Triglizerido (TG, triazilglizerol, TAG edo triazilglizerido) glizerinaren eta gantz-azidozko hiru molekulen arteko esterizazioaz sortutako lipidoa da. Izaki bizidunen gantz gehienak dira triglizeridoak. Ornodunek gibeleko eta gantz ehunaren zeluletan sintetizatzen dituzte triglizeridoak; goi mailako landareek ere sintetizatzen dituzte[1].
Zelularen erretikulu endoplasmatikoan ekoizten da, bereziki aktiboa da prozesu hau gibelean, hala hetapozitoetan nola adipozitoetan. Prozesu metabolikoak hainbat pauso ditu[2]:
- Gantz azidoen aktibazioa: A koentzimarekin esterifikatuz aktibatzen dira, azil-CoA eratzen baita.
- R-CO-OH + CoASH + ATP → R-CO-SCoA + AMP + PPi + H2O
- Triglizeridoaren eraketa: Glizerol-3-fosfatoaren lehen karbonoko hidroxilo taldea azilatzen da, hau da esterifikazioz gantz azidoa lotzen zaio. Hau glizerol-fosfato-azil-transferasa (GPAT) entzimak egiten du. Bigarren azilazioa azil-glizerol-fosfato-azil-transferasa (AGPAT) entzimak katalizatzen du. Ondoren hirugarren karbonoa desfosforilatzen da eta azkenik hirugarren karbonoa azilatzen da, diazil-glizerol--azil-transferasa (DGAT) entzimaren eraginez.
Triglizeridoen izena berau osatzen duten gantz azidoek finkatzen dute. Hona hemen hainbat adibide:
Triglizeridoak heste meharrean hidrolisatzen dira, hesteek eta pankreak isuritako sustantzien eraginez gantz azidoak eta glizerola sortzen direlarik. Zelula mintza zeharkatzen dute. Odoletan garraiatuak izango dira gorputzean zehar, baina uretan disolbaezinak direnez proteinekin konbinatzen dira. Hiru motatako molekulak eratzen dira:
- Energia erreserba: Animalietan gantzak eta landareetan olioak. Animaliek gehiegizko lipidoak gantz-ehunetan biltzen dituzte.
- Isolatzaile termikoa: Klima hotzetako animalien azal azpiko gantz-ehunetan pilatzen dira.
- Bero metabolikoaren sortzaile: Triglizeridoa degradatzean gantz gramo batek 9'4 kilokaloria ematen ditu.
- Babes mekanikoa: Gantz-ehunak giltzurruna estaltzen du eta oin eta eskuen ahurretan kokatzen dira kolpeak amortiguatzeko.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
