bukiew

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *bùky. By surface analysis, buk +‎ -ew. First attested in 1342.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /bukɛfʲ/
• IPA^(key): (15^th CE) /bukɛfʲ/

Noun

bukiew f

1. (attested in Masovia, Lesser Poland, Greater Poland) beechmast, beechnut

   Synonym: bukwa

   • 1874 [1342], Monumenta Medii Aevi Historica res gestas Poloniae illustrantia. Pomniki Dziejowe Wieków Średnich do objaśnienia rzeczy polskich służące‎, volume X, page 51:

     Glandines et eciam quod vlg. bukew dicitur

     [Glandines et eciam quod vlg. bukiew dicitur]

   • 1895 [XV p. pr.], Archiwum Komisji Prawniczej. Collectanea ex Archivo Collegii Iuridici‎, volume II, page 48:

     Idem dicimus per omnia observandum in eo, qui pro suis scrophis vel porcis pro precio conduxerit in silvam bukva vel glandinibus habundantem

     [Idem dicimus per omnia observandum in eo, qui pro suis scrophis vel porcis pro precio conduxerit in silvam bukwia vel glandinibus habundantem]

   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 59:

     Tosz movymy we wszem a przese wsysthko chowano bycz w them, gysz by szvim swynyam... nayąl lasz bvkwyą... oblwythvyączy

     [Toż mowimy we wszem a przeze wszystko chowano być o tem, jiż by swym świniam... najął las bukwią... opłwitujący]

   • 1885-2024 [1457], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎, volume V, page 14:

     Bukew fagi

     [Bukiew fagi]

   • 1900 [1460], Józef Rostafiński, editor, Symbola ad historiam naturalem medii aevi = Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Ps 2‎, number 3536:

     Bukew fagenula

     [Bukiew fagenula]

   • 1895 [Fifteenth century], Franciszek Piekosiński, editor, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich. Kodeks Działyńskich I‎, Lesser Poland, page 59:

     Aczby kto do czygego lyasa z myta na pastwą chczal gnacz na bvkyew abo na szolądz

     [Aczby kto do czyjego lasa z myta na pastwę chciał gnać na bukiew abo na żołądź]

   • 1900 [1468], Józef Rostafiński, editor, Symbola ad historiam naturalem medii aevi = Średniowieczna historya naturalna w Polsce. Ps 2‎, number 4339:

     Bukyev Ifagenula

     [Bukiew Ifagenula]

   • 1868 [1485], Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej : z archiwum tak zwanego bernardyńskiego we Lwowie w skutek fundacyi śp. Alexandra hr. Stadnickiego‎, volume XVI (quotation in Old Polish; overall work in Polish, Latin, and Old Polish), page 193:

     Debent habere... libera pascua glandium faginarum al. bvkwye et szyrv et graminum

     [Debent habere... libera pascua glandium faginarum al. bukwie et żyru et graminum]

   • 1905, 1907, 1908 [1494], Theodorus Wierzbowski, editor, Matricularum Regni Poloniae summaria, excussis codicibus, qui in Chartophylacio Maximo Varsoviensi asservantur. P. 4, Sigismundi I regis tempora complectens (1507-1548). Vol. 3, Acta vicecancellariorum, 1533-1548‎, volume II, number 373:

     Cum pascuis scrofarum in fagi nibus al. bukyew

     [Cum pascuis scrofarum in fagi nibus al. bukiew]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 49v:

     Faginus buchen holtz bvkove drzevo vel fructus eius bvkyew

     [Faginus buchen holtz bvkove drzevo vel fructus eius bukiew]

   • 1440, rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza z rękopisu znajdującego się w zbiorach Biblioteki Klasztornej oo. Paulinów na Jasnej Górze pod sygn. II 25 z r. 1444, page 258v:

     Terrifanium uel melius terrifagium est fructus fagi proprie bukeph bukew

     [Terrifanium uel melius terrifagium est fructus fagi proprie bukeph bukiew]

   • 1440, rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza z rękopisu znajdującego się w zbiorach Biblioteki Klasztornej oo. Paulinów na Jasnej Górze pod sygn. II 25 z r. 1444, page 258v:

     Terrifanium uel melius terrifagium est fructus fagi proprie bukeph bukew

     [Terrifanium uel melius terrifagium est fructus fagi proprie bukeph bukiew]

   • 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 106r:

     Faginus vel faginius idem vlg. bukyew [fagus] arbor quedam a fagin grece quod est comedere latine quia antiqitus comedebant eius fructus

     [Faginus vel faginius idem vlg. bukiew [fagus] arbor quedam a fagin grece quod est comedere latine quia antiqitus comedebant eius fructus]

   • 1442, Wokabularz Raczyńskich, Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu, sygn. 1360/I, page 106r:

     *Fagin vlg. bukyew Fagimentum est locus vbi habundant fagi

     [*Fagin vlg. bukiew Fagimentum est locus vbi habundant fagi]

   • 1463, Wokabularz petersburski VII, Cesarskiej Biblioteki Publicznej w Petersburgu, sygn. Lat.Q.ch.I.100, page 13:

     Terrifumium bukyew

     [Terrifumium bukiew]

   • XV p. post., Rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza w rękopisie Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, obecnie we Wrocławiu, o sygn. 1630, page 236r:

     Terrifvmium uel melius terrifagium est frvctus fagi proprie bvkew

     [Terrifvmium uel melius terrifagium est frvctus fagi proprie bukiew]

2. beech forest

   Synonyms: bukowie, bukowina

   • [XV p. post.], rękopiśmienne ekscerpty - glosy z rozariusza w rkpsie Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Lwowie, obecnie we Wrocławiu, o sygn. 381, z r. 1457, page 84va:

     Faginus... Inde fagimentum id est locus vbi habitant fagi vlg. bukew bukew

     [Faginus... Inde fagimentum id est locus vbi habitant fagi vlg. bukiew bukiew]

3. (attested in Pomerania, Greater Poland) The meaning of this term is uncertain.
   • 1874-1891 [XV p. pr.], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{, ,} , volume XVI, page 324:

     Bukvye castaneas

     [Bukwie castaneas]

   • 1885-2024 [1463], Jan Baudouina de Courtenay, Jan Karłowicz, Antoni Adam Kryńskiego, Malinowski Lucjan, editors, Prace Filologiczne‎, volume V, Malonowo, page 13:

     Bukyew terrifumium

     [Bukiew terrifumium]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 73v:

     Laureolus bvkyew

     [Laureolus bukiew]

Descendants

• Polish: bukiew
• Silesian: bukwia

References

• Boryś, Wiesław (2005), “bukiew”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017), “bukiew”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000), “bukiew”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• Sławski, Franciszek (1958-1965), “bukiew”, in Jan Safarewicz, Andrzej Siudut, editors, Słownik etymologiczny języka polskiego [Etymological dictionary of the Polish language] (in Polish), Kraków: Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego
• K. Nitsch, editor (1954), “bukiew”, in Słownik staropolski (in Polish), volume 1, Warsaw: Polish Academy of Sciences, page 176
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “bukiew”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “bukiew”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Polish Wikipedia has an article on:

bukiew

Wikipedia ^pl

Etymology

Inherited from Old Polish bukiew. By surface analysis, buk +‎ -ew. Doublet of bukwa (“letter of the Cyrillic alphabet”).

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈbu.kjɛf/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈbu.kjɛfʲ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ukjɛf
• Syllabification: bu‧kiew

Noun

bukiew f

1. beechmast, beechnut

   Synonyms: orzeszek buczynowy, orzeszek bukowy, buczyna

Declension

Declension of bukiew

	singular	plural
nominative	bukiew	bukwie
genitive	bukwi	bukwi
dative	bukwi	bukwiom
accusative	bukiew	bukwie
instrumental	bukwią	bukwiami
locative	bukwi	bukwiach
vocative	bukwi	bukwie

Further reading

• bukiew in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• bukiew in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa; Stanisław Rospond; Witold Taszycki; Stefan Hrabec; Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023), “bukiew”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Jadwiga Chotkowska (19.08.2010), “BUKIEW”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814), “bukiew”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861), “bukiew”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “bukiew”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 230
• bukiew in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego