La Listo de Monda Heredaĵo en Danĝero aŭ la Ruĝa Listo de la Monda Heredaĵo estas aprobita kaj eldonita ĉiujare de la Komitato de la Monda Heredaĵo laŭ Artikolo 11.4 de Konvencio pri la protektado de Monda Heredaĵo Kultura kaj Natura.[1]
La listo enhavas 53 ejojn situantajn en 33 landoj.[2] Enskriboj en la listo estas endanĝeritaj mondaj heredaĵoj, kiuj bezonas urĝajn intervenojn, specialajn sekurigojn kaj financajn rimedojn, kiuj ebligus kunordigitajn operaciojn de Unesko por certigi reboniĝon kaj bonan staton de la objektoj.
La objektoj en la listo
Legendo de tabelo
- Ref. n-ro – referenca numero;
- Objekto – esperanta nomo de la enksribo kaj ĝia angla originalo;
- Loko – administra unuo, lando; geografiaj koordinatoj;
- Tipo – klasifiko de Monda heredaĵo de Unesko:[3]
- kultura (K),
- natura (N),
- miksita – kultura kaj natura (K,N);
- Enskribiĝo – jaro de enskribiĝo en la Liston de Monda heredaĵo de Unesko;
- Danĝeriĝo – jaro de enskribiĝo en la Ruĝan Liston;
- Kialo – Kialo de enskribiĝo en la Ruĝan Liston.
Ref. n-ro | Objekto | Foto | Loko | Tipo | Enskribiĝo | Danĝeriĝo | Kialo |
---|---|---|---|---|---|---|---|
90 | Abu Mena Abu Mena |
Abusir, Egiptio 30.841667 °N, 29.663889 °O (mapo) |
K
(iv) |
1979 | 2001 | Kolapso de kelkaj konstruaĵoj pro argilo en tero, kiu iĝas duonflua ĉe kontakto kun akvo.[4] | |
573 | Naturprotektejo Aïr kaj Ténéré Air and Ténéré Natural Reserves |
Arlit (Departemento), Niĝero 18.283333 °N, 8 °O (mapo) |
N (vii)(ix)(x) |
1991 | 1992 | Milito kaj tumultoj.[5] | |
21 | Malnova Urbo (Halepo) Ancient City of Aleppo |
Gubernio Halepo, Sirio 36.233333 °N, 37.166667 °O (mapo) |
K (iii)(iv) |
1986 | 1992 | Detruiĝo de multaj konstruaĵoj pro milito.[6] | |
22 | Malnova Urbo (Bosra) Ancient City of Bosra |
Gubernio Daraa, Sirio 32.518056 °N, 36.481667 °O (mapo) |
K
(i)(iii)(vi) |
1980 | 2013 | Malbona situacio en la lando – milito.[7] | |
20 | Malnova Urbo (Damasko) Ancient City of Damascus |
Damaska Gubernio, Sirio 33.511389 °N, 36.306389 °O (mapo) |
K
(i)(ii)(iii)(iv)(vi) |
1979 | 2013 | Malbona situacio en la lando – milito.[7] | |
1348 | Mortaj Urboj Ancient Villages of Northern Syria |
Masivo Belus, Sirio 36.334167 °N, 36.844167 °O (mapo) |
K (iii)(iv)(v) |
2011 | 2013 | Malbona situacio en la lando – milito.[7] | |
190 | Arkeologia loko en Cyreno Archaeological Site of Cyrene |
Al Ĝabal Al Aĥdar (altaĵo), Libio 32.825 °N, 21.858333 °O (mapo) |
K (ii)(iii)(vi) |
1982 | 2016 | Malstabileco de la lando, armeaj grupoj ĉeestas la lokon.[8] | |
183 | Arkeologia loko, Leptis Magna Archaeological Site of Leptis Magna |
Al Ĥums, Libio 32.638333 °N, 14.293056 °O (mapo) |
K
(i)(ii)(iii) |
1982 | 2016 | Malstabileco de la lando, armeaj grupoj ĉeestas la lokon.[8] | |
184 | Arkeologia loko, Sabrata Archaeological Site of Sabratha |
Sabrata, Libio 32.805278 °N, 12.485 °O (mapo) |
K (iii) |
1982 | 2016 | Malstabileco de la lando, armeaj grupoj ĉeestas la lokon.[8] | |
1130 | Aŝuro Ashur (Qal'at Sherqat) |
Gubernio Saladino, Irako 35.456667 °N, 43.2625 °O (mapo) |
K (iii)(iv) |
2003 | 2003 | Milito kaj estonta konstruado de akvobaraĵo endanĝerigas la objekton.[9] | |
366 | Arkeologia loko, Ĉan Ĉan Chan Chan Archaeological Zone |
Departemento La Libertad, Peruo 8.111111 °S, 79.075 °U (mapo) |
K (i)(iii) |
1986 | 1986 | Rapida detruiĝo de konstruaĵoj pro natura erozio.[10] | |
420 | Potosí (urbo) City of Potosí |
Potosí (urbo), Bolivio 19.583611 °S, 65.753056 °U (mapo) |
K (ii)(iv)(vi) |
1987 | 2014 | Daŭra kaj senkontrola fosado en monto Cerro Rico, kiu povas kolapsi kaj endanĝerigi la urbon.[11] | |
658 | Coro kaj ĝia haveno Coro and its Port |
Falcón, Venezuelo 11.416667 °N, 69.666667 °U (mapo) |
K (iv)(v) |
1993 | 2005 | Fortaj pluvoj de Novembro 2004 ĝis Februaro 2005 forte detruis multajn konstruaĵojn.[12] | |
1229 | Krak des Chevaliers kaj Citadelo de Saladino Crac des Chevaliers and Qal’at Salah El-Din |
Gubernioj: Homs, Latakia, Sirio 34.781667 °N, 36.263056 °O (mapo) |
K (ii)(iv) |
2006 | 2013 | Malbona situacio en la lando – milito.[7] | |
208 | Kultura pejzaĝo kaj arkeologiaj restaĵoj en Bamijana valo Cultural Landscape and Archaeological Remains of the Bamiyan Valley |
Provinco Bamijano, Afganio 34.831944 °N, 67.826667 °O (mapo) |
K (i)(ii)(iii)(iv)(vi) |
2003 | 2003 | La objekto estas rompebla pro abandono, milito, rabado kaj minado en la kavernoj.[13] | |
854 | Orienta Rennello East Rennell |
Provinco Rennell kaj Bellona, Salomonoj 11.683056 °S, 160.183056 °O (mapo) |
N (ix) |
1998 | 2013 | Arbohakado ŝanĝas la ekosistemon kaj endanĝerigas la objekton.[14] | |
76 | Nacia parko Everglades Everglades National Park |
Florido, Usono 25.316667 °N, 80.933333 °U (mapo) |
N (viii)(ix)(x) |
1979 | 1993 (ĝis 2007), 2010 | Poluo, urba kaj vilaĝa kreskado malplibonigas la akvan ekosistemon.[15] | |
135 | Fortikaĵoj de Panamo en Karibio: Portobelo-San Lorenzo Fortifications on the Caribbean Side of Panama: Portobelo-San Lorenzo |
Provincio Kolono, Panamo 9.553889 °N, 79.655833 °U (mapo) |
K (i)(iv) |
1980 | 2012 | Malbona stato de la fortifikaĵoj, manko de protektado kaj konservado.[16] | |
136 | Nacia Parko Garamba Garamba National Park |
Provinco Orientale, Demokratia Respubliko Kongo 4 °N, 29.25 °O (mapo) |
N (vii)(x) |
1980 | 1984 (ĝis 1992), 1996 | Ŝtelĉasado kaj milito, kiu endanĝerigas flagospeciojn.[17] | |
277 | Hatra Hatra |
Gubernio Ninivo, Irako 35.588056 °N, 42.718333 °O (mapo) |
K (ii)(iii)(iv)(vi) |
1985 | 2015 | Detruo farita de ISIS.[18] | |
1565 | Malnova Urbo (Hebrono) Hebron |
Gubernio Hebron, Palestino 31.524167 °N, 35.108889 °O (mapo) |
K (ii)(iv)(vi) |
2017 | 2017 | ||
885 | Historia Centro en Ŝahrisabz Historic Centre of Shakhrisyabz |
Provinco Kaŝkadarjo, Uzbekio 39.05 °N, 66.833333 °O (mapo) |
K (iii)(iv) |
2000 | 2016 | La malnovajn konstruaĵojn anstataŭis modernaj konstruaĵoj, tio faris nereverseblajn ŝanĝojn al la historia aspekto.[19] | |
1033 | Historia Centro en Vieno Historic Centre of Vienna |
Vieno, Aŭstrio 48.2 °N, 16.366667 °O (mapo) |
K (ii)(iv)(vi) |
2001 | 2017 | Konstruado de turdomoj kaj aliaj altaj konstruaĵoj en la centro de Vieno, malbone influas la universalan aspekton de la objekto.[20] | |
611 | Historia Urbo Zabid Historic Town of Zabīd |
Provinco Al Hudajda, Jemeno 14.2 °N, 43.316667 °O (mapo) |
K (ii)(iv)(vi) |
1993 | 2000 | Malpliboniĝanta stato de la historiaj konstruaĵoj kaj manko de konservado.[21] | |
1182 | Insuloj kaj Protektitaj Areoj en Kalifornia Golfo Islands and Protected Areas of the Gulf of California |
Baja California, Baja California Sur, Sonora, Sinaloa, Nayarit Meksiko 27.633333 °N, 112.55 °U (mapo) |
N (vii)(ix)(x) |
2005 | 2019 | Rapida formortado de vakito.[22] | |
137 | Nacia Parko Kahuzi-Biega Kahuzi-Biega National Park |
Sud-Kivuo, Provinco Maniema, Demokratia Respubliko Kongo 2.5 °S, 28.75 °O (mapo) |
N (x) |
1980 | 1997 | Ŝtelĉasado, arbohakado kaj milito, multaj armeaj grupoj kaŝiĝas tie.[23] | |
801 | Naciaj Parkoj ĉe Lago Turkana Lake Turkana National Parks |
Kenjo 3.052222 °N, 36.503611 °O (mapo) |
N (viii)(x) |
1997 | 2018 | Akvobaraĵo malbone influis ekosistemon kaj hidrologion de la lago.[24] | |
1150 | Mara Komerca Urbo Liverpool Liverpool – Maritime Mercantile City |
Liverpool, Unuiĝinta Reĝlando (Britio) 53.406667 °N, 2.844444 °U (mapo) |
K (ii)(iii)(iv) |
2004 | 2012 | Manko de ĝenerala administrado.[25] | |
475 | Nacia Parko Manovo-Gounda St. Floris Manovo-Gounda St Floris National Park |
Bamingui-Bangoran, Centr-Afrika Respubliko 9 °N, 21.5 °O (mapo) |
N (ix)(x) |
1988 | 1997 | Kontraŭleĝaj paŝtejoj kaj ŝtelĉasistoj, kiuj povis mortigi ĝis 80% de bestoj.[26] | |
211 | Minareto de Ĝam Minaret and Archaeological Remains of Jam |
Provinco Gor, Afganio 34.396667 °N, 64.516111 °O (mapo) |
K (ii)(iii)(iv) |
2002 | 2002 | Manko de protektado kaj konservado.[27] | |
724 | Mezepokaj Monumentoj en Kosovo Medieval Monuments in Kosovo |
Kosovo 42.661111 °N, 20.265556 °O (mapo) |
K (ii)(iii)(iv) |
2004 | 2006 | Malstabileco de la lando, malbona konservado kaj manko de jura statuso de la objekto.[28] | |
155 | Naturrezervejo sur Monto Nimba Mount Nimba Strict Nature Reserve |
Prefektejo Lola, Ebur-Bordo, Gvineo 7.6 °N, 8.383333 °U (mapo) |
N (ix)(x) |
1981 | 1992 | Alveno de multaj rifuĝintoj kaj propono de ferominado.[29] | |
1503 | Ceremonia Centro de Orienta Mikronezio Nan Madol Nan Madol: Ceremonial Centre of Eastern Micronesia |
Insulo Temwen, Federacio de Mikronezio 6.839722 °N, 158.330833 °O (mapo) |
K (i)(iii)(iv)(vi) |
2016 | 2016 | Kreskado de mangrovoj kaj subfosiĝo de la konstruaĵoj.[30] | |
153 | Nacia Parko Niokolo-Koba Niokolo-Koba National Park |
Regionoj: Tambacounda, Kédougou, Senegalo 13 °N, 12.666667 °U (mapo) |
N (x) |
1981 | 2007 | Ŝtelĉasado kaj paŝtado.[31] | |
718 | Naturrezervejo Okapi Okapi Wildlife Reserve |
Provinco Orientale, Demokratia Respubliko Kongo 2 °N, 28.5 °O (mapo) |
N (x) |
1996 | 1997 | Orominado, rabado kaj mortigo de elefantoj pro milito.[32] | |
148 | Malnova Urbo (Jerusalemo) Old City of Jerusalem and its Walls |
Jerusalemo, Israelo 31.776667 °N, 35.234167 °O (mapo) |
K (ii)(iii)(vi) |
1981 | 1982 | Manko de konservado, nova urboplanado povus endanĝerigi la objekton.[33] | |
385 | Malnova Urbo (Sanao) Old City of Sana'a |
Provinco Sanao, Jemeno 15.355556 °N, 44.208056 °O (mapo) |
K (iv)(v)(vi) |
1986 | 2015 | Detruo pro milito.[34] | |
362 | Malnova Urbo (Ghadames) Old Town of Ghadamès |
Ghadames, Libio 30.133333 °N, 9.5 °O (mapo) |
K (v) |
1986 | 2016 | Malstabileco de la lando, armeaj grupoj ĉeestas la lokon.[8] | |
116 | Malnova Urbo (Djenné) Old Towns of Djenné |
Djenné, Malio 13.906389 °N, 4.555 °U (mapo) |
K (iii)(iv) |
1988 | 2016 | Detruo de la materialoj, erozio kaj urbanizado.[35] | |
1492 | Kultura Pejzaĝo de Suda Jerusalemo, Battiro Palestine: Land of Olives and Vines – Cultural Landscape of Southern Jerusalem, Battir |
Battiro, Palestino 31.719722 °N, 35.130556 °O (mapo) |
K (iv)(v) |
2014 | 2014 | Socio-kulturaj kaj geopolitikaj ŝanĝoj povas detrui la pejzaĝon.[36] | |
385 | Malnova Urbo (Ŝibam) Old Walled City of Shibam |
Provinco Hadramaut, Jemeno 15.926944 °N, 48.626667 °O (mapo) |
K (iii)(iv)(v) |
1982 | 2015 | Milito malebligas protektadon de la objekto.[34] | |
1257 | Pluvarbaroj Atsinanana Rainforests of the Atsinanana |
Madagaskaro 14.466667 °S, 49.7 °O (mapo) |
N (ix)(x) |
2007 | 2010 | Kontraŭleĝa arbohakado de raraj arbotipoj, ŝtelĉasado de endanĝeritaj lemuroj.[37] | |
196 | Biosfera rezervejo Río Plátano Río Plátano Biosphere Reserve |
La Mosquitia, Honduro 15.744444 °N, 84.675 °U (mapo) |
N (vii)(viii)(ix)(x) |
1982 | 1996 (ĝis 2007), 2011 | Kontraŭleĝa arbohakado, okupacio, malstabileco de la regiono.[38] | |
287 | Roka arto en Tadrart Akakus Rock-Art Sites of Tadrart Acacus |
Fezano, Libio 24.833333 °N, 10.333333 °O (mapo) |
K (iii) |
1985 | 2016 | Malstabileco de la lando, armeaj grupoj ĉeestas la lokon.[8] | |
280 | Nacia Parko Salonga Salonga National Park |
Provincoj: Bandundu, Ekvatora, Demokratia Respubliko Kongo 2 °S, 21 °O (mapo) |
N (vii)(ix) |
1984 | 1999 | Ŝtelĉasado, konstruado de loĝejoj.[39] | |
276 | Arĥeologia Urbo Samaro Samarra Archaeological City |
Gubernio Saladino, Irako 34.2 °N, 43.866667 °O (mapo) |
K (ii)(iii)(iv) |
2007 | 2007 | Milito malebligas protektadon de la objekto.[40] | |
199 | Ĉasrezervejo Selous Selous Game Reserve |
Regionoj: Ruvuma, Mtwara, Lindi, Morogoro, Pwani, Tanzanio 9 °S, 37.4 °O (mapo) |
N (ix)(x) |
1982 | 2014 | Ŝtelĉasado malkreskas la bestan populacion.[41] | |
23 | Palmira Site of Palmyra |
Gubernio Homs, Sirio 34.554167 °N, 38.266667 °O (mapo) |
K (i)(ii)(iv) |
1980 | 2013 | Malbona situacio en la lando – milito.[7] | |
119 | Timbuktuo Timbuktu |
Timbuktuo, Malio 16.773333 °N, 2.999444 °U (mapo) |
K (ii)(iv)(v) |
1988 | 2012 | Milito en norda Malio, danĝeroj por konservado.[42] | |
1139 | Tombo de Askia Tomb of Askia |
Gao, Malio 16.289722 °N, 0.044444 °U (mapo) |
K (ii)(iii)(iv) |
2004 | 2012 | Milito en norda Malio, danĝeroj por konservado.[43] | |
1022 | Tomboj de reĝoj de Bugando en Kasubio Tombs of Buganda Kings at Kasubi |
Kampalo, Ugando 0.329167 °N, 32.553333 °O (mapo) |
K (i)(iii)(iv)(vi) |
2001 | 2010 | Incendio, kiu bruligis parton de la objekto.[44] | |
1167 | Tropika Pluvarbaro Sumatra Tropical Rainforest Heritage of Sumatra |
Sumatro, Indonezio 2.5 °S, 101.5 °O (mapo) |
N (vii)(ix)(x) |
2004 | 2011 | Arbohakado, kontraŭleĝa ŝtelĉasado, konstruado de strato, malforteco de registaro.[45] | |
63 | Nacia Parko Virungo Virunga National Park |
Provincoj: Nord-Kivuo, Orientale, Demokratia Respubliko Kongo 0.916667 °N, 29.166667 °O (mapo) |
N (vii)(viii)(x) |
1979 | 1994 | Arbohakado kaj ŝtelĉasado rezulte de alveno de rifuĝintoj pro milito en Ruando[46] |
Referencoj
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.