بالاترین سوالات
زمانبندی
چت
دیدگاه
زیره سیاه
از ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد
Remove ads
زیرهٔ سیاه، گیاهی دوساله از خانواده چتریان، سرده زیره و بومی غرب آسیا، اروپا و شمال آفریقا است.[۱][۲][۳] این گیاه، دارای دانه‌هایی معطر است که در آشپزی و تولید برخی داروها و لیکورها کاربرد دارد.[۴]
Remove ads
گیاه‌شناسی
بوتهٔ گیاه زیره سیاه شبیه بوتهٔ هویج است. برگ‌ها ۲۰ تا ۳۰ سانتی‌متر و ارتفاع گیاه حدود ۴۰ تا ۶۰ سانتی‌متر است. میوه آن (که به اشتباه دانه گفته می‌شود) از نوع فندقه به‌طول حدود دو میلی‌متر و هلالی‌شکل و دارای ۵ خط برجسته و کم‌رنگ است.
کِشت
این گیاه، مکان‌های گرم و آفتابی و خاک با زهکشی خوب و غنی از مواد آلی را ترجیح می‌دهد. زیرهٔ سیاه، در مناطق گرم‌تر به‌صورت یک‌ساله در زمستان و در اقلیم معتدل، به‌صورت تابستانی یک‌ساله یا دوساله کاشته می‌شود. یک گونهٔ پلی‌پلوئید (با چهار مجموعهٔ هاپلوئید=4n) و چند ساله نیز از این گیاه، یافت شده‌است. هلند، لهستان و آلمان، بزرگ‌ترین تولیدکنندگان زیرهٔ سیاه هستند.[۵] فنلاند حدود ۲۸ درصد (۲۰۱۱) از تولید زیرهٔ سیاه جهان را از حدود ۱٬۵۰۰ مزرعه تأمین می‌کند که این بازدهی بالا احتمالاً ناشی از آب و هوا و عرض‌های جغرافیایی مطلوب آن است که ساعات طولانی نور خورشید را در تابستان، تضمین می‌کند.[۶]
Remove ads
ترکیبات
خلاصه
دیدگاه
دانه‌های زیرهٔ سیاه حاوی ۱۰ درصد آب، ۵۰ درصد کربوهیدرات، ۲۰ درصد پروتئین و ۱۵ درصد چربی هستند. در ۱۰۰ گرم از دانه‌های زیره، مقدار ۲۰ درصد یا بیشتر از ارزش روزانه، (DV) پروتئین، ویتامین‌های گروه ب (۲۴–۳۳٪ DV)، ویتامین ث (۲۵٪ DV) و چندین ماده مغذی معدنی، به‌ویژه آهن (۱۲۵٪ DV)، فسفر (۸۱٪ DV) و روی (۵۸٪ DV)، موجود است.[۷]
مواد شیمیایی گیاهی
زیره حاوی ترکیبات گیاهی زیادی از قبیل ترپن‌ها، فنل‌ها، فلاونوئیدها و آلکالوئیدها است که دارای مزایای سلامتی بالقوه هستند.[۸][۹][۱۰][۱۱] پودر دانه‌های زیره تا ۷٫۵ درصد اسانس، عمدتاً از نوع دی-کاروون دارد و حاوی ۱۵ درصد روغن است که اسیدهای چرب اصلی آن عبارت‌اند از اسید اولئیک، اسید لینولئیک، پتروسلینیک و پالمیتیک اسید.[۱۲]
مواد شیمیایی گیاهی شناسایی‌شده در روغن دانهٔ زیرهٔ سیاه، شامل تیمول، سیمن، γ-ترپینن، تری‌متیلن دی‌کلراید، بتا-پینن، ۲-(۱-سیکلوهگزنیل)، سیکلوهگزانون، بتا-فلاندرن، ۳-کارن، آلفا-توجن و لینالول است.[۱۳]
کاربردها
به‌عنوان افزودنی غذایی
میوه‌های زیره که معمولاً به‌صورت کامل استفاده می‌شوند، طعم و عطری تند و شبیه بادیان دارند که عمدتاً مربوط به ترکیبات کاروون، لیمونن و آنتول است.[۱۴] زیره به‌عنوان ادویه در نان‌ها به‌ویژه نان چاودار استفاده می‌شود.[۱۵] زیره معمولاً در نان سودای ایرلندی نیز همراه با کشمش و مویز استفاده می‌شود. زیره را می‌توان در دسرها، مشروبات الکلی، کاسرول‌ها و سایر غذاها استفاده کرد. برگ‌های آن را می‌توان به سالاد، خورش و سوپ اضافه کرد و گاهی به‌صورت سبزی خام، خشک یا پخته مانند جعفری مصرف می‌شود. ریشهٔ آن نیز به‌عنوان سبزی ریشه‌ای زمستانه در برخی جاها مانند شقاقل مصرف می‌شود.[۱۶] زیرهٔ سیاه در غذاهای اروپایی و مواد غذایی متنوعی چون کلم ترش و کیک زیرهٔ بریتانیایی مورد استفاده است. در غذاهای اتریشی از آن برای چاشنی گوشت گاو و در آشپزی آلمانی برای تهیهٔ گوشت خوک استفاده می‌شود. در غذاهای مجارستانی به گولش و در غذاهای نروژی و سوئدی برای تهیهٔ نان سیاه استفاده می‌شود.[۱۷]
Remove ads
خواص درمانی زیره سبز
- ضد تشنج
- در دفع گاز معده و روده بسیار مفید است.
- قاعده آور و بهبود دهنده دردهای ناشی از قاعدگی
- در درمان مشکلات مثانه و کلیه مفید است.
- برای رفع برونشیت از دم کرده مزیزه استفاده کنید.
- رفع دل درد کودکان
در طب سنتی
رایج‌ترین استفادهٔ درمانی سنتی زیره برای رفع سوءهاضمه است.[۱۸] به‌عنوان مثال، زیره می‌تواند فعالیت آنزیم‌های گوارشی را افزایش داده و به‌طور بالقوه سرعت گوارش را تسریع کند.[۱۹] زیره همچنین باعث آزاد شدن صفرا از کبد می‌شود. صفرا به هضم چربی‌ها و برخی مواد مغذی موجود در روده کمک می‌کند.[۲۰] نتایج یک تحقیق نشان داد، علائم ۵۷ بیمار مبتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) پس از مصرف کنسانتره زیره به مدت دو هفته بهبود یافت.[۲۱]
Remove ads
نگارخانه
میوه‌های زیره سیاه
بزرگ‌نمایی زیره سیاه
میوه‌های زیره سبز
یک بوتهٔ زیره در روستای زالی
منابع
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads