Akize

Akize^[1] (frantsesez: Dax; okzitanieraz: Dacs) Landak departamenduko udalerri bat da, Atturri ibaiaren ezkerraldean kokatua. Kantonamenduko burua da.

Akize Dax Dacs
Frantziako udalerria
Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Frantzia
Frantziaren banaketa administratiboa	metropolitar Frantzia
Eskualdea	Akitania Berria
Departamendua	Landak
Barruti	Akizeko barrutia
Kantonamendu	canton of Dax-Nord
Izen ofiziala	Dax Lepelletier
Jatorrizko izena	Dax
Posta kodea	40100
Geografia
Koordenatuak	43°42′25″N 1°03′05″W
Azalera	19,7 km²
Altitudea	9 m, 2 m, 46 m eta 13 m
Mugakideak	Mées, Narrosse, Oeyreluy, Saint-Pandelon, Saint-Paul-lès-Dax, Seyresse, Tercis-les-Bains eta Yzosse
Demografia
Biztanleria	21.716 (2022ko urtarrilaren 1a)
11.368 (%52,3)   (%42,9) 9.313
Dentsitatea	1.102 bizt/km²
Informazio gehigarria
Ordu eremua	UTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuak	Logroño
dax.fr

Erromatarrek emandako izena Aquae Tarbellicae, hau da, Tarbelien urak, bertan ur urmael beroa baitago. Izena eraldatuz joan zen mendeen joan-etorriarekin Acqs hartuz, azkenean Akize lortuz. Frantses eta Gaskoieraz Acqs izenetik, d'Acqs izenera igaro zen, eta hemendik Dax edo Dacs irten zen.

Erromatarrak heldu zirenean "tarbeli"ak (Akitaniako tribua) bizi ziren Akizen (hortik Aquae Tarbellicae izena), gero Civitas Aquensiun bihurtu zen, (Novenpopulania probintziako hamabi hirietako bat), Bordeleko bidean. Kristautasunarekin apezpikua zuen (Amikuzerekin haren barrutian) eta Done Jakue bidean. Atturri ibaiaren ondoan eta Bordele-Iruñea bidean egoteak eman zion garrantzia Akizeri.

Biztanleria

Erroldatutako biztanleak

Ondarea

• Katedral gotikoa (XIII. m.), XVII. mendean berreraikia.^[2]
• Erromatar harresia^[3]
• Erromatar tenplua^[4]
• Zezen plaza^[5]

Akizetar ospetsuak

• Patrice Dumora (1956)
• Olivier Truc (1964)

Herri eta hiri senidetuak

•  Logroño (Espainia)