![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Cepelinai.jpg/640px-Cepelinai.jpg&w=640&q=50)
Litova kuirarto
From Wikipedia, the free encyclopedia
La litova kuirarto precipe uzas la produktojn, kiuj bone prosperas en la malvarma kaj humida klimato de Litovio: hordeo, sekalo, terpomoj, betoj, foliaj legomoj, beroj, kaj fungoj estas loke kreskigitaj kaj kolektitaj, kaj laktoproduktoj estas inter la lokaj specialaĵoj. Ĉar la klimato kaj agrikulturaj kutimo similas al la najbaraj landoj de Baltio kaj de Orienta Eŭropo, la litova kuirarto havas multajn komunaĵojn kun la latva kaj estona kuirartoj, kun tiuj kun la najbaraj slavaj landoj, aparte la pola, ukraina kaj rusa) kuirartoj, kaj dividas iujn similecojn ankaŭ kun la hungara rumana, kaj kartvela kuirartoj samkiel la juda kuirarto de la Aŝkenazoj. Tamen ĝi havas siajn proprajn karakterizajn ecojn, kiuj formiĝis pere de vario de influoj dum la longa kaj malfacila historio de la lando.
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/37/Lurid_borscht.jpg/640px-Lurid_borscht.jpg)
![Thumb image](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/ee/Cepelinai.jpg/640px-Cepelinai.jpg)
Pro la multjarcenta proksima kunvivado kaj parte komuna kultura heredaĵo, litovoj, poloj kaj aŝkenazaj judoj dividas multajn tipajn pladojn kaj trinkaĵojn. Tiel ekzistas similaj litovaj, aŝkenaze judaj kaj polaj versioj de pastokovritaj farĉaĵoj (koldūnai, jide kreplach, pole pierogi respektive ruse Вареники, varenki), frititaj pastobuloj kun parte dolĉa farĉo, litove nomataj spurgos aŭ pole pączki), kaj patkukoj litove nomataj blynai (pole bliny, ruse блины, blini, jide בלינצע kaj en la proksima Orientprusio germane Plinsen). Germanaj tradicioj ankaŭ influis la litovan kuirarton - ja ekde la 12-a jarcento per la konkeroj de la ordeno de germanaj kavaliroj, la neniigo de la praprusoj kaj la starigo de la orientprusia ŝtato germanlingvanoj estis rektaj najbaroj de la litovoj: tio en la litovan kuirarton enkondukis pladojn el porkaĵo kaj terpomoj, kiel ekzemple la terpoma kaserolaĵo kugelis (kiu venis aŭ de kristanaj aŭ judaj germanlingvanoj) kaj terpomaj kolbasoj (vėdarai), samkiel la barokeca arbokuko litove nomata Šakotis. La plej ekzotika el ĉiuj influoj estas la kuirarto de la islamanaj karaimoj en la mezepoko vokitaj al la Grandduklando Litovio: la karaimaj pladoj kibinai kaj čeburekai estas daŭre tre popularaj en Litovio.
La okupado fare de Sovetunio forte damaĝis la tradiciojn de la litova kuirarto. Kiel aliloke en Sovetunio la lokuloj tamen tenis la permesojn tenis siajn proprajn malgrandajn ĝardenojn, kiuj estis kaj daŭre estas ame flegataj. Post la restarigo de la ŝtata sendependeco en 1990, la tradicia kuirarto iĝis unu el la aparte ŝatataj vojoj celebri la litovan identecon.
Malgraŭ la abunda uzo de graso en la litova kuirarto, Litovio havas kompare malgrandan kvanton de trodikeco.[1]