qamba

Tsonga

Etymology

From a Nguni language.

Verb

qamba

1. to compose

Xhosa

Etymology

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Verb

-qamba^?

1. (transitive) to create

Inflection

This verb needs an inflection-table template.

Zulu

Etymology

(This etymology is missing or incomplete. Please add to it, or discuss it at the Etymology scriptorium.)

Pronunciation

IPA^(key): /ǃâːmba/

Verb

-qâmba

1. (transitive) to invent, to compose, to make up
2. (transitive) to name, to give a name

Inflection

tone HH (infinitive ukuqamba)

	positive	negative
infinitive	ukuqamba	ukungaqambi
imperative
	simple	+ object concord
singular	qamba	-qambe
plural	qambani	-qambeni
present
	positive absolute	positive relative	positive participial	negative absolute	negative relative	negative participial
1st singular	ngiyaqamba, ngiqamba	engiqambayo, engiqamba	ngiqamba	angiqambi	engingaqambi	ngingaqambi
2nd singular	uyaqamba, uqamba	oqambayo, oqamba	uqamba	awuqambi	ongaqambi	ungaqambi
1st plural	siyaqamba, siqamba	esiqambayo, esiqamba	siqamba	asiqambi	esingaqambi	singaqambi
2nd plural	niyaqamba, niqamba	eniqambayo, eniqamba	niqamba	aniqambi	eningaqambi	ningaqambi
class 1	uyaqamba, uqamba	oqambayo, oqamba	eqamba	akaqambi	ongaqambi	engaqambi
class 2	bayaqamba, baqamba	abaqambayo, abaqamba	beqamba	abaqambi	abangaqambi	bengaqambi
class 3	uyaqamba, uqamba	oqambayo, oqamba	uqamba	awuqambi	ongaqambi	ungaqambi
class 4	iyaqamba, iqamba	eqambayo, eqamba	iqamba	ayiqambi	engaqambi	ingaqambi
class 5	liyaqamba, liqamba	eliqambayo, eliqamba	liqamba	aliqambi	elingaqambi	lingaqambi
class 6	ayaqamba, aqamba	aqambayo, aqamba	eqamba	awaqambi	angaqambi	engaqambi
class 7	siyaqamba, siqamba	esiqambayo, esiqamba	siqamba	asiqambi	esingaqambi	singaqambi
class 8	ziyaqamba, ziqamba	eziqambayo, eziqamba	ziqamba	aziqambi	ezingaqambi	zingaqambi
class 9	iyaqamba, iqamba	eqambayo, eqamba	iqamba	ayiqambi	engaqambi	ingaqambi
class 10	ziyaqamba, ziqamba	eziqambayo, eziqamba	ziqamba	aziqambi	ezingaqambi	zingaqambi
class 11	luyaqamba, luqamba	oluqambayo, oluqamba	luqamba	aluqambi	olungaqambi	lungaqambi
class 14	buyaqamba, buqamba	obuqambayo, obuqamba	buqamba	abuqambi	obungaqambi	bungaqambi
class 15	kuyaqamba, kuqamba	okuqambayo, okuqamba	kuqamba	akuqambi	okungaqambi	kungaqambi
class 17	kuyaqamba, kuqamba	okuqambayo, okuqamba	kuqamba	akuqambi	okungaqambi	kungaqambi
recent past
	positive absolute	positive relative	positive participial	negative absolute	negative relative	negative participial
1st singular	ngiqambile, ngiqambē	engiqambile, engiqambē	ngiqambile, ngiqambē	angiqambanga	engingaqambanga	ngingaqambanga
2nd singular	uqambile, uqambē	oqambile, oqambē	uqambile, uqambē	awuqambanga	ongaqambanga	ungaqambanga
1st plural	siqambile, siqambē	esiqambile, esiqambē	siqambile, siqambē	asiqambanga	esingaqambanga	singaqambanga
2nd plural	niqambile, niqambē	eniqambile, eniqambē	niqambile, niqambē	aniqambanga	eningaqambanga	ningaqambanga
class 1	uqambile, uqambē	oqambile, oqambē	eqambile, eqambē	akaqambanga	ongaqambanga	engaqambanga
class 2	baqambile, baqambē	abaqambile, abaqambē	beqambile, beqambē	abaqambanga	abangaqambanga	bengaqambanga
class 3	uqambile, uqambē	oqambile, oqambē	uqambile, uqambē	awuqambanga	ongaqambanga	ungaqambanga
class 4	iqambile, iqambē	eqambile, eqambē	iqambile, iqambē	ayiqambanga	engaqambanga	ingaqambanga
class 5	liqambile, liqambē	eliqambile, eliqambē	liqambile, liqambē	aliqambanga	elingaqambanga	lingaqambanga
class 6	aqambile, aqambē	aqambile, aqambē	eqambile, eqambē	awaqambanga	angaqambanga	engaqambanga
class 7	siqambile, siqambē	esiqambile, esiqambē	siqambile, siqambē	asiqambanga	esingaqambanga	singaqambanga
class 8	ziqambile, ziqambē	eziqambile, eziqambē	ziqambile, ziqambē	aziqambanga	ezingaqambanga	zingaqambanga
class 9	iqambile, iqambē	eqambile, eqambē	iqambile, iqambē	ayiqambanga	engaqambanga	ingaqambanga
class 10	ziqambile, ziqambē	eziqambile, eziqambē	ziqambile, ziqambē	aziqambanga	ezingaqambanga	zingaqambanga
class 11	luqambile, luqambē	oluqambile, oluqambē	luqambile, luqambē	aluqambanga	olungaqambanga	lungaqambanga
class 14	buqambile, buqambē	obuqambile, obuqambē	buqambile, buqambē	abuqambanga	obungaqambanga	bungaqambanga
class 15	kuqambile, kuqambē	okuqambile, okuqambē	kuqambile, kuqambē	akuqambanga	okungaqambanga	kungaqambanga
class 17	kuqambile, kuqambē	okuqambile, okuqambē	kuqambile, kuqambē	akuqambanga	okungaqambanga	kungaqambanga
remote past
	positive absolute	positive relative	positive participial	negative absolute	negative relative	negative participial
1st singular	ngāqamba	engāqamba	ngāqamba	angiqambanga	engingaqambanga	ngingaqambanga
2nd singular	wāqamba	owāqamba	wāqamba	awuqambanga	ongaqambanga	ungaqambanga
1st plural	sāqamba	esāqamba	sāqamba	asiqambanga	esingaqambanga	singaqambanga
2nd plural	nāqamba	enāqamba	nāqamba	aniqambanga	eningaqambanga	ningaqambanga
class 1	wāqamba	owāqamba	āqamba	akaqambanga	ongaqambanga	engaqambanga
class 2	bāqamba	abāqamba	bāqamba	abaqambanga	abangaqambanga	bengaqambanga
class 3	wāqamba	owāqamba	wāqamba	awuqambanga	ongaqambanga	ungaqambanga
class 4	yāqamba	eyāqamba	yāqamba	ayiqambanga	engaqambanga	ingaqambanga
class 5	lāqamba	elāqamba	lāqamba	aliqambanga	elingaqambanga	lingaqambanga
class 6	āqamba	āqamba	āqamba	awaqambanga	angaqambanga	engaqambanga
class 7	sāqamba	esāqamba	sāqamba	asiqambanga	esingaqambanga	singaqambanga
class 8	zāqamba	ezāqamba	zāqamba	aziqambanga	ezingaqambanga	zingaqambanga
class 9	yāqamba	eyāqamba	yāqamba	ayiqambanga	engaqambanga	ingaqambanga
class 10	zāqamba	ezāqamba	zāqamba	aziqambanga	ezingaqambanga	zingaqambanga
class 11	lwāqamba	olwāqamba	lwāqamba	aluqambanga	olungaqambanga	lungaqambanga
class 14	bāqamba	obāqamba	bāqamba	abuqambanga	obungaqambanga	bungaqambanga
class 15	kwāqamba	okwāqamba	kwāqamba	akuqambanga	okungaqambanga	kungaqambanga
class 17	kwāqamba	okwāqamba	kwāqamba	akuqambanga	okungaqambanga	kungaqambanga
potential
	positive absolute	positive relative	positive participial	negative absolute	negative relative	negative participial
1st singular	ngingaqamba	—	ngingaqamba	ngingeqambe	—	ngingeqambe
2nd singular	ungaqamba	—	ungaqamba	ungeqambe	—	ungeqambe
1st plural	singaqamba	—	singaqamba	singeqambe	—	singeqambe
2nd plural	ningaqamba	—	ningaqamba	ningeqambe	—	ningeqambe
class 1	angaqamba	—	engaqamba	angeqambe	—	engeqambe
class 2	bangaqamba	—	bengaqamba	bangeqambe	—	bengeqambe
class 3	ungaqamba	—	ungaqamba	ungeqambe	—	ungeqambe
class 4	ingaqamba	—	ingaqamba	ingeqambe	—	ingeqambe
class 5	lingaqamba	—	lingaqamba	lingeqambe	—	lingeqambe
class 6	angaqamba	—	engaqamba	angeqambe	—	engeqambe
class 7	singaqamba	—	singaqamba	singeqambe	—	singeqambe
class 8	zingaqamba	—	zingaqamba	zingeqambe	—	zingeqambe
class 9	ingaqamba	—	ingaqamba	ingeqambe	—	ingeqambe
class 10	zingaqamba	—	zingaqamba	zingeqambe	—	zingeqambe
class 11	lungaqamba	—	lungaqamba	lungeqambe	—	lungeqambe
class 14	bungaqamba	—	bungaqamba	bungeqambe	—	bungeqambe
class 15	kungaqamba	—	kungaqamba	kungeqambe	—	kungeqambe
class 17	kungaqamba	—	kungaqamba	kungeqambe	—	kungeqambe
immediate future
	positive absolute	positive relative	positive participial	negative absolute	negative relative	negative participial
1st singular	ngizoqamba	engizoqamba	ngizoqamba	angizuqamba	engingezuqamba	ngingezuqamba
2nd singular	uzoqamba	ozoqamba	uzoqamba	awuzuqamba	ongezuqamba	ungezuqamba
1st plural	sizoqamba	esizoqamba	sizoqamba	asizuqamba	esingezuqamba	singezuqamba
2nd plural	nizoqamba	enizoqamba	nizoqamba	anizuqamba	eningezuqamba	ningezuqamba
class 1	uzoqamba	ozoqamba	ezoqamba	akazuqamba	ongezuqamba	engezuqamba
class 2	bazoqamba	abazoqamba	bezoqamba	abazuqamba	abangezuqamba	bengezuqamba
class 3	uzoqamba	ozoqamba	uzoqamba	awuzuqamba	ongezuqamba	ungezuqamba
class 4	izoqamba	ezoqamba	izoqamba	ayizuqamba	engezuqamba	ingezuqamba
class 5	lizoqamba	elizoqamba	lizoqamba	alizuqamba	elingezuqamba	lingezuqamba
class 6	azoqamba	azoqamba	ezoqamba	awazuqamba	angezuqamba	engezuqamba
class 7	sizoqamba	esizoqamba	sizoqamba	asizuqamba	esingezuqamba	singezuqamba
class 8	zizoqamba	ezizoqamba	zizoqamba	azizuqamba	ezingezuqamba	zingezuqamba
class 9	izoqamba	ezoqamba	izoqamba	ayizuqamba	engezuqamba	ingezuqamba
class 10	zizoqamba	ezizoqamba	zizoqamba	azizuqamba	ezingezuqamba	zingezuqamba
class 11	luzoqamba	oluzoqamba	luzoqamba	aluzuqamba	olungezuqamba	lungezuqamba
class 14	buzoqamba	obuzoqamba	buzoqamba	abuzuqamba	obungezuqamba	bungezuqamba
class 15	kuzoqamba	okuzoqamba	kuzoqamba	akuzuqamba	okungezuqamba	kungezuqamba
class 17	kuzoqamba	okuzoqamba	kuzoqamba	akuzuqamba	okungezuqamba	kungezuqamba
remote future
	positive absolute	positive relative	positive participial	negative absolute	negative relative	negative participial
1st singular	ngiyoqamba	engiyoqamba	ngiyoqamba	angiyuqamba	engingeyuqamba	ngingeyuqamba
2nd singular	uyoqamba	oyoqamba	uyoqamba	awuyuqamba	ongeyuqamba	ungeyuqamba
1st plural	siyoqamba	esiyoqamba	siyoqamba	asiyuqamba	esingeyuqamba	singeyuqamba
2nd plural	niyoqamba	eniyoqamba	niyoqamba	aniyuqamba	eningeyuqamba	ningeyuqamba
class 1	uyoqamba	oyoqamba	eyoqamba	akayuqamba	ongeyuqamba	engeyuqamba
class 2	bayoqamba	abayoqamba	beyoqamba	abayuqamba	abangeyuqamba	bengeyuqamba
class 3	uyoqamba	oyoqamba	uyoqamba	awuyuqamba	ongeyuqamba	ungeyuqamba
class 4	iyoqamba	eyoqamba	iyoqamba	ayiyuqamba	engeyuqamba	ingeyuqamba
class 5	liyoqamba	eliyoqamba	liyoqamba	aliyuqamba	elingeyuqamba	lingeyuqamba
class 6	ayoqamba	ayoqamba	eyoqamba	awayuqamba	angeyuqamba	engeyuqamba
class 7	siyoqamba	esiyoqamba	siyoqamba	asiyuqamba	esingeyuqamba	singeyuqamba
class 8	ziyoqamba	eziyoqamba	ziyoqamba	aziyuqamba	ezingeyuqamba	zingeyuqamba
class 9	iyoqamba	eyoqamba	iyoqamba	ayiyuqamba	engeyuqamba	ingeyuqamba
class 10	ziyoqamba	eziyoqamba	ziyoqamba	aziyuqamba	ezingeyuqamba	zingeyuqamba
class 11	luyoqamba	oluyoqamba	luyoqamba	aluyuqamba	olungeyuqamba	lungeyuqamba
class 14	buyoqamba	obuyoqamba	buyoqamba	abuyuqamba	obungeyuqamba	bungeyuqamba
class 15	kuyoqamba	okuyoqamba	kuyoqamba	akuyuqamba	okungeyuqamba	kungeyuqamba
class 17	kuyoqamba	okuyoqamba	kuyoqamba	akuyuqamba	okungeyuqamba	kungeyuqamba
present subjunctive
	positive	negative
1st singular	ngiqambe	ngingaqambi
2nd singular	uqambe	ungaqambi
1st plural	siqambe	singaqambi
2nd plural	niqambe	ningaqambi
class 1	aqambe	angaqambi
class 2	baqambe	bangaqambi
class 3	uqambe	ungaqambi
class 4	iqambe	ingaqambi
class 5	liqambe	lingaqambi
class 6	aqambe	angaqambi
class 7	siqambe	singaqambi
class 8	ziqambe	zingaqambi
class 9	iqambe	ingaqambi
class 10	ziqambe	zingaqambi
class 11	luqambe	lungaqambi
class 14	buqambe	bungaqambi
class 15	kuqambe	kungaqambi
class 17	kuqambe	kungaqambi
past subjunctive
	positive	negative
1st singular	ngaqamba	ngangaqamba, angaqamba, angangaqamba
2nd singular	waqamba	wangaqamba, awaqamba, awangaqamba
1st plural	saqamba	sangaqamba, asaqamba, asangaqamba
2nd plural	naqamba	nangaqamba, anaqamba, anangaqamba
class 1	waqamba	wangaqamba, akaqamba, akangaqamba
class 2	baqamba	bangaqamba, abaqamba, abangaqamba
class 3	waqamba	wangaqamba, awaqamba, awangaqamba
class 4	yaqamba	yangaqamba, ayaqamba, ayangaqamba
class 5	laqamba	langaqamba, alaqamba, alangaqamba
class 6	aqamba	angaqamba, awaqamba, awangaqamba
class 7	saqamba	sangaqamba, asaqamba, asangaqamba
class 8	zaqamba	zangaqamba, azaqamba, azangaqamba
class 9	yaqamba	yangaqamba, ayaqamba, ayangaqamba
class 10	zaqamba	zangaqamba, azaqamba, azangaqamba
class 11	lwaqamba	lwangaqamba, alwaqamba, alwangaqamba
class 14	baqamba	bangaqamba, abaqamba, abangaqamba
class 15	kwaqamba	kwangaqamba, akwaqamba, akwangaqamba
class 17	kwaqamba	kwangaqamba, akwaqamba, akwangaqamba

References

• C. M. Doke; B. W. Vilakazi (1972), “qamba”, in Zulu-English Dictionary, →ISBN: “qamba (3.9)”