Hidrogena cianido

La acido hidrogena cianido aŭ cianida acido (kemia formulo: HCN) estas gaso, tre venena. Se oni enspiras eĉ malgrandan kvanton da hidrogena cianido, ĝi atencas la kemiajn procezojn de la sango, kiu portas la oksigenon en la korpo, kaj oni ne povas spiri. Tio povas kaŭzi rapidan morton.

Vidu ankaŭ: Ureo kaj Ureata acido

Cianida acido
Plata kemia strukturo de la Cianida acido
Tridimensia kemia strukturo de la Cianida acido
Kemia formulo	HCN
CAS-numero-kodo	74-90-8
ChemSpider kodo	748
PubChem-kodo	768
Merck Index	15,4832
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senkolora, palflava aŭ blueca gaso
Molmaso	27.0253 g·mol-1
Denseco	0.687g cm−3
Fandpunkto	−13 °C
Bolpunkto	26 °C
Refrakta indico	${\displaystyle n_{761}^{20}}$ 1,2675
Ekflama temperaturo	−17.8 °C
Memsparka temperaturo	538 °C
Acideco (pKa)	9.21
Solvebleco	Akvo:Solvebla
Mortiga dozo (LD50)	160 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj	R12 R26 R50/53 R26/27/28 [1]
Sekureco	S7/9 S16 S36/37 S38 S45 S60 S61
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero F+ Tre brulema T+ Venena N Damaĝaj substancoj
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝo
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H224, H300, H310, H330, H400, H410[2]
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P210, P233, P240, P241, P242, P243, P260, P262, P264, P270, P271, P273, P280, P284, P301+310, P303+361+353, P304+340, P310, P320, P321, P330, P361, P363, P370+378, P391, P403+233, P403+235, P405, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Se oni laboras kun cianido (=salo de cianida acido), estas tre grave ne miksi ĝin kun acido.

Aparte la substanco natriocianido en kombino de acidaj substancoj facile disiĝas al la tre venena gaso hidrogena cianido:

NaCN + H₂SO₄ → HCN + NaHSO₄

Tiu paŝo povas esti konscia ago kadre de kemia militado, malpermesita fare de la ĝeneva konvencio de 1925, sed ankaŭ povas okazi akcidente, kiel ekzemple kadre de la katastrofaj eksplodoj de 2015 en Tjanĝino: Tie pro eksplodoj liberiĝis granda kvanto de natriocianido, kiu simple pro la acideco de la aera humideco, kaj ankoraŭ pli forte pro kontakto kun pluvo, transformiĝis al hidrogena acido, sen ke necesus pli fortaj acidoj.

Kombinaĵoj

• Cianogena klorido

Vidu ankaŭ

• Cianido