Janusz Korczak
From Wikipedia, the free encyclopedia
Janusz Korczak edo Janusz Goldszmidt (Varsovia, 1878 edo 1879ko uztailaren 22tik - 1942ko abuztuaren 7an hil zen, Treblinka izeneko kontzentrazio-esparru nazian.[1]
Janusz Korczak | |
---|---|
Bizitza | |
Jaiotzako izen-deiturak | Henryk Goldszmit The Third |
Jaiotza | Varsovia, 1878ko uztailaren 22a |
Herrialdea | Poloniako Bigarren Errepublika |
Talde etnikoa | askenazia |
Heriotza | Treblinka, 1942ko abuztuaren 7a (64 urte) |
Heriotza modua | giza hilketa |
Familia | |
Aita | Józef Goldszmit |
Ama | Cecylia Gębicka |
Ezkontidea(k) | ezkongabea |
Hezkuntza | |
Heziketa | Flying University (en) Imperial University of Warsaw (en) Varsoviako Unibertsitatea (1898 - 1905) : medikuntza |
Hizkuntzak | poloniera Yiddisha |
Jarduerak | |
Jarduerak | pedagogoa, pediatra, haur literatura idazlea, gidoilaria, idazlea, irakaslea, medikua, hezitzailea, giza eskubideen aldeko ekintzailea, autorea, filosofoa eta iritzi-kazetaria |
Enplegatzailea(k) | Poloniako Indar Armatuak Free Polish University (en) Errusiako Armada Inperiala Bersohns and Baumans Children's Hospital (en) (1905 - 1912) |
Lan nabarmenak | |
Jasotako sariak | ikusi
|
Kidetza | Framazoneria |
Izengoitia(k) | Stary Doktor, Pan Doktor eta Janusz Korczak |
Zerbitzu militarra | |
Parte hartutako gatazkak | Errusia-Japonia Gerra Lehen Mundu Gerra Polonia-Sobietar Batasuna Gerra |
Sinesmenak eta ideologia | |
Erlijioa | judaismoa |
pskorczak.org.pl | |
|
Familia judu batean jaioa, Haskalako balioak defendatu zituen. Mediku pediatra, pedagogoa, idazlea, publizista, gizarte-ekintzailea eta Poloniako armadako ofiziala izan zen.[2]
Pedagogo berritzailea, hezkuntzaren teoriari eta praktikari buruzko hainbat argitalpenen egilea izan zen. Haurren eskubideen eta berdintasunaren aldeko borrokaren aitzindaria ere izan zen. Varsoviako Umezurztegi Judutarreko zuzendari gisa, bertan bizi ziren haurrei autogobernu-sistema bat eman zien, eta beren egunkaria, Maly przeglad (Aldizkari Txikia'), sortzeko aukera izan zuten 1920 eta 1939 artean argitaratu zena.[2] Argitalpen aitzindaria zen, haurrek bidalitako materialean oinarritua eta batez ere haur irakurleari eskainia. Korczak izan zen, halaber, haurraren garapenaren, psikologiaren eta hezkuntza-diagnosiaren arloan ikerketa sustatu zuen lehen pediatretako bat.
“Zaintzen zituen haur eta gazteekin fidatzeko gai zen gizon zoragarri bat, diziplina-arazoak bere esku utzi eta horietako batzuei erantzukizun-karga handiko lan zailenak egiteko agindu arte”, adierazi zuen Korczaken inguruan Jean Piaget psikologo suitzarrak, Dom sierot (El Hogar de los Huérfanos, fundatuta) bisitatu zuenak. [eskatutako [erreferentzia behar]