بایگانیهای اداری تخت جمشید
دو مجموعهٔ بزرگ از بایگانیهای اداری حکشده بر روی الواح گلی مربوطه به حکومت هخامنشیان که در تخت جمشید یافت شدهاند / From Wikipedia, the free encyclopedia
بایگانیهای اداری تخت جمشید به دو مجموعهٔ بزرگِ «الواح خزانهداری تخت جمشید» و «الواح باروی تخت جمشید» از بایگانیهای اداری حکشده بر روی الواح گلی گفته میشود که در تخت جمشید یافت شدهاند. این الواح در طی حفاریهای قانونی مؤسسه خاورشناسی دانشگاه شیکاگو در دههٔ ۱۹۳۰ یافت شدند. این کاوشها از سال ۱۹۳۰ تا ۱۹۳۴ تحت سرپرستی ارنست هرتسفلد و از ۱۹۳۴ تا ۱۹۳۹ بهدست اریک اشمیت انجام میشد.[1]
سقوط تخت جمشید بهدست اسکندر مقدونی و آتشسوزی و نامسکونی شدن آن سبب شده که الواح بایگانی اداری آن در طول سدهها حفظ شوند.[2] طبق شواهد بدستآمده، آتشسوزی تخت جمشید بر این الواح آسیبی نرسانده و تنها باعث فروپاشی دیوار شمالی محافظ آنها شده که این دیوار تا زمان کشف الواح بر روی آنها باقیمانده و از آنها حفاظت کردهاست. حرارت این آتشسوزی خود لوحهای گلی را پخته کرد که سبب استحکام بیشتر و حفظ آنها شد.[1]
هزاران لوح گلی و قطعات شکستهٔ برخی آنها بخشی از یک سامانهٔ اداری هستند که اسناد بیش از پنجاه سال فعالیت حکومتی (از ۵۰۹ پیش از میلاد تا ۴۵۷ پیش از میلاد) را در خود گرد آوردهاند.[3] این مدارک دربارهٔ شرایط جغرافیایی، اقتصادی، مدیریتی، دینی و اجتماعی حاکم بر منطقهٔ تخت جمشید که قلب سرزمین پارسیان بود اطلاعات بسیار گستردهای در اختیار پژوهشگران گذاشتهاند.[2]
بایگانیهای اداری تخت جمشید، تنها منبع دست اول مهم برای درک سازوکار داخلی پادشاهی هخامنشیان است و با وجود باستانشناسان بسیاری که بر این مجموعه کار کردهاند هنوز جای کار بسیاری باقی است.[4] کُندیِ فرایندِ مطالعهٔ این الواح توسط پژوهشگران را میتوان به خاطرِ اداریبودنِ ادبیاتشان و هیجانِ دراماتیکِ کمِ محتوای آنها دانست.[3]