Sabadell

Sabadell (katalanez səβəˈðeʎ ahoskatua) Kataluniako hiria da, Vallès Occidental eskualdean eta Bartzelonako probintzian kokatua. Eskualdeko hiriburua da, Terrassarekin batera. Udalerriak 206.493 biztanle ditu (ikusi INE 2009ko datuak),

Sabadell Sabadell
Kataluniako udalerria
Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Espainia
Autonomia	Katalunia
Probintzia	Bartzelonako probintzia
Eremu funtzionala	Bartzelonako metropoli eremua
Eskualdea	Vallès Occidental
Alkatea	Marta Farrés
Izen ofiziala	Sabadell
Jatorrizko izena	Sabadell
Posta kodea	08200–08208
INEk ezarritako kodea	08187
Herriburua	Sabadell
Geografia
Koordenatuak	41°32′54″N 2°06′27″E
Azalera	37,8 km²
Altitudea	190 m
Mugakideak	Badia del Vallès, Castellar del Vallès, Sentmenat, Polinyà, Santa Perpètua de Mogoda, Barberà del Vallès, Cerdanyola del Vallès, Sant Quirze del Vallès eta Terrassa
Demografia
Biztanleria	225.368 (2025)
109.797 (%48,7)   (%46,1) 103.847
Dentsitatea	5.962 bizt/km²
Etxebizitzak	144
Informazio gehigarria
Sorrera	K.a. 1800
Telefono aurrizkia	93
Ordu eremua	UTC+01:00 eta UTC+02:00
Hiri senidetuak	El Argoub (en) , Matagalpa eta Sarajevo
Matrikula	B
Hizkuntza ofiziala	katalan
sabadell.cat

Geografia

Sabadell Bartzelonako ipar-ekialdean dago, hiriburutik 20,6 kilometrora, eskualdearen erdian, Ripoll ibaiaren ondoan. Iparraldean, Castellar del Vallès eta Sentmenat udalerriekin egiten du muga; ekialdean, Terrassa hiriarekin; mendebaldean, Polinyà eta Santa Perpètua de Mogodarekin; eta hegoaldean, Barberà del Vallès eta Cerdanyola del Vallèsekin.

Klima

Datu klimatikoak (Sabadell (1938-1969))
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	11,2	12.2	14.4	17.6	20.8	24.3	27.6	27.1	24.0	19.3.	14.7	11.9	16.8
Batez besteko tenperatura (ºC)	8.0	8.9	10,9	12.9	16,3	20.2	23.0	23.1	20.4	15.9	11.6	8.6	15.0
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	3.8	4.5	7.2	8.9	12.2	16.2	19.0	19.2	16.9	12.6	8.5	4.3	-1,6
Iturria: Sistema de Clasificación Bioclimática Mundial[1]

Historia

Erromatarren garaiko Arrahona hiriari dagokio. Sabadell XII. mendeko dokumentu batean aipatzen da lehen aldiz; 1373. urtean, Aragoiko koroaren mendean zen. XVIII-XIX. mendeetan, oparotasun handia izan zuen ehungintzari esker, eta etorkin asko bertaratu ziren.^[2]

Banaketa administratiboa

Districte 1 (44.354 biztanle) Sector Centre Centre Hostafrancs La Cobertera Sector Sant Oleguer: Laietana Sol i Padrís Avinguda-Eixample	Districte 2 (23.809 biztanle) Sector La Creu Alta La Creu Alta Sector Can Puiggener Can Puiggener Sector Togores	Districte 3 (34.999 biztanle) Sector Ca n'Oriac Ca n'Oriac Torreguitart Torrent del Capellà Sector Nord Sant Julià La Plana del Pintor Can Deu La Roureda Sector Sant Julià
Districte 4 (32.056 biztanle) Sector La Concòrdia La Concòrdia Can Borgonyó Sector Can Rull Can Rull Cifuentes Via Alexandra Sector Berard Can Llong	Districte 5 (16.472 hab. al 2002) Sector Gràcia Gràcia Sector Can Feu Can Feu Els Merinals Can Gambús Sector Oest	Districte 6 (28.898 biztanle) Sector La Creu de Barberà La Creu de Barberà Les Termes Sector Sud Espronceda Campoamor Sector Sant Pau
Districte 7 (7.303 biztanle) Sector La Serra El Poblenou Torre-romeu Sector Est

Demografia

Biztanleriaren bilakaera

1900	1910	1920	1930	1940	1950	1960	1970	1981	1991	2001	2009
23.375	28.263	37.074	44.417	48.403	58.519	105.339	158.311	186.123	189.404	183.788	206.493

Komunikabideak

Sabadell

Herriko biztanleriaren bilakaera.

Hiriak hamaika bus-linea urbano ditu. Zerbitzua eskaintzen duen enpresa Transport Urbans de Sabadell da, TUS izenaz ezaguna.

Hirien arteko hainbat ibilbide daude: Castellar-Sabadell-Barcelona, Castellar-Sabadell-Terrasa, etab.

Renfe aldirikoen linea batek, hirian hiru geltoki dituenak (Hegoaldea, Erdialdea eta Iparraldea), hiria eta Bartzelona hegoaldean lotzen ditu, baita Terrassa eta Manresa iparraldean ere. Tren askoko linea da. Era berean, Ferrocarrils de la Generalitat de Catalunya - FGCk ere beste linea bat badu, Metro del Vallès deiturikoa, hiria eta Bartzelonako Unibertsitate Autonomoa lotzen dituena. Dena dela, defizit handia du Sabadellek Terrassarekin lotzeko FGC bidez, horretarako Sant Cugat del Vallesera joan behar baita lehenago, tren-aldaketa baten ondoren Terrassara joan ahal izateko.

Aireportu bat dago, Sabadelleko aireportua

Sabadelldar ezagunak

• Albert Pla (1966-), abeslaria.
• Kílian Jornet (1987-), mendi korrikalaria eta abenturazalea.