atze

Basque

Etymology

Rebracketing of atzean as atze +‎ -an (inessive suffix), originally from hatz (“finger”) +‎ -ean (inessive suffix).

Pronunciation

• IPA^(key): /at͡s̻e/ [a.t͡s̻e]
• Rhymes: -ats̻e, -e
• Hyphenation: a‧tze

Noun

atze inan

1. rear; the back or hindmost part of something, that which is behind or last on order, as opposed to front.
2. (euphemistic) buttocks, arse, rear

   Synonym: ipurdi

3. (formal) past

   Synonym: iragan

Declension

Declension of atze (inan V-stem)

	indefinite	singular	plural	proximal plural
absolutive	atze	atzea	atzeak	atzeok
ergative	atzek	atzeak	atzeek	atzeok
dative	atzeri	atzeari	atzeei	atzeoi
genitive	atzeren	atzearen	atzeen	atzeon
comitative	atzerekin	atzearekin	atzeekin	atzeokin
causative	atzerengatik	atzearengatik	atzeengatik	atzeongatik
benefactive	atzerentzat	atzearentzat	atzeentzat	atzeontzat
instrumental	atzez	atzeaz	atzeez	atzeotaz
innesive	atzetan	atzean	atzeetan	atzeotan
locative	atzetako	atzeko	atzeetako	atzeotako
allative	atzetara	atzera	atzeetara	atzeotara
terminative	atzetaraino	atzeraino	atzeetaraino	atzeotaraino
directive	atzetarantz	atzerantz	atzeetarantz	atzeotarantz
destinative	atzetarako	atzerako	atzeetarako	atzeotarako
ablative	atzetatik	atzetik	atzeetatik	atzeotatik
partitive	atzerik	—	—	—
prolative	atzetzat	—	—	—

Derived terms

• atze-atzeka (“going backwards”)
• atze-aurre (“front and back”)
• atze-oihal
• atzea eman
• atzealde
• atzegoardia (“rearguard”)
• atzeka
• atzekari
• atzeki (“tail”)
• atzeko
• atzelari
• atzen (“last”)
• atzena (“lastly”)
• atzenarazi
• atzendu
• atzenean
• atzeneko
• atzenengo
• atzenerako
• atzenez
• atzenkor
• atzera (“backwards”)
• atzera begirako
• atzera berri (“again”)
• atzera egin (“to go back”)
• atzera eta aurrera
• atzera gelditu
• atzera geratu
• atzera-aurrera
• atzera-buelta
• atzera-martxa

Further reading

• “atze”, in Euskaltzaindiaren Hiztegia [Dictionary of the Basque Academy] (in Basque), Euskaltzaindia [Royal Academy of the Basque Language]
• “atze”, in Orotariko Euskal Hiztegia [General Basque Dictionary], Euskaltzaindia, 1987–2005