Adenozina trifosfato
kemia kombinaĵo / From Wikipedia, the free encyclopedia
La adenozina trifosfato aŭ adenozin-5'-trifosfato (ATP) estas plurfunkcia nukleotido, kiu estas la plej malgranda molekulara unuo de la energiotransporto ene de la ĉelo.
Vidu ankaŭ: Adenozina pirofosfato| ATP | |||
| Kemia formulo | |||
 | |||
ATP | |||
| |||
 | |||
| Blankaj kristaloj de adenozina trifosfato.. | |||
| Alternativa(j) nomo(j) | |||
| |||
| CAS-numero-kodo | 56-65-5 | ||
| ChemSpider kodo | 5742 | ||
| PubChem-kodo | 5957 | ||
| Fizikaj proprecoj | |||
| Aspekto | blanka, higroskopa, toksa solidaĵo[1] | ||
| Molmaso | 507,184226g mol−1 | ||
| Denseco | 2,63 g/cm−3[2] | ||
| Fandpunkto | 176°C [3] | ||
| Bolpunkto | 951°C [4][5] | ||
| Ekflama temperaturo | 529,2°C [6][7] | ||
| Solvebleco | Akvo:solvebla Solvebla en Nesolvebla en etanolo, etanolo kaj aliaj nepolaraj solvantoj. | ||
| Mortiga dozo (LD50) | >2000 mg/kg (buŝe) | ||
| GHS etikedigo de kemiaĵoj | |||
| GHS Damaĝo Piktogramo |
| ||
| GHS Signalvorto | Averto | ||
| GHS Deklaroj pri damaĝoj | H302, H312, H332 | ||
| GHS Deklaroj pri antaŭgardoj | P261, P264, P264+265, P271, P280, P302+352, P304+340, P305+351+338, P319, P321, P332+317, P337+317, P362+364, P403+233, P405, P501 | ||
(25 °C kaj 100 kPa) | |||
La ATP transportas kemian energion en la ĉelo en procesoj de la metabolo. Ĝi funkcias kiel energia fonto en la procesoj de la fotosintezo kaj la ĉel-spirado. Ĝin foruzas enzimoj kaj enĉelaj procesoj dum biosintezaj reakcioj, ĉelmoviĝo kaj ĉeldivido.
La polimerazoj enkonstruas la ATP en la nukleajacidoj dum la proceso de la DNA-replikado kaj trans-skribado.
En la signal-transdonaj procesoj, la ATP estas substrato de la kinazoj (kiuj fosforizas la proteinojn kaj lipidojn) kaj tiu de la adenilat-ciklaza enzimo, kiu formas el ĝi duagradan mesaĝiston, la ciklikan AMP (cAMP).
La strukturo de la molekulo konsistas el purinbazo (adenino), kiu ligiĝas al 1'-a karbono de pentozo (ribozo).
La tri fosfatgrupo ligiĝas al la 5'-a karbono de la pentozo. Kiam la ATP partoprenas en la DNA-sintezo, la riboza parto transformiĝas unuafoje al dezoksa ribozo, je efiko de la ribonukleotida reduktaza enzimo.
La ATP-n malkovris en 1929 Karl Lohmann, poste en 1941 Fritz Albert Lipmann supozis pri ĝi unuafoje, ke ĝi estas la ĉefa energiotrasportilo en la ĉeloj.