کنسول روم
From Wikipedia, the free encyclopedia
کنسولها (به لاتین: consules، «کسانی که مشترکاً تصمیم میگرفتند») دو کلانتر∗ در جمهوری روم بودند که هرساله انتخاب میشدند و مشترکاً اقتدار عالی مدنی و نظامی را اعمال میکردند. منصب کنسولی پس از دیکتاتور مهمترین منصب کلانتری در جمهوری محسوب میشد. پولیبیوس آن را چنین وصف میکند:
«کنسولها… قدرت را در تمامی امور عمومی روم اعمال میکنند. بقیه کلانترها، به استثنای تریبونوس پلبیسها، باید از فرامین وی اطاعت میکردند.»
— پولیبیوس، The Histories, VI, 12. 1-3
کنسول روم | |
---|---|
Consul (لاتین) | |
احتمالاً سردیس متعلق به لوکیوس یونیوس بروتوس که از وی باعنوان اولین کنسول جمهوری روم یاد میکنند؛ این سردیس در موزههای کاپیتولین نگهداری میشود. (هرچند تندیس سیاه رنگ است، بروتوس سیاهپوست نبودهاست) | |
گمارنده | مجمع چنتوراتا (از ۵۰۹ ق. م تا ۳۱ ق. م) امپراتور روم (از ۲۷ ق. م تا ۴۷۶ میلادی) اودوآکر (از ۴۷۶ تا ۴۹۳) پادشاهی استروگتیک (از ۴۹۳ تا ۵۳۴) امپراتور بیزانس (۳۹۵ تا ۵۴۱) |
مدت دوره | یکسال |
بنیادگذاری | ۵۰۹ قبل از میلاد |
نخستین دارنده | لوسیوس یونیوس بروتوس |
برافتاده | ۵۳۴ در روم ۵۴۱ در بیزانس |
این منصب در ۵۰۹ قبل از میلاد با خلع لوکیوس تارکوئینیوس متکبر و براندازی رژیم پادشاهی و تأسیس جمهوری روم ایجاد شد. نخستین دو کنسولی که این منصب را عهدهدار شدند تمامی اقتدار و نشانهای پادشاهان رژیم سابق را به ارث بردند، جز اینکه تنها یکی از آن دو فاشیس حمل میکرد، با این هدف که از خوف و وحشت ناشی از دیدن دو فاشیس جلوگیری کنند.[1] کنسولان هرساله تعویض میشدند و مجمعی بهنام مجمع کنتوریاها آنان را برمیگزید.
مونتسکیو، نویسندهٔ فرانسوی، در فصل اول کتاب ملاحظاتی درباب علل عظمت و انحطاط روم میگوید که انتخاب هرسالهٔ کنسولان یکی از اسباب عظمت روم بوده است، چراکه کنسول، با آگاهی از اینکه در پایان سال تغییر میکند، همواره کمر به خدمتگزاری میبست و برای تحصیل نام نیک تلاش میکرد و شور و عشق خدمت جانشین تنآسانی و ستمگری شاهان شده بود.[2]
در دوران امپراتوری روم، منصب کنسولی ابقا شد امّا انتصاب در اختیار امپراتور قرار گرفت و پس از تأسیس کنستانتینوپل، یک کنسول برای امپراتوری روم غربی و یکی هم برای امپراتوری روم شرقی انتخاب میشد، و این روند در روم حتی پس از سقوط امپراتوری روم غربی تا ۵۳۴ (پادشاهی استروگتها) میلادی پابرجا ماند و در امپراتوری روم شرقی نیز تا ۵۴۱.