From Wikipedia, the free encyclopedia
Britoi hizkuntzak uharteetako zelta hizkuntzen taldeko hizkuntza adar bat dira (zelta P taldea); uharteetako beste adarra, hizkuntza goidelikoek osatzen dute (zelta Q taldea). Britoi hizkuntzen barnean, gaur egun mintzatzen diren galesa eta bretainiera daude, bai eta orain dela gutxi arte mintzatu diren manxera eta kornubiera ere (kornubiera XVIII-XIX. mendeetan galdu zen; manxeraren azken hiztuna 1974an hil zen; gaur egun abian dira bi hizkuntza horiek biziberritzeko saiakerak). Horietaz gain, duela mende batzuk desagertu ziren cumbriera, britainiera eta ziurrenik piktoera ere talde honen barnean leudeke. Britoi izena (ingelesez, Brythonic) Sir John Rhys ikerlariak sortu zuen, galesezko brython («zelta indigena») hitzetik eratorrita, horrela anglosaxoi eta eskotoetatik ezberdintzeko asmoz.
Britoi hizkuntzak | |
---|---|
Britainiar uharteak K. o. 400. urtean. Gorriz: Britoiar hizkuntzen eremua. Berdez: Gaelera hizkuntzen eremua. Urdinez: Piktoen eremua. | |
Datu orokorrak | |
Lurralde eremua | Erresuma Batua eta Frantzia |
Hiztunak | † Britainiera (hila) † Cumbriera (hila) † Piktoera (ziurrenik) (hila) Galesa: 750.000 Kornubiera: 3.500 inguru (hila eta zaharberritze prozesuan)[1] Bretainiera: 257.000 |
Rankinga | Ez 100 mintzatuenen artean |
Eskualdea | Gales, Kornualles eta Bretainia |
Hizkuntza sailkapena | |
giza hizkuntza indoeuropar hizkuntzak hizkuntza zeltak Uhartetar hizkuntza zeltak | |
Hizkuntza kodeak | |
Glottolog | bryt1239 eta bryt1238 |
Britainian, hizkuntza hauek mintzatu izan dira Burdin Arotik hasita, mendez mende. Gaur egun ere, Galesen eta Kornuallesen mintzatzen dira (azken herrialde horretan, milaka batzuk). Nahiz eta Britainiar uharteetako hizkuntza bat izan, VI. mendean saxoi, pikto eta eskotoen erasoetatik ihesi zihoazen britoien emigrazio bidaien ondorioz, Bretainian ere mintzatzen da multzo honetako hizkuntza bat: bretainiera. Hori dela eta, galesaren, kornubieraren eta bretainieraren arteko antzekotasunak handiak dira, batez ere azken bi hizkuntzen artekoak.
Britoiak | |||
Erromatar-britoiak | |||
Mendebaldeko britoiak | Hegoaldeko britoiak | ||
Cumbriera | Galesa | Kornubiera | Bretainiera |
Kornubiera (SWF) | Kornubiera (KK) | Galesa | Bretainiera | Euskara |
---|---|---|---|---|
Kernewek | Kernewek | Cernyweg | Kerneveureg | Kornubiera/Kernuera |
gwenenen | gwenenenn | gwenynen | gwenanenn | erle |
kador | kador | cadair | kador | aldaka |
keus | keus | caws | keuz | gazta |
dhe-ves | dhe-ves | y ffordd allan/mas | er-maez | irteera |
kodha | koedha | cwympo | kouezhañ | erori |
gaver | gaver | gafr | gavr | ahuntz |
chi | chi | tŷ | ti | etxe |
gweus | gweus | gwefus | gweuz | ezpain |
aber | aber | aber, genau | aber | aho (ibai) |
niver | niver | rhif, nifer | niver | izen |
peren | perenn | gellygen, peren | perenn | txerremen/udara/madari |
skol | skol | ysgol | skol | eskola |
megi | megi | mygu | mogediñ | erre |
steren | sterenn | seren | steredenn | izar |
hedhyw | hedhyw | heddiw | hiziv | gaur |
hwibana | hwibana | chwibanu | c'hwibanat | txistu egin |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.