تکبلور
From Wikipedia, the free encyclopedia
تکبلور(به انگلیسی: single crystal) به بلورهایی گفته میشود که ساختار بلوری کل نمونه پیوسته و تا لبه آن ناشکسته و بدون مرزدانه باشد. نبود عیوب مربوط به مرزدانهها میتواند به تک کریستالها خواص منحصر به فردی بدهد، به خصوص خواص مکانیکی، نوری و الکتریکی، که همچنین بسته به نوع ساختار بلورشناختی میتواند ناهمسانگرد باشد. این خواص، علاوه بر این که موجب گرانبها شدن برخی جواهرات شده، در وسایل تکنولوژیکی، مخصوصاً در نورشناسی و الکترونیک به کار میرود. به دلیل اینکه اثرات آنتروپی به حضور عیوب در ریز ساختار جامدات، مانند ناخالصی، کشش ناهمگن و ناکاملیهای بلوری مانند نابجایی ها کمک میکند، تک بلورهای عالی با اندازه قابل توجه در طبیعت بسیار کمیاب و همچنین ساخت آنها در آزمایشگاه بسیار سخت است. بنابراین آنها را در شرایط کنترل شده میتوان ساخت. از طرفی دیگر، تک بلورهای ناقص میتوانند در طبیعت به اندازههای بسیار بزرگ برسند. گونههای معدنی زیادی مانند سیلیکات بریلیوم و الومینیوم، سنگ گچ و فلدسپاتها با بلورهایی به ادازه چندین متر شناخته شدهاند. در مقابل تک بلور، ساختار آمورف یا بیریخت قرار دارد که موقعیت اتمی فقط به مرتبه بازه کوتاه محدود میشود. در بین این دو محدوده، چندبلور قرار دارد که از تعدادی بلور کوچکتر به نام کریستالیت تشکیل شدهاست.
بلورش | |
---|---|
مبانی | |
بلور • ساختار بلوری • هستهزایی | |
مفاهیم | |
بلورش • رشد کریستال تبلور مجدد • بذر بلور آغازبلورین • تکبلور | |
روشها و فناوریها | |
گویه فرایند بریجمن-استوکبرگ فرایند وان آرکل-د بور فرایند چکرالسکی برآرایی • Flux method Fractional crystallization انجماد جزئی سنتز گرمابی روش کایروپولوس رشد پایه گرم شده با لیزر ریز فروریزاندن Shaping processes in crystal growth Skull crucible روش ورنویل ذوب ناحیهای | |