خوی
شهری در استان آذربایجان غربی / From Wikipedia, the free encyclopedia
خوی (تلفظ: خُیْ) یکی از شهرهای استان آذربایجان غربی است که بر پایه سرشماری سال ۱۳۹۵ دومین شهر پرجمعیت استان پس از ارومیه قلمداد میشود.[4][5] بیشینه مردم خوی به زبان ترکی آذربایجانی و بخشی از مردم نیز به زبان کردی کرمانجی سخن میگویند که بیشتر ساکن منطقه قطور میباشند.[6][7] جمعیت شهر خوی بر پایه سرشماری سال ۱۳۹۵ برابر با ۱۹۸٬۸۴۵ نفر بود[8] که با احتساب جمعیت حومه و شهرهای اقماری اطراف آن جمعیت خوی بالغ بر ۳۴۸٬۶۶۴ نفر میباشد[8] و از سال ۱۳۸۹ شهرستان خوی به فرمانداری ویژه ارتقا یافتهاست.[9]
خوی | |
---|---|
کشور | ایران |
استان | آذربایجان غربی |
شهرستان | خوی |
بخش | مرکزی |
سال شهرشدن | ۱۳۰۲ |
مردم | |
جمعیت | ۱۹۸٬۸۴۵ نفر در سال ۱۳۹۵[1] |
رشد جمعیت | صفر (۱۳۹۵) |
جغرافیای طبیعی | |
ارتفاع | ۱٬۱۴۸ متر |
آبوهوا | |
میانگین دمای سالانه | ۱۰ |
میانگین بارش سالانه | ۲۵۳ میلیمتر |
اطلاعات شهری | |
شهردار | حسن نصراللهپور[2] |
رهآورد | عسل، تخمهٔ آفتابگردان، کدو، فرش نقش ماهی، گل محمدی، گردو، نمک (سنگی)، لبنیات و میوههای فصلی |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۴۴[3] |
وبگاه | |
این شهر به لحاظ تمدن و جایگاه مذهبی یکی از شهرهای شاخص کشور محسوب میشود[10] و یکی از کهنترین مراکز تمدن در شمال غرب ایران است که کانون بسیاری از حوادث تاریخی بودهاست.[11][12] موزه تاریخی خوی در ۱۳۴۸ هجری شمسی تأسیس شد و آثار باستانی و تاریخی آن نشان از تاریخ و تمدن ۷ هزارساله خوی میباشد.[13]
خوی بهدلیل واقع شدن در مسیر جاده ابریشم و جاده تجارتی شرق و غرب، مورد بازدید بسیاری از جهانگردان و ایرانشناسان واقع شدهاست. بعد از گسترش امپراتوری سلجوقیان به آناتولی و غرب، این شهر به دلیل موقعیت ویژه آن و قرار گرفتن در سر راه اصلی شرق به غرب، اهمیت و رونق علمی، فرهنگی، اقتصادی بسیار یافت.[14] جادهٔ ابریشم در فاصلهٔ ۲۵ کیلومتری شمال غربی خوی در جادهٔ چالدران بالاتر از قوردیک قفه سی رد میشد که در زبان محلی به این جادهٔ ابریشم «دوه اوچان» (محل پرواز کردن شتر) میگفتند؛ چرا که بهدلیل سرازیری شدید این جاده شتران با مالالتجاره با سرعت زیاد حرکت نموده چنانکه گویی پرواز میکردند. از منابع تاریخی و سفرنامهها از جمله سفرنامهٔ ناصرخسرو مطالب قابل توجهی دربارهٔ خوی بهدست میآید.
شهر خوی به گفتهٔ یاقوت و قزوینی بارویی سخت محکم داشت و در میان مزارع حاصلخیز و آباد واقع و به داشتن دیبای خوب معروف بود. مستوفی گوید هوایش به گرمی مایل است، رود و باغستان بسیار دارد، مردمش سفید چهره ختایی نژاد و خوب صورتاند و بدین سبب خوی را ترکستان ایران خوانند.[15]
این شهر یکی از بزرگترین و مهمترین شهرهای شمال غرب ایران بهشمار میرود.[16][17]