اولیس (شعر)
اولیس شعری است از آلفرد تنیسون ملکالشعرای بریتانیا در دوره ویکتوریا. / From Wikipedia, the free encyclopedia
«اولیس»[persian-alpha 1] شعری بیقافیه از آلفرد تنیسون (۱۸۰۹–۱۸۹۲)، ملکالشعرای بریتانیا در دورهٔ ویکتوریا، است. راوی شعر اولیسِ افسانهای (یا اودیسئوس به یونانی) است که از سفرهای پرماجرا و درازش (چنانکه در ادیسهٔ هومر شرحش رفته) به قلمروی خود، یعنی جزیرهٔ ایتاکا، بازآمدهاست؛ و علیرغم برگشت به آغوش همسر و پسرش (پنلوپه و تِلِماخوس)، از بیقراری و ناخشنودی گله میکند و باز عطش سیاحت دارد. «اولیس» مشتمل بر هفتاد خط شعر بیقافیه در قالبِ تکگویی نمایشی است، در وزنِ پنجوتدی یامبیک. تنیسون این شعر را در سال ۱۸۳۳ در پی درگذشت دوست نزدیکش آرتور هنری هالم نوشت و در سال ۱۸۴۲ در جلد دوّم کتاب اشعارش چاپ کرد.
اثر آلفرد تنیسون | |
عنوان اصلی | Ulysses |
---|---|
تاریخ نگارش | ۱۸۳۳ |
کشور | بریتانیا |
زبان | انگلیسی |
مجموعه | اشعار |
قالب | بیقافیه |
بحر | پنجوتدی یامبیک |
ناشر | ادوارد ماکسن |
تاریخ انتشار | ۱۸۴۲ |
شمار ابیات یا خطها | ۷۰ |
مخاطرههای اولیس نخستین بار در ایلیاد و ادیسهٔ هومر (حدود سدههای هفتم و هشتم پیش از میلاد) روایت شد و از آن پس سخنورانِ اروپایی فراوانی شخصیت اولیس را در آثار خود بازنمودند. اولیس در شعر تنیسون بیش از همه یادآورِ شخصیت اولیسه[persian-alpha 2] در کمدی الهی دانته است. در بازخوانی دانته، اولیسه به کیفر «ابداع مکارانهٔ آن اسب دروازهگشا» و «جستن دانش ورای مرزهای فهم آدمیزاده» میان «مشاوران مزوّر» در دوزخ عذاب میبیند. در طول سالیان، غالب خوانندگانِ شعرْ اولیس را راسخ و قهرمانوار دانستهاند و او را برای عزمش «پی کوشیدن، پی جوییدن، پی یافتن، و دمی سر نسپردن»[persian-alpha 3] ستودهاند. هم اظهارات تنیسون پیرامون این شعر و هم وقایع زندگانیش بر این تفسیر از «اولیس» صحه میگذارد. بااینحال شارحان متأخر تفسیرهای دیگری از «اولیس» ارائه میکنند که بر آیرونی احتمالی در شعر تأکید دارد، مثلاً اینکه اولیس خودخواهانه میخواهد خانواده و سرزمینش را ترک گوید یا اینکه تداعیگر شخصیتهای خدشهدار در ادبیات پیشین است.
با اینکه منتقدان معاصر تنیسون دید مثبتی به «اولیس» داشتند، اصالت یافتن آن در میان مجموعه آثار تنیسون دههها طول کشید. در قرن بیستم تفسیرهایی جدید و آیرونیک از شعر عرضه شد و همچنین شاعرانی چون تی. اس. الیوت از آن استقبال کردند. امروزه «اولیس» شعری تحسینشده است، از برخی قطعات آن بهکرات نقل قول میشود، و شعارهای سازمانها و کسان متعددی از آن اقتباس شدهاست.