صومعه خور ویراپ

صومعه خور ویراپ (به ارمنی: Խոր վիրապի վանք) (خور ویراپ به معنی گودال عمیق یا چاه عمیق) صومعه‌ای است متعلق به کلیسای حواری ارمنی؛ که در دشت آرارات، در نزدیکی مرز ترکیه واقع شده‌است. این صومعه حوزه علمیه دینی و محل اقامت جاثلیق ارمنستان می‌باشد.

صومعه خور ویراپ Խոր Վիրապ
صومعهٔ خور ویراپ با کوه آرارات در پیش زمینه
دین
وابستگی	کلیسای حواری ارمنی
استان	استان آرارات
وضعیت	کلیسای درحال استفاده
مکان
مکان	نزدیکی لوسارات، استان آرارات ارمنستان
ایالت	ارمنستان
موقعیت در نقشه ارمنستان
قلمرو	آرتاشات
مختصات	۳۹٫۸۷۸۳۳۳°شمالی ۴۴٫۵۷۶۱۱۱°شرقی / 39.878333; 44.576111
معماری
معمار(ها)	در اصل کلیسای کوچک توسط جاثلیق نرسس سوم
سبک	معماری ارمنی
آغاز ساخت	کلیسای کوچک ۶۴۲ میلادی، کلیسای بزرگتر ۱۶۶۲ میلادی
پایان ساخت	سده ۱۷ (میلادی)

شهرت این صومعه مربوط به زمان زندانی شدن گریگور روشنگر توسط پادشاه تیرداد سوم می‌باشد این صومعه هم‌اکنون یکی از زیارتگاه‌های اصلی ارمنی‌ها می‌باشد.

جغرافیای صومعه

صومعه خور ویراپ در نقطه صفر مرزی بین ارمنستان و ترکیه قرار دارد. صومعه در حدود ۸ کیلومتری جنوب آرتاشات، استان آرارات واقع شده‌است. این بنا در زمان سلسله اشکانی ارمنستان در دشت آرارات در ارتفاعی معادل ۲۳۰۰ متر از سطح دریا ساخته شده‌است و ساخت آن به سده ۷ میلادی بر می‌گردد. این صومعه که در مکان پایتخت کهن ارمنستان یعنی شهر شهر باستانی آرتاشات بنا شده بود.^[1][2]

تاریخچه صومعه

نقاشی در این صومعه

در نتیجهٔ کوشش گریگور روشنگر، تیرداد سوم در سال ۳۰۱ میلادی، مسیحیت را دین رسمی کشور اعلام کرد و ارمنیان را به این آیین نو فراخواند. کلیسای کوچک در سال ۶۴۲ میلادی در منطقه [Virap Kirat] توسط نرسس سوم معروف به سازنده ساخته شد. نرسس سوم کلیسای کوچک را به عنوان نشانه ستایش سنت گریگوری برپا ساخت و در طول سده‌ها بارها بازسازی شده‌است. در سال ۱۶۶۲ میلادی، کلیسای بزرگتر به نام «آستواتساتسین مقدس» [St. Astvatsatsin] به معنی (مادر مقدس خدا) در اطراف خرابه‌های کلیسای کوچک قدیمی، صومعه، سالن ناهار خوری و حجره راهبان ساخته شد.

گریگور روشنگر، پسر آناک از «دودمان پارتیان» ارمنی بود. او از شهرستان «پاهلاو» و سرزمین پارتها برخاسته از خاندان سورن و اشکانی بود. گریگور در سزاریا، با آیین مسیحیت آشنا می‌شود و به مسیحیت می‌گرود. او زبان‌های سریانی و یونانی را می‌آموزد. تیرداد سوم در سال ۲۸۷ میلادی بر تخت پادشاهی ارمنستان نشست. آنگاه گریگور، برای خدمت به او به دربار اشکانیان ارمنی رفت، اما به سبب گرایشی که به دین مسیح داشت، از تیرداد رنج و آزار بسیار دید و به فرمان او سیزده سال در سیاه‌چال، صومعه خور ویراپ زندانی کرد. تیرداد به سبب کفر، خود به دردی سخت جانکاه گرفتار آمد. روزی فرشتهٔ خداوند به خواب خواهر پادشاه آمد و او را پیام داد که تنها یک تن می‌تواند این درد را درمان کند، و او همانا گریگور زندانی است. پس، یکی از بزرگان ارمنی را به آن سیاه چال فرستادند تا چنانچه گریگور زنده مانده باشد، او را به دربار آورند. گریگور مقدس را، که به حکم پروردگار زنده مانده بود، از سیاه چال بیرون آوردند و به همراه انبوه مردمان به واغارشاپات، پایتخت ارمنستان، بردند.

پس از آزادی گریگور مقدس، پادشاه و بزرگان از او طلب بخشش کردند تا از گناه آنان بگذرد. آنگاه گریگور مقدس، موعظه آغاز کرد و از رحمت پروردگار سخن گفت و مردم را به شناخت خداوند خواند و گفت:

«اینک او را بشناسید، کسی که شما را از تاریکی به روشنایی پرتو شکوهمند خویش فراخواند. به عرش مواهب او نزدیک شوید و از او بخشایش جویید و از آلودگی و بدی و کفر زدوده شوید. جسم خود را با آب زندگی شست‌وشو دهید و سزاوار پوشیدن جامهٔ درخشان افتخار گردید.»

گریگور در سال ۳۰۲ میلادی به مقام روحانی و رهبری کلیسای ارمنستان منصوب شد.

نگارخانه

• 
  محراب گئورک مقدس
• 
  صومعه خور ویراپ
• 
  صومعه خور ویراپ و کوه آرارات
• 
  کلیسای آستواتساتسین مقدس،(مادر مقدس خدا)
• 
  نردبان عمودی به داخل سیاه‌چال
• 
  سیاه‌چال (خور ویراپ)
• 
  سیاه‌چال (خور ویراپ)
• 

جستارهای وابسته

• گریگور روشنگر
• تیرداد سوم ارمنستان

منابع

1. ==baz0024 "Armenica.org: Khor Virap". Official web site of Armenia. Retrieved 15 February 2011. {{cite web}}: Check |url= value (help)
2. "The Main Sightseeings of Armenia:Khor Virap Monastery" (PDF). Portfolio Enterprise. Archived from the original (pdf) on 6 July 2011. Retrieved 15 February 2011.

• توکلی، دکتر فرحناز (تابستان ۱۳۸۹). «نقش کلیسای ارمنی درتداوم و استمرار هویت ارمنیان». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال چهاردهم (۵۲).

• Hasratyan, Murad; Sargsyan, Zaven (January 1, 2001). _1700 Years of Christian Architecture Paperback (به انگلیسی و ارمنی). Yerevan: Moughni. p. 226.
• John Noble; Michael Kohn; Danielle Systermans (1 May 2008). Georgia, Armenia and Azerbaijan. Lonely Planet. ISBN 978-1-74104-477-5. Retrieved 13 February 2011.
• "Khor Virap Monastery". Armeniapedia.org.
• Armenian Soviet Encyclopedia. Vol. 5. Yerevan. p. 84.
• Holding, Deirdre; Allen, Tom (2003). Armenia with Nagorno Karabagh. Bradt. ISBN 978-1-78477-079-2.

پیوند به بیرون