بالاترین سوالات
زمانبندی
چت
دیدگاه

فرم (موسیقی)

از ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد

فرم (موسیقی)
Remove ads

فرم (به انگلیسی: form) در تئوری موسیقی، اشاره به ساختار یک قطعهٔ موسیقی دارد. واژهٔ «فرم» به معنی قالب یا شکل است. فرم در یک قطعه موسیقی سعی می‌کند که آن قطعه را با شکستن به اجزای مختلف، توصیف کند. به عبارت دیگر، فرم، ساختمان و نظم یک اثر موسیقایی است و مفاهیمی مشابه در تعریف معماری، نقاشی، مجسمه‌سازی و مانند آنها دارد.

Thumb
(نقاشی) موسیقیدانان دوره باروک در حال اجرای «سونات تریو»

تعریف

Thumb
نمودار فرم سه‌قسمتی

هر اثر هنری دارای طرح، قالب، یا الگویی است که محتوای کار را در درون آن جای می‌دهد. در واقع فرم در برابر محتوا قرار می‌گیرد و هر اثر هنری در فرم، مجموعه‌ای است از اجزا که هر یک از آنها نسبت به کل، پیوند دارند. در بررسی شکل ظاهری یک اثر موسیقی می‌توان سه عنصر را تشخیص داد:

  1. «بیان اول» یا سوژهٔ اصلی (الف)[الف]
  2. «بسط و گسترش» (ب)[ب]
  3. «یادآوری بیان اول» (الف)[پ]

وجود فرم در موسیقی بیانگر شکل ظاهری، نظم، آرایش، عدم یکنواختی و دورهٔ زمانی آن اثر می‌شود و در هر دوره معنای متفاوتی داشته‌است.[۱]

فرم سه‌تایی متداول‌ترین فرم در موسیقی است. علاوه بر آن، از شیوه‌های دیگری نیز استفاده می‌شود؛ مانند:

  • فرم سادهٔ دوتایی (الف، ب)
  • فرم روندو (الف، ب، الف، ج، الف، د، الف، و…)
  • فرم قرینه‌ایِ آزاد (الف، ب، ج، ب، الف)[۲]
Remove ads

تاریخچه

گرایش به فرم در موسیقی به صورت‌های گوناگون و با رهیافت‌های متفاوت مورد توجه قرار گرفته‌است و دارای پیچیدگی‌های فراوان است.[۳]

نمودار فرم در دوره‌های موسیقی کلاسیک:

Thumb
فینال سمفونی ۴۱ موتزارت (Jupiter)
اطلاعات بیشتر دروه قرون وسطی, دوره رنسانس ...
Remove ads

انواع فرم در موسیقی کلاسیک

کنسرتو گروسو اثر: آرکانجلو کورلی
سمفونی شماره ۴۰ اثر: ولفگانگ آمادئوس موتسارت

انواع فرم در موسیقی عامه‌پسند غرب

بعضی از فرم‌های موسیقایی، از جمله فرم‌های شکل گرفته با محوریت ژانر، غالباً در موسیقی عامه مورد استفاده قرار می‌گیرند. فرم‌های مورد استفاده در موسیقی عامه اغلب از فرم‌های استروفیک (به انگلیسی: Strophic، با ساختار آهنگین AAA)، فرم‌های ۳۲ میزانی (با ساختار آهنگین AABA)، فرم‌های ترجیع‌بندی (با ساختار AB) و فرم‌های ۱۲ میزانی بلوز (با ساختار AAB) ساخته می‌شوند.[۴]

فرم‌های مقطعی

  • AABA: سبک عامه‌پسند آمریکایی
  • AB: بیت/ترجیع‌بند
    • ABC: بیت/ترجیع‌بند/بریج (به انگلیسی: Bridge)
  • ABAB
  • ABAC
  • ABCD: (به انگلیسی: Through-composed)
  • فرمهای مورد استفاده در موسیقی بلوز
    • AAB: بلوز دوازده میزانی
    • بلوز هشت میزانی
    • بلوز شانزده میزانی[۴]

فرم‌های گسترده

فرم‌های گسترده اصطلاحاً به فرم‌هایی گفته می‌شود که ریشه در یکی از فرم‌های مقطعی دارد، حال آنکه این فرم‌ها به واسطهٔ قطعاتی الحاقی گسترده شده‌اند. به‌عنوان مثال:

  • AAAAA
  • AABABA

فرم‌های ترکیبی

این نوع از فرم‌های موسیقایی که به فرم‌های دوگانه (به انگلیسی: Hybrid) هم معروف هستند، نتیجهٔ ترکیب دو یا چند نوع از فرم‌های موسیقایی با یکدیگر است.

Remove ads

انواع فرم در موسیقی ایرانی

«کنسرتینو برای سنتور و ارکستر»، اثری تلفیقی از فرم و آهنگسازی در موسیقی ایرانی و غربی اثر: فرامرز پایور و حسین دهلوی

یادداشت

  1. Exposition
  2. development
  3. Recapitulation

پانویس

منابع

پیوند به بیرون

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads