From Wikipedia, the free encyclopedia
Gottlob Frege (Wismar, 1848ko azaroaren 8a - Bad Kleinen, 1925eko uztailaren 26a) alemaniar matematikaria eta filosofoa izan zen.
Gottlob Frege | |
---|---|
(1879) | |
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | Friedrich Ludwig Gottlob Frege |
Jaiotza | Wismar, 1848ko azaroaren 8a |
Herrialdea | Alemania |
Heriotza | Bad Kleinen, 1925eko uztailaren 26a (76 urte) |
Familia | |
Ezkontidea(k) | Margarete Katharina Sophia Anna Lieseberg (en) |
Hezkuntza | |
Heziketa | Jenako Unibertsitatea (1869 - 1871) Göttingengo Unibertsitatea (1871 - 1874) |
Hezkuntza-maila | Doktoretza habilitation (en) |
Tesi zuzendaria | Ernst Christian Julius Schering (en) Alfred Clebsch (en) |
Hizkuntzak | alemana |
Irakaslea(k) | Ernst Abbe (en) Ernst Christian Julius Schering (en) Wilhelm Eduard Weber |
Jarduerak | |
Jarduerak | logikaria, analytic philosopher (en) , philosopher of language (en) , unibertsitateko irakaslea eta matematikaria |
Enplegatzailea(k) | Jenako Unibertsitatea |
Lan nabarmenak | ikusi
|
Influentziak | Bernard Bolzano |
Kidetza | Alemaniako Natur Zientzien Leopoldina Akademia |
Matematikarentzat benetako metodo zientifikoa aurkitu nahi izan zuen, eta logika goitik behera eraberritu zuen. Fregek logika matematiko modernoaren oinarriak, zenbaki kardinalaren lehen definizioa eta multzoen teoriaren hastapenak ezarri zituen. Hizkuntza arrunta matematiketarako egokia ez zela ikusirik, hizkuntza sinboliko bat moldatu zuen.
Proposizioen kalkuluak egiteko eta proposizioen barne-egitura aztertzeko aukera eman zion hizkuntza berri horrek, eta sistema deduktiboa erabili zuen horretarako. Haren lan ezagunena matematikaren hizkuntza berritu zuena da: Begriffsschrift, eine der arithmetischen nachgebildete Formelsprache des reinen Denkens (1879, Pentsamendu garbiaren aritmetikako hizkuntza formalaren kontzeptuen bilduma). Funtzioa ez zuen subjektuen eta predikatuen arabera aztertu, proposatutako funtzioen arabera (aldagai bat edo gehiago dituen logikako adierazpena) eta argumentuaren (aldagai batez ordezkatua izan daitekeen funtzio logiko bateko gai mugatua) arabera baizik. Logikari buruzko ikerketen bidez, semantikari ateak ireki zizkion; zentzuaren (Sinn) eta erreferentziaren (Bedeutung) arteko desberdintasuna egin zuen, eta logikaren eta metalogikaren, eta hizkuntzaren eta metahizkuntzaren arteko aldea adierazi zuen. Fregeren lanei ez zitzaien merezi zuten garrantzia eman bere garaian, baina eragin handia izan zuten gerora Russell, Wittgenstein, Carnap, Hilbert eta beste askoren lanetan. Orobat, Fregek idatzitakoak dira: Die Grundlagen der Arithmetik (1884, Aritmetikaren oinarriak) eta Grundgesetze der Arithmetik (1893, Aritmetikaren oinarrizko legeak).
Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Gottlob Frege |
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.