From Wikipedia, the free encyclopedia
شَقاقُل یا هویج قمی گیاهی است از تیره چتریان و از جنس پاستانیکا. گیاهی است علفی، پایا (چندساله) و بومی جنگلهای شمال ایران. در غرب آسیا و شرق اروپا نیز گونههایی از آن میروید. تاکنون در جهان، نزدیک به ۲۵ گونه از این گیاه شناسایی شده است که ۳ گونه آن در ایران میروید.
شقاقل | |
---|---|
شقاقل معمولی (نرگسی شیرازی)، Pastinaca sativa | |
ردهبندی علمی | |
فرمانرو: | گیاه |
راسته: | کرفسسانان |
تیره: | چتریان |
سرده: | Pastinaca |
گونه: | P. sativa |
نام دوبخشی | |
Pastinaca sativa | |
شقاقل یک ساقه زیرزمینی (ریزوم) دارد، که لولهای شکل و سخت و به رنگ نخودیِ مایل زرد است، روی آن بندهای منظم و حلقهای دیده میشود. ساقههای هوایی شقاقل، نرم و بدون انشعاب است. برخی ساقههای هوایی گیاه که پهن و مسطح است. بافتی کلروفیلی و شبیه به برگ دارد. این ساقهها را در زبان لاتین کَلادود مینامند. کلادود یا برگسان، پهن، دراز، نوکتیز به رنگ سبز روشن است و بهصورت متناوب بر روی ساقه میروید. سطح زیرینِ کلادود برجستگیهایی رگبرگ مانند دارد. گلهای شقاقل، زنگولهای شکل و رنگ آن سفید یا مایل به سفید است و در خوشههای ۲ تا ۵ تایی بهصورت آویزان از کنار کلادودها میروید. فصل شکوفایی گلها، بهار است و میوه گیاه، کروی و سیاهرنگ است. شقاقل با تقسیم ریزوم و کاشت بذر در پاییز تکثیر میشود.
شقاقل در آبوهوای معتدل و سایهسار درختان و خاکهای حاصلخیز با زهکشی مناسب بهخوبی رشد میکند. این گیاه در برابر یخبندان مقاوم است.
ساقه زیرزمینی شقاقل سرشار از نشاسته است و مصرف خوراکی دارد. در شمال ایران از این ساقه مربا تهیه میکنند. این ساقه در پزشکی سنتی نیز کاربرد دارویی دارد و در درمان بیماریهای نقرس و رماتیسم از آن استفاده میشود
بهرهبرداری بیرویه از این گیاه، در سالهای ۱۳۸۰ تا ۱۳۹۰، آن را با خطر نابودی روبهرو ساخت.
گیاه مهر سلیمان یا خاتم سلیمان که به نام شقاقل ایرانی معروف شدهاست و در حدود ۳۰ گونهٔ مختلف دارد را نباید با شقاقل که شبیه هویج و نام علمیش Pastinaca sativa L. است اشتباه کرد.
نام علمی شقاقل ایرانی یا همان مهر سلیمان Polygonatum orientale Desf است.[1]
Wikipedia contributors, "Parsnip," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Parsnip&oldid=183624668 (accessed January ۱۷، ۲۰۰۸).
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.