M., Villa Viganò di Albinea. Cenni storici ed…enologici. In Strenna del Pio Istituto Artigianelli, a. VI, n. 2, 1997, p. 39 – 43.
• Ligabue G., La casa a torre dal Tresinaro al Crostolo, Reggio Emilia, 1985.
• Corradini A., Immagini della storia di Albinea, Reggio Emilia, 1979.

Nôta: cla pâgina ché l'é stêda inviêda cun 'na tradusiòun da Albinèa trâta da it.wikipedia.org.
Guêrda la stôria ed la pâgina uriginêla per cgnòser l'elèinch 'd j autōr.

Comuni della provincia di Reggio Emilia (tradurre)I cmûn ed la pruvîncia ed Rèz

Albinèa · Bagnōl in Piân · Baîṣ · Bibiân · Bresèl · Burèt · Buṣâna · Cadelbôsch ed Sōver · Campagnōla · Campéṣen · Canòsa · Carpnèida · Caşalgrând · Caṣîna · Castelnōv di Mûnt · Castelnōv ed Sòt · Castlarân · Culâgna · Curèz · Fâbrich · Gatâtich · Gualtēr · Guastâla · Ligûnchi · Lusêra · Muntèc · Nuvalêra · Puvî · Quâter Castē · Queriêgh · Ramṣèit · Ré Salṣêr · Rèz · Rezōl · Rôl · Rubēra · Sân Martèin · Sânt'Ilâri · Sân Pôl · Scandiân · Toân · Véla Mnôs · Vèt · Viân · Vsân