عشق شهسوارانه

عشق شهسوارانه (به انگلیسی: Courtly love یا fine amor)، رویکردی به عشق در ادبیات اروپای قرون وسطی بود که بر نجابت و شوالیه‌گری تأکید داشت. ادبیات آن دوران پر از داستان‌های شوالیه‌هایی بود که به خاطر عشق شهسوارانهٔ خود به ماجراجویی‌ها و انجام کارهای مختلفی دست می‌زدند تا به بانوی خود خدمت کنند. این گونه از عشق تنها گونه‌ای از داستان بود که برای سرگرم کردن طبقه اشراف ساخته و پرداخته می‌شد اما به مرور زمان این نگاه به عشق تغییراتی کرد و بازهٔ گسترده‌تری از مخاطبان را به خود علاقه‌مند کرد.

خدا به همراهت اثر ادموند لیتون، ۱۹۰۰ میلادی. بانویی در جامهٔ اواخر دوره ویکتوریا که پارچه‌ای قرمز به بازوی شوالیهٔ محبوبش می‌بندد و با این کار بازگشت پیروزمندانهٔ او را درخواست می‌کند.

عشق شهسوارانه در پایان سده یازدهم میلادی در میان طبقهٔ اشراف و نجیب‌زادگان ناحیه آکیتن، پروانس، شامپانی، بورگوندی، نورمنهای جنوب ایتالیا شروع شد. عشق شهسوارانه چیزی میانهٔ احساسات شهوانی و دست‌آوردهای معنوی بود که اگرچه در ابتدا به صورت عشقی شهوانی به نظر می‌رسد اما در انتها به اعتلای معنوی و انسانی فرد می‌انجامد.

اصطلاح عشق شهسوارانه ابتدا در سال ۱۸۸۳ بدست گاستون پاریس بکار رفت و بارها با تعاریف و کاربردهای متفاوت مورد استفاده قرار گرفت تا اینکه در سدهٔ نوزدهم میلادی با پدید آمدن ادبیات رومانتیک مورد بی‌تفاوتی قرار گرفت. سرچشمهٔ آن، تفسیرها و نیز تأثیرات آن هنوز مورد بحث است.

مراحل عشق شهسوارانه

باربارا تاکمن، مراحل عشق شهسوارانه را چنین برشمرده‌است:

• دیدن بانوی موردنظر و شیفهٔ او شدن
• تحسین او از دور
• اظهار جانسپاری به او
• عدم پذیرش عفیفانهٔ او از سوی بانو
• اظهار عشق مجدد با اظهار دوباره سوگندهای پرهیزگاری و وفاداری ابدی
• ناله‌های نزدیک شدن به مرگ از نرسیدن به عشق و نیاز
• انجام اعمال شجاعانه که به دلربایی از بانو می انجامد
• وصال عشق در پنهانی
• ماجراها و حقه‌های زیادی که برای فرار از شناخته شدن است.