Más información Formas no personales (verboides), Infinitivo ...
| Formas no personales (verboides) |
| Infinitivo |
xoltal |
| Formas personales |
|
(teen) |
(teech) |
(letiʼ) |
(toʼon) |
(teʼex) |
(letiʼob) |
| Indicativo incompletivo |
(teen) kin xoltal |
(teech) ka xoltal |
(letiʼ) ku xoltal |
(toʼon) k xoltal, kin xoltaloʼonOTE |
(teʼex) ka xoltaleʼex |
(letiʼob) ku xoltaloʼob |
| Indicativo completivo |
(teen) (j)xolajen |
(teech) (j)xolajech |
(letiʼ) (j)xolajij* |
(toʼon) (j)xolajoʼon |
(teʼex) (j)xolajeʼex |
(letiʼob) (j)xolajoʼob |
| Indicativo resultativo |
(teen) xolajaʼanen, xolaʼanen |
(teech) xolajaʼanech, xolaʼanech |
(letiʼ) xolajaʼan, xolaʼan |
(toʼon) xolajaʼanoʼon, xolaʼanoʼon |
(teʼex) xolajaʼaneʼex, xolaʼaneʼex |
(letiʼob) xolajaʼanoʼob, xolaʼanoʼob |
| Subjuntivo |
(teen) xolaken |
(teech) xolakech |
(letiʼ) xolak |
(toʼon) xolakoʼon |
(teʼex) xolakeʼex |
(letiʼob) xolakoʼob |
| Imperativo |
(teen) ― |
(teech) xolen |
(letiʼ) ― |
(toʼon) ― |
(teʼex) xoleneʼex |
(letiʼob) ― |
| Leyenda: † arcaico, x no normativo, ■ cambio ortográfico, ■ irregularidad, OTE: forma usada en el oriente de Yucatán y centro de Quintana Roo, COL: coloquial, * los sufijos -ej/-ij se eliminan en posición no terminal. |
|
Cerrar