From Wikipedia, the free encyclopedia
Toro Zamorako probintziako ekialdeko udalerri bat da, Gaztela eta Leon autonomia erkidegoko Alfoz de Toro eskualdekoa[1]. 2008ko erroldan 9.850 biztanle zituen.
Toro | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Espainiako udalerria | |||||||||||
Administrazioa | |||||||||||
Estatu burujabe | Espainia | ||||||||||
Autonomia | Gaztela eta Leon | ||||||||||
Probintzia | Zamorako probintzia | ||||||||||
Alkatea | Tomás del Bien Sánchez | ||||||||||
Izen ofiziala | Toro | ||||||||||
Posta kodea | 49800 | ||||||||||
INEk ezarritako kodea | 49219 | ||||||||||
Herriburua | Toro (en) | ||||||||||
Geografia | |||||||||||
Koordenatuak | 41°31′12″N 5°23′41″W | ||||||||||
Azalera | 324,86 km² | ||||||||||
Altuera | 735 m | ||||||||||
Mugakideak | Villardondiego, Villavendimio, Morales de Toro, San Román de Hornija, Villafranca de Duero, Castronuño, Villabuena del Puente, El Pego, Valdefinjas, Venialbo, Sanzoles, Peleagonzalo, Madridanos, Villalazán, Fresno de la Ribera, Villalube, Matilla la Seca eta Pozoantiguo | ||||||||||
Demografia | |||||||||||
Biztanleria | 8.349 (2023) −99 (2022) | ||||||||||
| |||||||||||
Dentsitatea | 26 bizt/km² | ||||||||||
Informazio gehigarria | |||||||||||
Ordu eremua | UTC+01:00 | ||||||||||
Hiri senidetuak | Condom, Dormagen eta Vignoc | ||||||||||
Matrikula | ZA | ||||||||||
toroayto.es |
Toro udalerria Iberiar penintsulako ipar-mendebaldean kokatuta dago, iparraldeko submesetan. Duero ibaiak udalerria ekialdetik mendebaldera zehartzen du. Hiria Duero ibarraren gainean 100 metroko muino batean dago. Badaude beste ibai batzuk ere, hala nola, Guareña, Hornija, Bajoz eta Talanda erreka.
Lehenengo aztarna arkeologikoen arabera, Toro Burdin Aroko II.aren aldikoa da. Hondakin hauek eta hirian dagoen harrizko ordotsak antzinako kastro batean pentsarazten digute, zenbait egilek Arbukalako hiri bakzeoarekin identifikatzen dute. Hiria kokatuta zegoen Astorga-Merida-Zaragoza galtzadan[2]. Kokaleku hau desagertzean, zonaldea Dueroko basamortuaz parte bat izan zen, Leongo Erresumak birpopulatu arte. Jendeztatze hori 899an gertatu zen, Alfontso III.aren kronistak, Sampiro apezpikuak, esan zuenez. Kristauek konkistatutako lurraldeak berriro ez galtzeko, birpopulazioa azkar gauzatu zen eta horretarako beste hirietatik ezinbestekoak ez ziren pertsonak ekarri zituzten.
Erdi Aroan, Leongo Erresumaren hiri aberatsenetariko bat izan zen, ardoaren ekoizpenari esker. Alfontso IX.ak esan omen zuen esaldi hau:
« | Badaukat Toro bat ardoa ematen didana eta Leon bat edaten duena. | » |
Toroko biztanleak 1476an, Elisabet I.a Gaztelakoaren aldekoak portugaldarren kontra matxinatu ziren hiria kontrolatzen zutelako. Juan de Ulloa gobernadoreak, Beltranejaren aldeko konjuraturikoak urkatu zituen. Antonia Garciaren kasuan, (Juan de Monroyren emaztea), agindu zuen bere etxeko burdin sarean garrote eman ziezaiotela. Erregina Katolikoak Toron sartu ondoren, kalte-ordain moduan, agindu zuen burdin sare hura urreztatzea. Lau mendetan zehar, Torok, beste hamalau hirik bezala, Gorteetan boto eskubidea izan zuen, hau da, hamabigarren tokia, Zamoraren ostean eta Madrilen aurrean.
Tororen ekonomiaren oinarria lehenengo sektorean datza. Ardoaren ekoizpena kalitate ona denez, duela urte batzuk Toro-jatorrizko izendapena lortu zuen. Bigarren sektorean elikadurazko industria gailentzen da, hala nola, ardogintza, azukregintza, esnegintza, okintza eta gozogintza.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.