Txikipedia:Burgesia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Burgesia Mendebaldeko gizarteetan, XVIII. mendearen bukaeratik gaur egunera arte, kapitala duen gizarte klase da. Burgesia osatzen dutenak burgesak edo kapitalistak dira. Zentzu zabalean, burgesia maila ekonomiko altua duen gizarte-klasea da, aberatsak, bestela esanda.
Burgesia terminoa frantseseko bourgeoisie hitzetik dator; hitz hori hirietan bizi ziren eta merkatari edo artisauak izateagatik abantaila sozialak zituzten pertsonak izendatzeko erabiltzen zen.
Burgesia hitzak adierazten du pertsona horiek ez dutela lan gogorrik egiten eta ondo bizitzeko diru nahikoa edo ondasunak dituztela. Horregatik, hitz honek bizimodu erosoa duen klasea izendatzeko erabiltzen da gaur egun oraindik.
Dena dela, burgesiaren barruan, desberdintasun ekonomikoak oso handiak izan daitezke, eta hiru maila gutxienez bereizten dira:
- Goi-burgesia: produkzio-bideen (enpresen) jabeak eta politikako goi-karguak direnak.
- Erdi-burgesia: gizartean goi-mailako prestakuntza jaso eta maila handiko lanbideetan aritzen diren pertsonak (medikuak, arkitektoak, ingeniariak, abokatuak, etab.).
- Behe-burgesia: enpresa, denda edo negozio txikien jabe diren pertsonak.
Karl Marxen hitzetan, burgesia erregimen kapitalistako gizarte-klase bat da, haren kideak ekoizpenaren jabe edo arduradunak dira, eta beraien negozioen jabe dira; hau da, langile-klasearen gainetik daude.
Baina Marxek aitortzen du burgesiari eta haren balioei esker gizarte hitza eboluzionatzen joan zela eta eskubide zibil eta politikoak eta Estatu errepresentatiboa lortzeko bidea ireki zuela.