Bizkaiko Foru Aldundia

Bizkaiko Foru Aldundia Bizkaiko gobernu organoa da. Espainiako beste diputazio batzuekin alderatuta lurralde historiko bat izateak ekartzen dituen eskuduntzak ditu. Eskuduntza hauen jatorria hain zuzen ere foru izaeran datza, izan ere, Euskal Herriko foruen garaitik datoz, Euskal Herriko lege propioetatik, alegia. Horregatik baditu bere alor bereziak, hala nola, ogasuna, urbanismoa eta gizarte gaiak. Gaur egun Elixabete Etxanobe da ahaldun nagusia.

Bizkaiko Foru Aldundia
Datuak
Mota	Foru Aldundia eta gobernua
Herrialdea	Espainia
Agintea
Lehendakaria	Elixabete Etxanobe
Egoitza nagusi	Foru Aldundiko jauregia 43.26194°N 2.93194°W / 43.26194; -2.93194
Historia
Sorrera	XIX. mendea
webgune ofiziala

Bizkaiko Foru Aldundiaren egoitza nagusia Bilboko Kale Nagusian kokatzen da. Foru Aldundiko batzar nagusietako bilerak Hurtado Amezaga kaleko eraikin batean egiten dira, baina sinbolikoki urtean hainbat alditan Gernikan egiten dira bilkurak.

Historia

Bizkaiko Diputazio Nagusia XVI. mendea baino lehen sortu zen eta Errejimentu Nagusia edo jaurerriko gobernua zuzentzen zuen. Hiru pertsonak osatzen zuten diputazioa hasieran: korrejidoreak edo jaunaren ordezkariak eta Errejimentu Nagusian aukeraturiko beste bi ahaldunek. Diputazio Nagusiak Errejimentu Berezia izena izan zuen 1645 arte. Korrejidorea zen Diputazioko lehendakaria, beste bi diputatuk eskubide berberak zituzten arren. Diputazioak deituta biltzen ziren Batzar Nagusiak eta bertako bileretan diputatuek hitz egin zezaketen, baina ez zuten boto eskubiderik. Diputazioak gauzatu behar zituen Batzar Nagusiek hartutako erabakiak. Diputazioaren esku zeuden aginte militarra, zerga-biltzea eta ekonomia, segurtasuna, arazo juridikoak eta foruak osorik zaintzea. Batzar Nagusiek berretsi behar izaten zituzten Diputazioak erabakitakoak. 1695. urtean Diputazio Nagusia (zazpi ahaldunek osatua) eta Errejimentu Nagusia (hemeretzi ordezkarik osatua) bereizi egin ziren eta Diputazioak gero eta pisu handiagoa eskuratu zuen pixkana-pixkana. Gorabehera askoren ondoren, 1877ko maiatzean desegin zen Bizkaiko antzinako Foru Diputazioa. Egun Euskal Herriko Autonomia Estatutuaren eta Lurralde Historikoen Legearen arabera zuzentzen dira Bizkaiko Batzar Nagusiak eta Diputazioa.^[1]

Ahaldun Nagusia

Bizkaiko Foru Aldundiaren Ahaldun Nagusien zerrenda:

Legegintzaldia	Lehendakaria	Alderdia
I. (1979-1983)	Jose Maria Makua Zarandona	EAJ
II. (1983-1987)	Jose Maria Makua Zarandona	EAJ
III. (1987-1991)	Jose Alberto Pradera Jauregi	EAJ
IV. (1991-1995)	Jose Alberto Pradera Jauregi	EAJ
V. (1995-1999)	Josu Bergara Etxebarria	EAJ
VI. (1999-2003)	Josu Bergara Etxebarria	EAJ
VII. (2003-2007)	Jose Luis Bilbao Eguren	EAJ
VIII. (2007-2011)	Jose Luis Bilbao Eguren	EAJ
IX. (2011-2015)	Jose Luis Bilbao Eguren	EAJ
X. (2015-2019)	Unai Rementeria Maiz	EAJ
XI. (2019-2023)	Unai Rementeria Maiz	EAJ
XII. (2023-2027)	Elixabete Etxanobe Landajuela	EAJ

Sailak

• Herri Administrazioa eta Erakunde Harremanak
• Kultura eta Euskara
• Jasangarritasuna eta Ingurune Naturala
• Gizarte Ekintza
• Ekonomiaren Garapena
• Ogasuna eta Finantzak
• Garraioa, Mugikortasuna eta Lurralde Kohesioa
• Enplegua, Gizarte Inklusioa eta Berdintasuna

Bizkaiko Foru Aldundiarekin lotuta dauden entitateak

Bizkaiko Lurralde Historikoko foru-sektore publikoa Bizkaiko Foru Aldundia eta honako entitate hauek osatzen dute: foru erakundea autonomoak, foru enpresa-erakunde publikoak, merkataritzako foru sozietateak, foru fundazioak, foru partzuergoak eta eskubude publikoko beste foru erakunde batzuk.^[2]

Foru erakunde autonomoak

• Gizarte Urgazpenerako Foru Erakundea foru erakunde autonomoa da, Gizarte Ekintza Sailari atxikia.

Foru enpresa-erakunde publikoak

• Bizkaiko Tutoretza Erakundea foru enpresa-erakunde publikoa da, Gizarte Ekintza Sailari atxikia.

Merkataritzako foru sozietateak

• BEAZ, enpresa eta aurrerapen zentroa, A.B
• APARKABISA – Bizkaiko Garraio Gunea A.B.
• Azpiegiturak, S.A.U.
• Basalan
• Garbiker, A.B.
• Interbiak, A.B.
• Lantik, A.B.^{[Betiko hautsitako esteka]}
• Euskalduna Jauregia, A.B.
• SEED Bizkaiko Kapitala, Arrisku-Kapital Funtsen Sozietate Kudeatzailea
• Zugaztel, A.B.

Foru fundazioak

• BOS
• Bizkaia Bizkaialde
• Azkue Fundazioa
• BiscayTIK Fundazioa

Ikus, gainera

• Bizkaiko Batzar Nagusiak
• Bizkaiko Diputazioa
• Arabako Foru Aldundia
• Gipuzkoako Foru Aldundia
• Euskal Autonomia Erkidegoko ahaldun nagusien zerrenda