تمدن مایا
از تمدنهای بسیار پیشرفتۀ آمریکای مرکزی پدیدآمده توسط قوم مایا که دستاوردهای چشمگیری در عرصۀ هنر، معماری، ستارهشناسی و ریاضیات داشتند. / From Wikipedia, the free encyclopedia
مایا نام گروهی از اقوام سرخپوست[1] در جنوب مکزیک و شمال آمریکای مرکزی و نام تمدنی قدیمی[2] در همین منطقه است. مایاها که از مشهورترین قبایل سرخپوست بودند، معمولاً شهرهایشان را در دل جنگلهای بارانی میساختند. حوزه زندگی و فعالیت مایاها حدود جنوبی کشور مکزیک و نیز سرتاسر گواتمالا و السالوادر را شامل میشد.[3]
مکان | شبه جزیره یوکاتان جنوب مکزیک و نواحی امروزی گواتمالا، بلیز و السالوادور |
---|---|
دوران | ۱۵۰۰ پیش از میلاد – ۱۵۴۶ میلادی |
شهرهای مهم | پالنکه، چیچن ایتزا، تیکال، مایاپان، کوپان، تئوتی هواکان |
قوم مایا پدیدآورنده یکی از تمدنهای بسیار پیشرفته آمریکای مرکزی در دوران پیشاکلمبی بود که دستآوردهای بسیار چشمگیری در هنر، معماری، ستارهشناسی و ریاضیات داشته است.[4] هماکنون نیز گروههایی از اقوام مایا در مکزیک و گواتمالا بهسر میبرند.[5] مایاها با بهرهگیری از تمدنهای گذشته خود نظیر اولمک توانستند[6] در خلال سالهای۲۵۰ تا ۹۰۰ پس از میلاد تمدنی عظیم را در آمریکای مرکزی پایهگذاری نمایند.[7] تاریخ مایاها به سه دوره مهم بخشبندی شده است و دوران پیشاکلاسیک یا زندگی ابتدایی و دوران کلاسیک یا عصر طلایی و دوره پساکلاسیک یا افول این تمدن را شامل میشود. این قوم به گویشهای متعدد زبان مایایی تکلم میکردند و نوعی خط ابتدایی هیروگلیفی نیز داشتند که آثاری را به آن مینوشتند.[8] تمدن مایا به دست اقوام مجاور ضعیف شد و سرانجام با هجوم اسپانیاییها از میان رفت. پیش از این فروپاشی، مایاها به یکباره تمدن و شهرهای عظیم را رها کردند و به دامان کوهستانها پناه بردند که دلیل این رویداد بهسبب ازمیانرفتن آثار مکتوب آن دوره و طرح نظریات گوناگون، هنوز مشخص نیست. پس از آن تمدن مایا رها شد و اقتدار مایاهای کوهستان نیز ابتدا به دست آزتکها و سپس اسپانیاییها از میان رفت. جمعیت مایاهای امروزی که از بازماندگان فرمانروایان دوران باستان آمریکای مرکزی هستند، حدود هفت میلیون نفر است که بیشتر در جنوب مکزیک و نواحی کوهستانی گواتمالا و بلیز بهسر میبرند.[9]