Closed captioning

Ne konfuzu kun subteksto aŭ teleteksto.

La "CC en televida" simbolo estis kreita ĉe WGBH. La plej konata emblemo por (sub)tekstigo konsistas el dufoje la C-litero: CC (por Closed Captioning').

Closed captioning (litere: 'fermita apudskribo' aŭ 'ne-enkonstruita subteksto') ofte referita per la akronimo CC (ekzemple sube de filmeto), estas sistemo por elsendado de subtekstoj pere de televidsignalo, uzata ankaŭ por helpi al aŭddifektitajn spektantojn^[1]. Antaŭregistritaj programoj kun la CC-sistemo estas tre utilaj por homoj, kiuj lernas novan lingvon, en kiu aŭda materialo estas elsendata, ĉar ĝi permesas kompari la prononcon kun la teksto.

Closed captioning kaj subtekstigo estas ambaŭ procezoj por montri tekston sur ekrano aŭ alia vidigilo por provizi kroman aŭ interpretantan informon. Ambaŭ estas tipe uzataj kiel transskribo de la sona parto de programo, foje inkluzivante priskribojn de ne-paroladaj elementoj. Aliaj uzoj inkluzivas provizi tekstan alternativan lingvan tradukon de la origina aŭdata lingvo de iu prezentaĵo kiu estas kutime fiksita (aŭ "malferma") en la videaĵo kaj neelektebla.

HTML5 difinas subtekstigon kiel "transskribo aŭ traduko de la dialogo kiam sono estas havebla sed ne komprenata" de la spektanto (ekzemple, dialogo en alia lingvo) kaj apudskribon ('caption') kiel "transskribo aŭ traduko de la dialogo, sonefikoj, atentindaj muzikaj indikoj kaj aliaj rilataj aŭdaj informoj kiam sono ne haveblas aŭ ne estas klare aŭdebla" (ekzemple, kiam sono estas silentigita aŭ la spektanto estas surda aŭ havas aŭdan kripliĝon).

Kaj closed capturing kaj regula subtekstigo ebligas malaŭdulojn kiuj lernas novan lingvon, personojn kiuj por la unua foje lernas legi, homojn en bruaj medioj kaj aliajn legi la tekston de la aŭda parto en DVD, filmo aŭ alia prezentaĵo. Subtekstoj povas enhavi ne nur la parolatajn frazojn, sed ankaŭ informojn pri kiu el la roluloj elparolis ilin, kaj ankaŭ informojn pri aliaj sonoj.

Terminologio

La termino "closed" (fermita), kontraŭa al "open" (malfermita) indikas ke la apudskriboj (captions) ne videblas ĝis la spektanto aktivigas ilin, kutime pere de la teleregilo aŭ menua opcio. Aliflanke, "open" (malfermita), "burned-in" (fiksita), "baked on" (bakita sur), "hard-coded" (malmola, malfacile kodigita) aŭ simple "hard" (malmola) apudskribo estas videbla al ĉiuj spektantoj ĉar ĝi estas integrita en la videaĵo.

En Usono kaj Kanado, la terminoj "subtitles" (subtekstoj) kaj "captions" (apudskriboj) havas malsamajn signifojn. Subtekstoj supozas ke la spektanto povas aŭdi sed ne povas kompreni la lingvon aŭ akĉenton aŭ ke la parolado ne estas tute klara, do ili transskribas nuran dialogon kaj kelkaj sur-ekranaj tekstoj. Captions (apudskriboj) celas priskribi al la surdaj kaj malbone aŭdantaj personoj ĉiujn gravajn aŭdajn enhavojn — parolatan dialogon kaj ne-parolatan informon kiel la identeco de parolantoj kaj, foje, ilia maniero paroli — kune kun ajna grava muziko aŭ sonefikoj uzante vortojn aŭ simbolojn.

Televidaj subtekstoj por surduloj kaj malaŭduloj ankaŭ estas nomataj Closed capturing en iuj landoj.

Historio

Brij Kothari (maldekstre) parolas al grupo de infanoj.

Closed captioning trovis sian originon en la kreado de Same Language Subtitling (SLS) de la barata socia entreprenisto Brij Kothari kiu inventis ĝin unue por subtekstigi kantojn en la sama lingvo kiel ili estis aŭdeblaj en la kantoj^[2], sed poste por por altigi legosciajn-procentaĵojn en Barato^[3]. SLS igas la praktikon de legado hazarda, aŭtomata kaj subkonscia parto de populara televida distro, je malalta popersona kosto.

En Barato, Ĉinio, Usono, Eŭropo kaj Latinameriko, multaj el la elsenditaj programoj uzas la CC-sistemon.

Ĉinio

Ankaŭ en Ĉinio ĉinlingvaj programoj estas ofte subtekstigitaj, ĉar parolantoj de aliaj variantoj de la ĉina povas legi la skribitan formon (白话文 aŭ pinjine: báihuàwén) de la ĉina normlingvo, eĉ se ili ne povas kompreni la parolatan ĉinan varianton.

Usono

En 1990, granda celo por usonanoj kun aŭdhandikapoj fariĝis realaĵo: la altrudo de la CC-sistemo iĝis subtekstiga normo por la elsendo de televidaj kaj filmaj programoj.

Retkunsidoj

Iuj retkunsidaj servoj, kiel Google Meet, ofertas la eblecon montri subtekstojn en reala tempo de la konversacio.

Subtekstaj telefonoj

Subteksta telefono estas telefono, kiu montras realtempajn subtekstojn de la konversacio. La bildotekstoj estas tipe montrataj sur ekrano enkorpigitaj en la telefono.

YouTube + TED

YouTube kaj TED-prelegoj proponas al ĉiuj siaj uzantoj transskriban servon (kaj aŭtomatan tradukadon de la transskribo al alia lingvo) por filmetoj^[4]. TED komencis proponi la programon Caption Hub.

Literaturo

The Closed Captioning Handbook de Gary D. Robson (ISBN 0-240-80561-5)