گام مینور

گام کوچک یا گام مینور (به انگلیسی: Minor Scale) نوعی گام دیاتونیک است که درجه سوم آن نسبت به نت پایهٔ گام دارای فاصله سوم کوچک می‌باشد.^[۱]

گونه‌های گام مینور

در موسیقی غربی سه گونه گام کوچک رایج است که عبارت‌اند از گام کوچک نظری (تئوریک)، هماهنگ (هارمونیک) و نغمگی (ملودیک).

گام مینور تئوریک(طبیعی)

گام کوچک تئوریک در تونالیته لا

هرگاه نیم پرده‌های گامی بین درجات دوم وسوم و پنجم و ششم واقع شوند آن گام را کوچک نظری یا مینور تئوریک (به فرانسوی: Mineur naturel) گویند. فاصله‌های درجات این گام نسبت به تونیک این گونه هستند: دوم بزرگ، سوم کوچک، چهارم و پنجم درست، ششم و هفتم کوچک و هشتم درست.

گام دو ماژور به این شکل است: C D E F G A B C بنابراین گام مینور نسبی آن به این ترتیب می‌شود: A B C D E F G A (لا درجه ششم گام دو بزرگ است)

گام مینور هارمونیک

گام کوچک هماهنگ در تونالیته لا

هرگاه درجه هفتم گام مینور تئوریک را برای ایجاد محسوس نیم‌پردهٔ کروماتیک بالا ببریم، به گام کوچک هماهنگ یا مینور هارمونیک (به فرانسوی: Mineur harmonique) تبدیل می‌شود. در این گام فاصله بین درجات ششم و هفتم یک و نیم پرده است. در نتیجه شامل سه نیم پرده در میان درجات دوم و سوم، پنجم و ششم و هفتم و هشتم خواهد بود و فاصله‌های درجات آن نسبت به تونیک به ترتیب عبارت‌اند از: دوم بزرگ، سوم کوچک، چهارم و پنجم درست، ششم کوچک، هفتم بزرگ و هشتم درست.

برای نمونه در تونالیته لا ، گام مینور هارمونیک به این شکل خواهد بود: A B C D E F G# A

گام مینور ملودیک

گام کوچک نغمگی در تونالیته لا

هرگاه درجه ششم و هفتم گام کوچک تئوریک را در حالت بالا رونده نیم پرده کروماتیک بالا ببریم و در حالت پایین رونده مجدداً آن‌ها را پایین بیاوریم، گام کوچک نغمگی یا مینور ملودیک (به فرانسوی: Mineur mélodique) به وجود می‌آید که فاصله درجات آن در حالت بالارونده نسبت به تونیک از این قرار است: دوم بزرگ، سوم کوچک، چهارم و پنجم درست، ششم و هفتم بزرگ و هشتم درست. روشن است که حالت پایین رونده آن مانند گام کوچک نظری خواهد بود.