Bon (religio)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Bon [1] (ankaŭ literumita Bön)[2], en la ĉefurba (Lhasa) dialekto pʰø̃̀ kaj en la tibeta lingvo བོན་ kiu signifas "vero", "realaĵo", "vera doktrino") kaj estas konsiderata en Tibeto kiel nacian prebudhisman religian. Ĝi estis la superreganta religio de la tibetanoj antaŭ ol budaismo estis fondita kiel la ŝtata religio en la 8-a jarcento.
La Bon-religia tradicio estas animisma, politeisma kun fortaj ŝamanismaj propraĵoj. Gravaj aspektoj de la Bon-religio estas karakteriza entombigo kaj memorkulturo. Poste, la Bon-religio kaj budaismo influis unu la alian (→ sinkretismo), kun ritaj kaj ŝamanismaj elementoj aŭ Bon-diaĵoj kiuj estis transprenitaj en la budaismo kaj, male, aspektoj kiel ekzemple la ideoj de reenkarniĝo aŭ de karmo en la Bon-religio estis transprenitaj el la budaismo.
En 1977 la Bon-religio estis oficiale agnoskita fare de la ekzilita tibeta registaro kaj de la Dalai-Lamao kiel la kvina spirita lernejo de tibeta budaismo. En 2006 la Yundrung-Bon Centro Shenten Dargyé Ling en Francio estis agnoskita fare de la franca ŝtato kiel monaĥejo de sendependa religia komunumo.
Kelkaj akademiuloj, kiel ekzemple Christopher Beckwith, kredas ke nestoj estas parto de tibeta budaismo ĉar nestoj havas tiom da similecoj kun tibeta budhismo[3]. Tibetaj budhanoj rigardas Bon kiel apartan religion, sed kelkaj okcidentaj fakuloj opinias, ke Bon plej precize povas esti priskribita kiel neortodoksa formo de budaismo. Bonpo estas disvastigata en la hodiaŭa Tibeto kaj aliaj partoj de Centra Azio, en la Ĉina Popola Respubliko, samkiel en Nepalo kaj Butano.