زغالاخته
گونهای از سیاهتوسه / From Wikipedia, the free encyclopedia
زغالاخته یا زغال (نام علمی: Cornus mas) درختچه بلند یا درخت کوچک برگریز (خزانکننده) از خانوادهٔ گیاهان گلدار دولپهای و تیرهٔ زغالاختهایان است که درخت آن در ایران به بلندی ۲ تا ۳ متر و قطر ۱۵ تا ۱۹ سانتیمتر میرسد. این گیاه بومی غرب آسیا تا جنوب اروپا (ایران، آذربایجان، ارمنستان، آسیای جنوب غربی و اروپای جنوبی) است. میوهٔ آن نیز زغالاخته یا زغال نامیده میشود.[1][2]
زغالاخته | |
---|---|
شاخههای میوهدار زغالاخته | |
ردهبندی علمی | |
فرمانرو: | گیاهان |
(طبقهبندینشده): | گیاهان گلدار |
(طبقهبندینشده): | دولپهایهای نو |
(طبقهبندینشده): | آستریدها |
راسته: | زغالاختهسانان |
تیره: | زغالاختهایان |
سرده: | زغالاختهها |
گونه: | C. mas |
نام دوبخشی | |
Cornus mas | |
پوست تنه این درخت قهوهای است و برگهایش تخممرغی شکل با حاشیه صاف و انتهایی نوکدار و پشتبرگ کمرنگ است. هر برگ سه تا پنج رگبرگ دارد. گلهای زغالاخته کوچک، زردرنگ و زودرس هستند و در پایان زمستان بر درخت پدیدار میشوند. میوه آن شفت آویزان و بهشکل بیضی کشیده و به رنگ سرخ تیره و به درازای تقریباً ۱۵ تا ۲۰ میلیمتر است. در ایران این درخت در الموت غربی (قزوین) در روستاهای هیر، سوگاه، دربند، تلاتر، پرچکوه، فشک، رشکین، قسطین، روح آباد، پررود، امامزاده هارون و دیگر روستاهای قزوین مانند اسفستان، مزرعه کبریتی، زاجکان علیا، یوزباشی چای و چند روستای دیگر و در ارسباران (کلیبر، هوراند، خداآفرین، کلالق، خانه خسرو، قلعه دره سی، جانانلو، مردانقم، چایکندی و سایر مناطق ارسباران) میروید.[3]
میوه زغالاخته ترش مزه است. از میوهٔ رسیدهٔ این گیاه کمپوت و مربا تولید کرده یا به صورت خشکبار مانند آلبالوی خشک مصرف میشود.[4]