اسپانیا
کشوری در غرب قارۀ اروپا / From Wikipedia, the free encyclopedia
اِسپانیا (به اسپانیایی: España) با نام رسمی پادشاهی اسپانیا (اسپانیایی و گالیسی: Reino de España؛ باسکی: Espainiako Erresuma؛ اکسیتان: Reialme d'Espanha؛ کاتالونیایی: Regne d'Espanya) کشور فراقارهای در شبهجزیره ایبری واقع در اروپای غربی و عضو اتحادیه اروپا است. سرزمین اصلی اسپانیا از جنوب و شرق با دریای مدیترانه و تنگه جبلالطارق، از شمال و شمال شرق با فرانسه، آندورا و خلیج بیسکای و از غرب و شمال غرب با پرتغال و اقیانوس اطلس هممرز است. مرز اسپانیا با پرتغال «به طول ۱٬۲۱۴ کیلومتر» طولانیترین مرز یکپارچه در اتحادیه اروپا است.
کشور پادشاهی اسپانیا Reino de España اسپانیا | |
---|---|
شعار: فراتر از آن | |
سرود: مارچا ریل | |
پایتخت و بزرگترین شهر | مادرید ۵۲°۳۱′ شمالی ۱۳°۲۴′ شرقی |
زبان(های) رسمی | اسپانیایی |
حکومت | پادشاهی مشروطه |
فیلیپ ششم پدرو سانچز | |
بنیانگذاری | ۱۴۶۹ ۱۵۱۶ ۱۷۱۶ ۱۸۱۲ |
مساحت | |
• کل | ۵۰۵٬۹۹۰ کیلومتر مربع (۱۹۵٬۳۶۰ مایل مربع) (۵۱ام) |
• آبها (٪) | ۱٫۰۴ |
جمعیت | |
• سرشماری | ۴۶٬۷۵۲٬۰۰۰ |
• تراکم | ۹۲ بر کیلومتر مربع (۲۳۸٫۳ بر مایل مربع) (۱۱۲ام) |
تولید ناخالص داخلی (GDP) برابری قدرت خرید (PPP) | برآورد ۲۰۲۰ |
• کل | ۲٫۰۸۱ تریلیون دلار (۱۲ام) |
• سرانه | ۳۸٬۵۹۱ دلار (۳۶ام) |
شاخص توسعه انسانی (۲۰۲۰) | ۰٫۹۰۴ ۲۵ام(خیلی بالا) |
واحد پول | یورو (€)۱ (EUR) |
منطقه زمانی | CET |
CEST | |
جهت رانندگی | راست رتبه جمعیت = ۳۰ام |
پیششماره تلفنی | ۳۴+ |
کد ایزو ۳۱۶۶ | ES |
دامنه سطحبالا | .es |
۱ تا پیش از سال ۲۰۰۲: پزوتا |
زبان رسمی مردم اسپانیا، اسپانیایی است. اسپانیایی، زبان ۴۸۳ میلیون نفر نیز شناخته میشود و تعداد کل سخنوران این زبان به ۵۷۰ میلیون نفر میرسد.[1] قلمروی اسپانیا افزون بر سرزمین اصلی شامل جزایر بالئاری در دریای مدیترانه، جزایر قناری در سواحل آفریقایی اقیانوس اطلس، دو شهر خودمختار سئوتا و ملیلیه در شمال آفریقا، هممرز با کشور مراکش و چندین جزیره مسکونی و غیر مسکونی دیگر از جمله آلبوران، شافاریناس، آلوزماس و ولز د لا گومرا میباشد. با مساحت ۵۰۵٬۹۹۰ کیلومتر مربع، اسپانیا کمی بزرگتر از ترکمنستان و از لحاظ بزرگی دومین کشور بزرگ اروپای غربی و پنجمین کشور بزرگ اروپاست.
انسان خردمند نخستین بار در حدود ۳۵٬۰۰۰ سال پیش قدم به شبهجزیره ایبریا گذاشت. در حدود ۲۰۰ سال پیش از میلاد، این منطقه تحت فرمان حکومت روم قرار گرفت و هیسپانیا نامیده میشد. هیسپانیا در قرون وسطی توسط قبایل ژرمن و پس از آن توسط موروها تصرف شد. در قرن پانزدهم پس از ازدواجهای بین حکومتی فرمانروایان کاتولیک و اتحاد این حکومتها و همچنین سقوط کامل آندلس و بازپسگیری آن از دست موروهای مسلمان، در سال ۱۴۹۲ اسپانیا به شکل کشوری یکپارچه پدیدار شد. در اوایل دوران جدید، اسپانیا به یک امپراتوری پر قدرت جهانی تبدیل شد و اسپانیاییها به عنوان یکی از نخستین فاتحان دنیای جدید به قاره آمریکا وارد و در آنجا ساکن شدند. بیش از پانصد میلیون نفر اسپانیاییزبانِ ساکن در آمریکا، میراثی است که اسپانیاییها در این قاره بر جای گذاشتند.
اسپانیای امروزی کشوری دموکراتیک و دارای حکومتی پارلمانی تحت قانون اساسی پادشاهی است. اسپانیا یک کشور توسعهیافته و پانزدهمین اقتصاد بزرگ دنیا از نظر تولید ناخالص داخلی میباشد. این کشور همچنین دارای سطح بالای استاندارد زندگی است. اسپانیا در سازمان ملل متحد، ناتو، سازمان تجارت جهانی، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه و اتحادیه اروپا عضو است.