بالاترین سوالات
زمانبندی
چت
دیدگاه
پی‌اچ‌پی
زبان برنامه‌نویسی از ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد
Remove ads
پی‌اچ‌پی (PHP) یک زبان برنامه‌نویسیِ شیءگرا و چند منظوره است که برای طیف گسترده‌ای از کاربردها استفاده می‌شود. پی‌اچ‌پی ابتدا برای طراحی وب و اجرا بر روی سرورها توسعه یافته‌شد؛ اما امروزه می‌توان از آن به عنوان یک زبان عمومی نیز استفاده‌کرد. بیشترین استفاده از زبان برنامه نویسی پی‌اچ‌پی توسعه‌ی وب‌سایت محسوب می‌شود. در صورتی که پی‌اچ‌پی سمت سرور مورد استفاده قرار گیرد، کدهای نوشته‌شده صرفاً بر روی آن سرور اجرا می‌شود و برای کاربر (سمت کلاینت) قابل مشاهده نخواهد بود. در ژانویهٔ سال ۲۰۱۳ میلادی، پی‌اچ‌پی روی ۲۴۴ میلیون وبگاه و ۲٫۱ میلیون سرور وب نصب شده‌است.[۷] این زبان در سال ۱۹۹۵ میلادی توسط راسموس لِردورف (به انگلیسی: Rasmus Lerdorf) ساخته‌شد و در حال حاضر توسعهٔ آن بر عهدهٔ گروه پی‌اچ‌پی است.[۸] در ابتدا، پی‌اچ‌پی از عبارت صفحهٔ خانگی شخصی (به انگلیسی: Personal Home Page) گرفته شده‌بود.[۸] اما اکنون این کلمه مخففِ بازگشتی PHP: Hypertext Preprocessor به معنی پی‌اچ‌پی: پیش‌پردازنده‌ی ابرمتن است.[۹]
کدهای پی‌اچ‌پی توسط نرم‌افزار پی‌اچ‌پی تفسیر می‌شود، و در صورتی که بر روی یک سرور وب اجرا شده باشد خروجی برنامه از طریق وب‌سرور در دسترس کاربر قرار می‌گیرد. دستورهای این زبان می‌توانند به صورت مستقیم در درون کدهای اچ‌تی‌ام‌ال قرار بگیرند، یا از پی‌اچ‌پی به‌عنوان وب‌سرویس ارائه دهنده API و بدون خروجی دادن اچ‌تی‌ام‌ال استفاده شود. زبان پی‌اچ‌پی از نسخهٔ ۴٫۳ به بعد قابلیت پشتیبانی از واسط خط فرمان را نیز به امکانات خود اضافه کرد. این قابلیت می‌تواند برای ایجاد نرمافزارهای غیر وبی مانند اسکریپت‌های خط فرمان یا نرم‌افزارهایی با واسط گرافیکی کاربر مورد استفاده قرار بگیرد.[۱۰]
پی‌اچ‌پی یک نرم‌افزار آزاد است که تحت مجوز پی‌اچ‌پی انتشار یافته‌است. این مجوز به دلیل قرار دادن محدودیت روی استفاده از عنوان پی‌اچ‌پی، با مجوز همگانی گنو (GPL) سازگار نیست. پی‌اچ‌پی را می‌توان روی اکثر سرورهای وب نصب کرد. همچنین قابلیت نصب آن به صورت یک شل جداگانه روی تقریباً تمامی سیستم‌های عامل و پلت‌فرم‌ها (یا سکوها) وجود دارد.[۱۱] تمامی این استفاده‌ها رایگان است.[۱۲]
از معروف‌ترین مجموعه‌های نرم‌افزاری می‌توان به LAMP (که مخفف Linux Apache MySQL PHP است) نام‌برد. همچنین در پلتفرم ویندوز، به نرم‌افزار WAMP به‌عنوان یک مجموعه که در آن پی‌اچ‌پی را جای داده است نام برد.
پی‌اچ‌پی به‌طور معمول از مفسر رسمی خود استفاده می‌کند، با این حال پروژه‌های دیگری مانند PeachPie امکان تفسیر و کامپایل کد را دارند.
از معروف‌ترین نرمافزارهای توسعه داده شده با پی‌اچ‌پی نیز می‌توان به وردپرس اشاره کرد.
Remove ads
تاریخچه
خلاصه
دیدگاه
 |
 |
 | ||
راسموس لردورف (در تصویر سمت راست) که پی‌اچ‌پی اولیه را نوشت، در کنار اندی گوتمانس و زیو سوراسکی سازندگان موتور زند | ||||
توسعهٔ پی‌اچ‌پی از سال ۱۹۹۴ و زمانی آغاز شد که لندورک شروف تعدادی اسکریپت به زبان سی نوشت تا صفحهٔ خانگی خود را مدیریت کند. این اسکریپت‌ها که به صورت رابط دروازهٔ مشترک (به انگلیسی: Common Gateway Inteface) نوشته شده‌بودند، مسئول انجام عملیات‌های ساده‌ای مانند نشان دادن رزومهٔ راسموس و بررسی آمارهای بازدید از وبگاه او بودند.[۸] با گسترش اسکریپت‌ها و افزودن توانایی تعامل با فرم‌های وب و ارتباط با پایگاه‌های داده، نام صفحهٔ خانگی شخصی/مفسر فرم (به انگلیسی: Personal Home Page/Form Interpreter) یا PHP/FI برای آنها انتخاب شد. PHP/FI می‌توانست برای ایجاد نرمافزارهای سادهٔ وب استفاده شود. در ابتدا، لردورف برای یافتن خطاهای این اسکریپت‌ها و بهبود آنها، در ۸ جون سال ۱۹۹۵ میلادی اسکریپت‌ها را با نام ابزارهای صفحهٔ خانگی شخصی نسخهٔ ۱٫۰ (به انگلیسی: Personal Home Page Tools version 1.0) تحت مجوز عمومی گنو روی گروه خبری یوزنت منتشر کرد.[۱۳] این نسخهٔ اولیه بسیاری از ویژگی‌های نسخهٔ کنونی این زبان را داشت. متغیرها به سبک زبان پرل بودند، مدیریت فرم‌ها وجود داشت و می‌شد کدها را در درون زبان اچ‌تی‌ام‌ال قرار داد. قواعد پی‌اچ‌پی نیز از زبان پرل پیروی می‌کردند، اما ساده‌تر، محدودتر و ناپایدارتر بودند.[۸] با شکل‌گیری یک گروه برنامه‌نویسی و بعد از انجام تست‌های فراوان روی نسخهٔ بتا و بازنویسی موتور تجزیه‌کننده، سرانجام PHP/pk نسخهٔ ۲٫۰ در نوامبر سال ۱۹۹۷ میلادی منتشر گردید.[۸]
اندی گاتسمن و زیو سوراسکی با بازنویسی موتور تجزیه‌کننده در سال ۱۹۹۷ میلادی پایه و اساس نسخهٔ ۳ پی‌اچ‌پی را بنیان نهادند. این دو نفر با همراهی لردورف با تغییر نام پی‌اچ‌پی به پی‌اچ‌پی: پیش‌پردازندهٔ ابرمتن (به انگلیسی: PHP: Hypertext Preprocessor) که یک مخفف بازگشتی است، در ماه جون ۱۹۹۸ میلادی رسماً پی‌اچ‌پی نسخهٔ ۳٫۰ را منتشر کردند.[۸] بعد از این اتفاق گاتسمن و سوراسکی شروع به نوشتن هستهٔ جدیدی برای زبان پی‌اچ‌پی کردند که منجر به به وجود آمدن موتور زِند در سال ۱۹۹۹ میلادی شد. آنها همچنین شرکت زِند تکنولوژی را در کشور اسرائیل تأسیس کردند.[۱۴][۱۵]
در تاریخ ۲۲ مه سال ۲۰۰۰ میلادی، پی‌اچ‌پی نسخهٔ ۴ که از موتور زند نسخهٔ ۱٫۰ استفاده می‌کرد، منتشر شد.[۸] این نسخه تا ماه اوت سال ۲۰۰۸ میلادی توسعه یافت و به زیرنسخهٔ ۴٫۴٫۹ رسید. هم‌اکنون پشتیبانی این نسخه به پایان رسیده‌است و هیچ به‌روزرسانی برای آن منتشر نمی‌شود.[۱۶][۱۷]
در ۱۳ ژوئیه سال ۲۰۰۴ میلادی، نسخهٔ ۵ پی‌اچ‌پی که از موتور زند نسخهٔ ۲ بهره می‌برد، منتشر شد.[۸] نسخهٔ ۵ ویژگی‌های زیادی را به پی‌اچ‌پی اضافه کرد. پشتیبانی کامل از شیء گرایی، افزونهٔ PDO (PHP Data Object Extension) (که دسترسی به بانک‌های اطلاعاتی را ممکن می‌ساخت) و بهبود بازدهی از جملهٔ این ویژگی‌ها محسوب می‌شد.[۱۸] در سال ۲۰۰۸ با پایان یافتن پشتیبانی از تمامی نسخه‌های قدیمی‌تر پی‌اچ‌پی، نسخهٔ ۵ تنها نسخهٔ در حال گسترش محسوب می‌شد.
در کنار نسخهٔ ۵ پی‌اچ‌پی یک نسخهٔ اصلی دیگر شروع به توسعه کرد. با توجه به تغییرات عمدهٔ موجود در این نسخه از جمله پشتیبانی کامل از یونیکد، قرار بود این نسخه به عنوان نسخهٔ ۶ پی‌اچ‌پی منتشر گردد. اما پیاده‌سازی پشتیبانی از یونیکد بیش از آنچه انتظار می‌رفت، به طول انجامید. این امر باعث شد تا در مارس سال ۲۰۱۰ میلادی، این نسخه به بخش در حال توسعه (به انگلیسی: Trunk) منتقل شد و دیگر به آن نسخهٔ ۶ گفته نمی‌شود.
مهم‌ترین تغییرات این بخش جدید: حذف register_globals،[۱۹] magic quotes و safe mode .[۱۶]
دلیل حذف magic quotes تأثیرات غیرقابل پیش‌بینی و دلیل حذف register_globals خطرهای امنیتی بود که در نرم‌افزارها ایجاد می‌کرد. به جای استفاده از magic qoutes برنامه‌نویس می‌تواند از تابع addslashes()یا توابع دقیق‌تری استفاده کنند که برای هر پایگاه داده ایجاد شده‌اند، مانند mysql_real_escape_string()که برای پایگاه داده مای‌اس‌کیوال طراحی شده‌است. توابعی که قرار است در نسخهٔ ۶ حذف شوند، از نسخهٔ ۵٫۳ به صورت توصیه‌نشده (به انگلیسی: Deprecated) درآمده‌اند و استفاده از آنها باعث بروز هشدار در نرم‌افزار خواهد شد.[۲۰]
تعداد بسیار زیادی از پروژه‌های بزرگ و متن‌باز که از زبان پی‌اچ‌پی استفاده می‌کنند، از سال ۲۰۰۸ با به وجود آمدن جنبش ابتکاری GoPHP5 به معنای برو به پی‌اچ‌پی ۵ دیگر از پی‌اچ‌پی نسخهٔ ۴ استفاده نمی‌کنند. این جنبش توسط بسیاری از توسعه‌دهندگان پی‌اچ‌پی پشتیبانی شد تا بتوانند به گسترش استفاده از نسخهٔ ۵ پی‌اچ‌پی کمک کنند.[۲۱][۲۲][۲۳]
مفسرهای زبان پی‌اچ‌پی برای معماری‌های بسیاری از جمله ARM و Intel و همچنین سطوح ۳۲بیتی و ۶۴بیتی موجود است. در نسخه‌های جدید سیستم‌عامل ویندوز برای دستگاه‌های مدرن، استفاده از نسخه‌های ۶۴بیتی برای آن توصیه می‌شود. نسخه‌های باینری (کامپایل شده) از پی‌اچ‌پی بر روی وبگاه رسمی پی‌اچ‌پی منتشر می‌شوند و استفاده از نسخه‌های ۶۴بیتی برای سرورهای بزرگ توصیه می‌شود.[۲۴][۲۵]
همچنین پی‌اچ‌پی امکان نصب و استفاده در کامپیوترهای عادی و حتی دستگاه‌های embedded مانند رزپری پای را دارد.
برای استفاده از پی‌اچ‌پی در سیستم عامل اندروید، می‌توان از نرم‌افزار Termux استفاده نمود.
Remove ads
تاریخچه انتشار
خلاصه
دیدگاه
از تاریخ ۲۸ جون سال ۲۰۱۱ میلادی (برابر ۷ تیر ۱۳۹۰)، گروه پی‌اچ‌پی برنامه‌ای مدون برای انتشار نسخه‌های آیندهٔ این زبان را منتشر کرد.[۷۷] بر اساس این برنامه، هر ماه یک انتشار جزئی و هر سال یک انتشار اصلی اتفاق خواهد افتاد. از هر نسخه از پی‌اچ‌پی تا ۳ سال پشتیبانی می‌شود. تا ۲ سال تمامی به‌روزرسانی‌ها و سال سوم تنها به‌روزرسانی‌های امنیتی برای هر نسخه منتشر می‌شود.
Remove ads
نماد
elePHPant نام نماد پروژه پی‌اچ‌پی است، یک فیل آبی با آرم پی‌اچ‌پی در کنارش، که توسط وینسنت پانتیر (به انگلیسی: Vincent Pontier)[۷۸] در سال ۱۹۹۸ طراحی شد.[۷۹]
«اگر در یک زاویه به طرفین نگاه کنید، حروف (PHP) شکل یک فیل را تشکیل می‌دادند.»[۸۰]
گاهی elePHPant به شکل اسباب‌بازی‌های مخملی دارای رنگ‌های مختلف است.
تغییرات زیادی از این نماد در طول سال‌ها ساخته شده‌است. فقط elePHPantهای بر اساس طرح اصلی وینسنت پانتیر توسط جامعه، رسمی در نظر گرفته می‌شوند.[۸۱] اینها قابل جمع‌آوری و برخی از آنها بسیار نادر هستند.[۸۲]
ساختار
خلاصه
دیدگاه
برنامه Hello World زیر با استفاده از زبان پی‌اچ‌پی که در درون کدهای اچ‌تی‌ام‌ال قرار گرفته‌است، نوشته شده:
<!DOCTYPE html>
<meta charset="utf-8">
<title>PHP Test</title>
<?='Hello World' ?>
از آنجایی که پی‌اچ‌پی نیازی ندارد که در درون کدهای اچ‌تی‌ام‌ال قرار بگیرد یا روی سرور وب اجرا شود، کوتاه‌ترین برنامه Hello World پی‌اچ‌پی به صورت زیر است:
<?php
echo 'hello world';
مفسر پی‌اچ‌پی تنها کدهایی را که در درون جداکننده‌های پی‌اچ‌پی قرار بگیرند، تفسیر می‌کند. معروف‌ترین جداکننده‌های پی‌اچ‌پی علامت <?php و ?> است. جداکننده‌های دیگری، مانند <script language="php"> و </script> یا جداکنندهٔ کوتاه <? یا <?= (که برای خروجی دادن متن یا متغیر استفاده می‌شود) و <% یا <%= و %> نیز وجود دارند. تمامی نوشته‌هایی که در خارج از جداکننده‌های پی‌اچ‌پی قرار بگیرند، توسط مفسر تفسیر نشده و به عنوان خروجی ارسال خواهند شد. استفاده از جداکننده‌های کوتاه می‌تواند از قابلیت حمل برنامه بکاهد. ازآن‌جاکه این جداکننده‌های توسط تنظیمات پی‌اچ‌پی فعال‌سازی نمی‌شود، استفاده از این جداکننده‌ها توصیه نمی‌شود.[۸۳] هدف تمامی این جداکننده‌ها این است که کد پی‌اچ‌پی را از قسمت غیر-پی‌اج‌پی مانند اچ‌تی‌ام‌ال جدا کند.[۸۴]
نام متغیرها در زبان پی‌اچ‌پی حتماً باید با نماد دلار آغاز شود و نیازی به مشخص کردن نوع آنها نیست. برخلاف نام توابع و کلاس‌ها نام متغیرها به بزرگی و کوچکی حروف حساس هستند. خطوط جدید و فاصله‌ها نادیده گرفته شده (به جز فاصله‌هایی که در درون رشته‌ها قرار داشته باشند) و تمامی دستورهای این زبان با علامت سمی‌کولن (;) پایان می‌یابند.[۸۵] در زبان پی‌اچ‌پی به ۳ صورت متفاوت می‌توان کامنت گذاشت. از علامت‌های /* */ برای کامنت‌های چندخطی و از علامت‌های // یا # برای کامنت‌های یک خطی استفاده می‌شود.[۸۶]
از نظر ساختار کلی و کلمات کلیدی، پی‌اچ‌پی مانند بسیاری از زبان‌های سطح بالا از قواعد زبان سی پیروی می‌کند. اما برای تمام ساختارهای کنترلی قواعد نوع دومی نیز وجود دارد که می‌توان از آنها مانند ساختار اصلی بهره برد.[۸۷] این قواعد نوع دوم مانند زبان‌های خانوادهٔ بیسیک است.
انواع داده
زبان پی‌اچ‌پی داده‌های عددیِ صحیح را بر اساس نوع پلتفرم ذخیره می‌کند. در سیستم‌های ۳۲بیتی و ۶۴بیتی به ترتیب اعداد صحیح به‌صورت ۳۲ و ۶۴بیتی ذخیره می‌شوند. اعداد بدون علامت در عملکردی که مانند هیچ‌کدام از زبان‌ها برنامه‌نویسی دیگر نیست، در موقعیت‌هایی به اعداد علامت‌دار تبدیل می‌شود.[۸۸] اعداد صحیح می‌توانند با مبنای ده (به صورت مثبت یا منفی یا مثبت)، در مبنای ۱۶، در مبنای ۸ یا در مبنای ۲ مقدار دهی شود.[۸۹] اعداد اعشاری نیز با توجه به پلتفرم ذخیره می‌شوند. این اعداد را به صورت اعشاری ساده یا ۲ حالت از نمایش علمی می‌توان مشخص کرد.[۹۰] پی‌اچ‌پی مانند زبان‌های جاوا و سی++ به‌صورت پیش‌فرض داده‌های بولی (صحیح و غلط) را در خود تعریف کرده‌است. بر اساس قوانین تبدیل متغیرها در این زبان، تمامی متغیرهای غیر صفر به صحیح و تمامی متغیرها با مقدار صفر به غلط تبدیل می‌شوند.[۹۱] عملکردی مشابه در زبان پرل و سی++ وجود دارد. نوع داده‌ای به نام نال (null) نیز در این زبان وجود دارد. متغیر نال هیچ مقداری ندارد. تنها متغیر از نوع نال NULL (کلمهٔ نال با حروف بزرگ) است.[۹۲] داده‌هایی که از نوع منبع (Resource) هستند، نمایان‌گر اشاره‌گرهایی به منابع خارجی است. این نوع متغیرها توسط خانوادهٔ خاصی از توابع که از معمولاً در یک افزونه قرار دارند، ایجاد شده و تنها توسط همین خانواده از توابع قابل استفاده است. داده‌هایی مانند فایل، تصاویر و اتصال‌ها به پایگاه‌های داده مثال‌هایی از منابع خارجی هستند که نیاز به متغیرهای منبع دارند.[۹۳] آرایه‌ها می‌توانند اعضایی از تمامی انواع داده‌ای را در خود داشته‌باشند که پی‌اچ‌پی از آنها پشتیبانی می‌کند. ترتیب در آرایه‌های پی‌اچ‌پی حفظ می‌گردد. آرایه‌ها در واقع جداول درهم‌سازی هستند که می‌توانند برای هر عضو خود یک کلید داشته‌باشند. در صورتی که کلیدی برای عضو مشخص نگردد، مانند آرایه‌های معمولی، به‌صورت خودکار از اعداد به‌عنوان کلید استفاده می‌گردد. این شماره‌گذاری از عدد صفر آغاز می‌شود. همچنین اعضای با کلید و بدون کلید می‌توانند در کنار هم در یک آرایه قرار بگیرند.[۹۴]
کتابخانه استاندارد پی‌اچ‌پی (SPL: Standard PHP Library) در تلاش است تا بتواند انواع داده‌های استاندارد را به بهترین نحو توسط کلاس و اینترفیس پیاده‌سازی کند. این داده‌ها شامل لیست پیوندی، پشته، صف و … است.[۹۵]
توابع
زبان پی‌اچ‌پی صدها تابع پایه و هزاران تابع افزونه دارد. اکثر این توابع به‌خوبی روی وبگاه پی‌اچ‌پی مستندسازی شده‌اند. نام‌گذاری توابع پایهٔ این زبان از قوانین یکسانی و مشخصی پیروی نمی‌کند.[۹۶] پی‌اچ‌پی تاکنون توابعی برای پشتیبانی از رشته‌های اجرایی (Thread) ارائه نکرده‌است، اما از سیستم‌های چندپردازنده پازیکس (POSIX) پشتیبانی می‌کند.[۹۷]
توابع جدید می‌توانند به شکل زیر تعریف شوند:
function myNameFunction(): string
{ // تابع را تعریف می‌کند
return 'John Doe'; // مقداری را بازمی‌گرداند
}
echo 'My name is ' . myNameFunction() . '!';
// خروجی متن مقابل خواهد بود: 'My name is John Doe!'
در نسخهٔ ۵٫۲ و نسخه‌های قبل آن توابع دست اول نبوده و تنها به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم با نام‌شان قابل فراخوانی هستند.[۹۸] توابع پی‌اچ‌پی می‌توانند بدون نوشتن نمونه اولیه (Prototype) تعریف شوند.[۹۸] تعریف توابع می‌تواند در درون بلاک‌های شرطی قرار بگیرند تا در شرایط خاص تعریف شود. تمامی توابع پی‌اچ‌پی در هنگام فراخوانی در جلوی خود باید پرانتز داشته‌باشند. متغیرهایی که با دستور new ساخته می‌شود، در صورتی که آرگومان نداشته‌باشد، از این قاعده مستثنی هست. پی‌اچ‌پی قابلیت تعریف توابع بدون نام را ندارد، اما می‌توان با قرار دادن نامِ یک تابع در متغیر تابع را به‌صورت غیرمستقیم فراخوانی کرد.[۹۸]
از نسخهٔ ۵٫۳ به بعد می‌توان با استفاده از قابلیت بستار (Closure)، توابع بدون‌اسم را به صورت زیر تعریف کرد:
function getAdder(int $x):int {
return function(int $y) use ($x):int {
return $x + $y;
};
}
$adder = getAdder(8);
echo $adder(2); // خروجی عدد ۱۰ خواهد بود
در تکه‌کد بالا، تابع getAdder به کمک متغیر $x یک بستار تعریف می‌کند که متغیر $y را به‌عنوان ورودی می‌گیرد. این نوع تابع یک شیء دست اول است به این معنی که می‌توان آن را در یک متغیر نگاه داشت و می‌توان به‌عنوان ورودی آن را به توابع دیگر داد و استفاده‌های دیگری از آن کرد. (توضیحات کامل‌تر در وبگاه ویکی پی‌اچ‌پی موجود است)
دستور goto نیز در زبان پی‌اچ‌پی به‌شکل زیر قابل استفاده است:
function lock(): void {
$file = fopen('file.txt', 'r+');
retry:
if (!flock($file, LOCK_EX | LOCK_NB)) {
goto retry;
}
fwrite($file, 'Success!');
fclose($file);
}
هنگامی که تابع flock فراخوانده می‌شود، پی‌اچ‌پی سعی می‌کند تا فایلی را قفل کند. کلمه‌ای که قبل از علامت : در ابتدای خط قرار می‌گیرد، نام خط را مشخص می‌کند. (در اینجا retry) این نام را می‌توان در دستور goto به‌عنوان مقصد استفاده کرد. مقصدهای دستور goto در زبان پی‌اچ‌پی باید درون فایل و محیط جاری باشند. پشتیبانی از این دستور از نسخهٔ ۵٫۳ به پی‌اچ‌پی افزوده شده‌است.[۹۹] دستور if در زبان پی‌اچ‌پی از توابع شرطی به‌شکل زیر قابل استفاده است:
$t = date('H');
if ($t < "20") {
echo "Have a good day!";
}
خروجی "Have a good day!" اگر زمان فعلی (HOUR) کمتر از ۲۰ باشد چاپ خواهد شد.[۱۰۰]
اشیاء
قابلیت برنامه‌نویسی شیءگرایی به‌صورت ابتدایی در نسخهٔ ۳ به زبان پی‌اچ‌پی افزوده و در نسخهٔ ۴ بهتر شد.[۸] این قابلیت که در نسخهٔ ۵ کاملاً بازنویسی شده‌بود، با افزایش قابلیت‌ها و بهبود عمل‌کرد در درون زبان قرار گرفت.[۱۰۱] در نسخه‌های قبلی پی‌اچ‌پی، با اشیاء مانند یک نوع داده برخورد می‌شد.[۱۰۱] بنابراین، باید در هر بار مقداردهی یا ارسال شیء به یک تابع، کل محتویات شیء در یک فضای حافظه جدید کپی شود، اما در نسخهٔ ۵ نحوهٔ مدیریت اشیا تغییر کرد. از این پس، اشیاء با یک اشاره‌گر به فضای حافظه مشخص می‌شود، نه با مقادیرشان. در کنار این بهبودها، مفاهیم جدیدی مانند متغیرهای شخصی (Private member variables) و عمومی (Public member variables) و همچنین کلاس‌های انتزاعی (Abstract Class)، کلاس‌های نهایی (Final Class) و بسیاری موارد دیگر نیز معرفی شد. نحوهٔ تعریف متدهای سازنده (Constructors) و تخریب‌کننده (Destructors) نیز مانند زبان سی++ استانداردسازی شد و راه حلی برای مدیریت خطاها و استثناها ارائه گردید. علاوه‌بر این موارد، پی‌اچ‌پی ۵ قابلیت استفاده از اینترفس‌ها (Interface) را نیز معرفی و از پیاده‌سازی چندین اینترفیس در یک کلاس پشتیبانی کرد. در این میان، اینترفیس‌های خاصی برای برقرار کردن رابطه با ساختارهای زبان به وجود آمدند؛ مثلاً، با کلاس‌هایی که اینترفیس ArrayAccess را پیاده‌سازی کنند، می‌توان مانند آرایه‌ها برخورد کرد.[۱۰۲]
اگر شخص برنامه‌نویس با استفاده از کلمهٔ کلیدی clone سعی کند که یک شیء را کپی کند، موتور زند ابتدا بررسی می‌کند که متد __clone در درون کلاس تعریف شده‌است یا خیر. در صورتی که تعریف نشده‌باشد، متد پیش‌فرض __clone فراخوانی می‌شود که تمامی خصوصیات کلاس را کپی می‌کند. اما اگر این متد در کلاس وجود داشته‌باشد، مسئولیت کپی کردن و مقداردهی در کلاس کپی‌شده بر عهدهٔ این متد خواهد بود.[۱۰۳]
یک نمونه‌کد ابتدایی از برنامه‌نویسی شیءگرا به زبان پی‌اچ‌پی به‌شکل زیر است:
class Person {
public string $firstName;
public string $lastName;
public function __construct(string $firstName, string $lastName = '') {
$this->firstName = $firstName;
$this->lastName = $lastName;
}
public function greet():string {
return "Hello, my name is {$this->firstName} {$this->lastName}.";
}
public static function staticGreet(string $firstName, string $lastName): string {
return "Hello, my name is " . $firstName . " " . $lastName . ".";
}
}
$he = new Person('John', 'Smith');
$she = new Person('Sally', 'Davis');
$other = new Person('iAmine');
echo $he->greet(); // prints "Hello, my name is John Smith."
echo $she->greet(); // prints "Hello, my name is Sally Davis."
echo $other->greet(); // prints "Hello, my name is iAmine."
echo Person::staticGreet('Jane', 'Doe'); // prints "Hello, my name is Jane Doe."
میدان دید متغیرها و متدهایی که در درون کلاس‌های پی‌اچ‌پی تعریف می‌شود، به‌وسیلهٔ کلمات کلیدی مانند public، private و protected مشخص می‌گردد. کلمهٔ کلیدی var نیز که در نسخه‌های قدیمی‌تر استفاده می‌شد، هم‌اکنون معادل public است. متدها و خاصیت‌های public در همه‌جا قابل دسترسی هستند. protected دسترسی آنها را به کلاس‌های مشتق‌شده (Inherited Class) محدود کرده و private دسترسی را فقط برای کلاس تعریف‌کننده میسر می‌سازد.[۱۰۴] در پی‌اچ‌پی، اشیائی از یک نوع می‌توانند به متدها و خاصیت‌های خصوصی (private) یکدیگر دسترسی داشته‌باشند. در بسیاری از موارد، قابلیت‌های میدان دید در این زبان مفید دانسته می‌شود.[۱۰۵] با این حال عده‌ای نیز آنها را ناکارآمد می‌دانند.[۱۰۶]
Remove ads
پیاده‌سازی‌ها
خلاصه
دیدگاه
در ابتدا، زبان پی‌اچ‌پی به صورت یک زبان مفسری پیاده‌سازی شد و امروزه نیز این پیاده‌سازی پرکاربردترین نسخهٔ مورد استفاده است. تعدادی مترجم نیز برای این زبان ایجاد شده‌است که این زبان را از مفسرها دور می‌کند. مترجم‌ها در زمان اجرا، قابلیت آنالیز ایستا (Static Analysis) و رابطهٔ بهینه با زبان‌های دیگر نسبت به مفسرها برتری دارند.
از مترجم‌های مطرح زبان پی‌اچ‌پی می‌توان به فالانگر اشاره کرد که کد پی‌اچ‌پی را به بایت‌کد زبان میانی مشترک (CIL) تبدیل می‌کند، و هیپ‌هاپ که به صورت منبع‌باز توسط فیس‌بوک توسعه داده می‌شود. مترجم هیپ‌هاپ با تبدیل کد پی‌اچ‌پی به کد زبان سی++ می‌تواند سربار سرور را تا ۶ برابر کاهش دهد.[۱۰۷] در حال حاضر PeachPie تنها پروژه پشتیبانی شده است که امکان تفسیر و کامپایلر کدهای PHP به CIL و اجرای آن بر روی فریمورک .NET را دارد. پروژه PeachPie به‌عنوان جایگزینی مدرن و توسط توسعه‌دهندگانی که فالانگر را نوشته بودند معرفی شد.
از روش‌های دیگری که برای بهبود زمان اجرا اسفاده می‌شود، می‌توان از بهینه‌سازی کد نام برد. این عمل با کاهش حجم کد، حذف و ادغام قسمت‌های تکراری و تغییرات متفاوت دیگر صورت می‌گیرد. قابلیت بهینه‌سازی کد در زبان پی‌اچ‌پی نیز موجود بوده و برنامه‌ها و افزونه‌هایی، مانند eAccelerator برای این منظور توسعه داده می‌شود.[۱۰۸]
برای کاهش سربار ترجمه در زبان پی‌اچ‌پی می‌توان از حافظه نهان برای کدهای عملیاتی (Opcode Caching) نیز استفاده کرد. در این روش، دستورهای ترجمه‌شده، در حافظهٔ مشترک (Shared Memory) قرار می‌گیرد تا از ترجمهٔ مجدد آنها جلوگیری شود. از نسخهٔ ۵٫۵ به بعد افزونه Zend Opcache که از این روش برای افزایش کارایی استفاده می‌کند، به صورت پیش‌فرض به زبان پی‌اچ‌پی افزوده شد.[۱۰۹] از نمونه‌های دیگر حافظهٔ نهان برای کدهای عملیاتی می‌توان به Alternative PHP Cache (APC) اشاره کرد.[۱۱۰]
Remove ads
پروانه انتشار
پی‌اچ‌پی یک نرم‌افزار آزاد است که با پروانه پی‌اچ‌پی منتشر می‌شود.[۱۲] این پروانه علاوه بر قوانین موجود در نرمافزارهای آزاد اعلام می‌دارد که:
- تمامی محصولاتی که بر پایهٔ پی‌اچ‌پی گسترش می‌یابند، نباید بدون اجازهٔ قبلی از group@php.net از نام "PHP" برای نام‌گذاری استفاده کنند. شما می‌توانید با قرار دادن کلمهٔ "for PHP" (به‌معنای برای پی‌اچ‌پی) در نام محصول خود نشان دهید که محصول شما با زبان پی‌اچ‌پی کار می‌کند؛ مثلاً استفاده از نام "PHP Foo" غیرمجاز است، در حالی‌که استفاده از "Foo for PHP" بدون مشکل خواهد بود.
وجود این محدودیت در پروانهٔ این زبان آن را با پروانه عمومی همگانی گنو (GPL) ناسازگار می‌کند.[۱۱۱]
Remove ads
توسعه و جامعیت
خلاصه
دیدگاه
پی اچ پی شامل کتابخانه‌های منبع باز و آزاد مختلفی در منبع توزیع خود می‌شود، یا از آنها در برنامه‌های دودویی پی اچ پی استفاده می‌کند. پی اچ پی اساساً یک سامانه اینترنت فهم با ماژول‌های داخلی است که از طریق این ماژول‌ها به سرورهای FTP (پروتکل انتقال فایل) و بسیاری از سرورهای پایگاه داده از جمله PostgreSQL,Mysql,Microsoft SQL Server و SQLite (که یک پایگاه داده توکار است)، سرورهای LDAP و غیره. بسیاری از توابعی که برنامه نویسان زبان C با آنها آشنایی دارند، مانند آن‌هایی که در خانواده stdio قرار دارند، در برنامه‌های استاندارد پی اچ پی قابل دسترسی هستند.
پی اچ پی به توسعه دهندگان این اجازه را می‌دهد تا با نوشتن افزونه‌هایی به زبان C، به زبان پی اچ پی کارایی لازم را ببخشند. افزونه‌های پی اچ پی می‌توانند به صورت ایستا در داخل پی اچ پی کامپایل شوند یا به صورت پویا در زمان اجرا بارگزاری شوند. افزونه‌های بی شماری نوشته شده‌اند تا از ویندوز اِی پی آی، فرایند مدیریت در سیستم عامل‌های شبه یونیکس، رشته‌های چند بایتی (یونیکد)، cURL و چند قالب فشرده سازی محبوب پشتیبانی کنند. دیگر ویژگی‌های پی اچ پی که توسط افزونه‌ها در دسترس قرار گرفتند، شامل مجتمع سازی با IRC، تولید پویای تصاویر و محتوای ادوبی فلش، اشیاء داده پی اچ پی (PDO) که به عنوان یک لایه ظاهری برای دسترسی به پایگاه داده به کار می‌رود، و حتی ترکیب صدا می‌شود. بخشی از توابع هسته زبان، مانند آن‌هایی که با رشته‌ها و آرایه‌ها سروکار دارند، نیز به عنوان افزونه پیاده‌سازی شده‌اند. پروژه کتابخانه جامع افزونه‌های پی اچ پی (PECL) مخزنی برای افزونه‌های به زبان پی اچ پی است.
چند پروژه دیگر مانند زفیر (Zephir)، برای افزونه‌های پی اچ پی این توانایی را فراهم می‌کنند تا به یک زبان سطح بالا نوشته شده و به افزونه‌های داخلی پی اچ پی کامپایل شوند. چنین رویکردی، به جای نوشتن افزونه‌های پی اچ پی به زبان C به صورت مستقیم، توسعه افزونه‌ها را تسهیل کرده و زمان لازم برای برنامه‌نویسی و تست را کاهش می‌دهد.
در دسامبر سال ۲۰۱۸ میلادی، گروه پی اچ پی شامل ۱۰ نفر بود: سیِز سی آرِنتزِن، استیگ باکِن، شِین کاراوِئو، اندی گاتمَنز، راسموس لردورف، سم رابی، ساشا شومان، زیو سوراسکی، جیم وینستِد و آندرِی زِمینِوسکی. فناوری زِند بر اساس آزمون پی اچ پی ۵٫۵ یک گواهی نامه پی اچ پی برای برنامه نویسان صادر می‌کند تا به عنوان توسعه دهندگان مجاز شناخته شوند.
Remove ads
نصب و تنظیمات
خلاصه
دیدگاه
به‌طور کلی، دو روش اصلی برای نصب زبان پی‌اچ‌پی بر روی سرورهای وب است. در بسیاری از سرورهای وب یک ماژول مستقیم به نام Server Application Programming Interface یا SAPI وجود دارد. برای مثال، سرورهای آپاچی، مایکروسافت آی‌آی‌اس و آی‌پلنت (iPlanet) از این روش استفاده می‌کنند. تعدادی دیگر از سرورهای وب نیز از Internet Server Application Programming Interface یا ISAPI پشتیبانی می‌کنند. اگر زبان پی‌اچ‌پی در سرور وب ماژولی نداشته‌باشد، همواره می‌توان از آن به عنوان Common Gateway Interface یا CGI و FastCGI استفاده کرد. در این حالت باید سرور را تنظیم کرد تا تمامی درخواست‌های مربوط به زبان پی‌اچ‌پی را با فایل‌های CGI اجرا کند.[۱۱۲]
برای نوشتن برنامه‌های دارای رابط گرافیکی نیز می‌توان از افزونهٔ PHP-GTK در زبان پی‌اچ‌پی استفاده کرد. این افزونه در نسخهٔ منتشر شده موجود نیست و باید به این زبان افزوده‌شود.[۱۱۲] برای استفاده از این افزونه، نسخهٔ پی‌اچ‌پی باید بالاتر از ۵٫۱ باشد. رایج‌ترین روش برای نصب این افزونه، ترجمهٔ کد آن می‌باشد.[۱۱۳]
هنگامی که از زبان پی‌اچ‌پی در محیط‌های ابری استفاده می‌شود، کیت‌های توسعه نرم‌افزار (SDK) خاصی برای استفاده از امکانات محیط نیز همراه با آن منتشر می‌گردد. برای مثال:
- سرویس‌های وب آمازون کیت AWS SDK For PHP را ارائه کرده‌است.
- ویندوز اژور (Windows Azure) نیز کیت Windows Azure SDK for PHP را در اختیار عموم قرار داده‌است.
Remove ads
امنیت
۲۹٪ از مشکلات امنیتی که در ماه سپتامبر سال ۲۰۱۳ میلادی توسط پایگاه داده امنیتی ملی (National Vulnerability Database) منتشر شد، با زبان پی‌اچ‌پی مرتبط است.[۱۱۴] این مسائل اکثراً به دلیل نبود استفاده از روش‌های مناسب توسط برنامه‌نویسان ایجاد می‌شود. و این در حالی‌است که مشکلات تکنیکی که در خود زبان پی‌اچ‌پی وجود دارند، بسیار کم هستند. (۲۳ مشکل در سال ۲۰۰۸، کمتر از ۱٪ مشکلات)[۱۱۵][۱۱۶] با توجه به اینکه برنامه‌نویس‌ها اشتباهات بسیاری می‌کنند، بارها پیشنهاد شده‌است که قابلیت‌هایی برای تشخیص خطاهای امنیتی در زبان پی‌اچ‌پی گنجانده شود تا این خطاها را به برنامه‌نویس گزارش بدهد. با اینکه چنین ابزاری برای زبان پی‌اچ‌پی در حال توسعه است،[۱۱۷] اما این پیشنهادها تاکنون رد شده و این ابزارها به زبان افزوده نشده‌اند.[۱۱۸]
تست PHP
تست برنامه‌های کاربردی و نرمافزارهای توسعه داده شده با PHP از جهت‌های مختلف حایز اهمیت هستند. با توجه به استفاده فراگیر PHP در برنامه‌های کاربردی وب (Web Applications) تست کارایی (Performance Testing)از اهمیت دوچندانی برخوردار است. همچنین ابزارهای بازبینی و مرور کد نیز کمک فراوانی به توسعه دهندگان می‌کند که بتوانیم بسیاری از اشکالات را در سطح کد و قبل از تست برطرف نماییم.
اشکال زدایی php
گاهی ممکن است به دلایل مختلف در یک برنامه php مشکلاتی ایجاد شود، در حالت عادی یافتن خطا در بین هزاران خط کد ممکن است بسیار سخت باشد
در php می‌توان با فعال کردن حالت اشکال زدایی با استفاده از توابع مربوط به آن، خطا در برنامه را به راحتی پیدا کرد.
یک روش فعال سازی حالت اشکال زدایی در php:
ini_set('display_startup_errors', 1);
ini_set('display_errors', 1);
error_reporting(-1);
یک روش دیگر استفاده از برنامه visual studio است.
Remove ads
جستارهای وابسته
منابع
پیوند به بیرون
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads