بنیامین نتانیاهو
نهمین نخستوزیر اسرائیل (۱۹۹۶–۱۹۹۹، ۲۰۰۹–۲۰۲۱، ۲۰۲۲–اکنون) / From Wikipedia, the free encyclopedia
بنیامین «بیبی» نتانیاهو (به عبری: בִּנְיָמִין "ביבי" נְתַנְיָהוּ؛ زادهٔ ۲۱ اکتبر ۱۹۴۹) سیاستمدار اهل اسرائیل است که از سال ۲۰۲۲ به عنوان نخستوزیر اسرائیل مشغول به کار است. او پیشتر از ۱۸ ژوئن ۱۹۹۶ تا ۶ ژوئیه ۱۹۹۹ و از ۱ آوریل ۲۰۰۹ تا ۱۳ ژوئن ۲۰۲۱ نیز عهدهدار این سمت بود. او رهبر کنونی حزب لیکود است. وی طولانیترین دوره تصدی را در میان نخستوزیران اسرائیل داشته و اولین نخستوزیر تاریخ اسرائیل است که پس از تأسیس این کشور، در آن به دنیا آمده است.[2]
بنیامین نتانیاهو בנימין נתניהו | |
---|---|
نهمین نخستوزیر اسرائیل | |
آغاز به کار ۲۹ دسامبر ۲۰۲۲ | |
رئیسجمهور | اسحاق هرتزوگ |
پس از | یائیر لاپید |
دوره مسئولیت ۳۱ مارس ۲۰۰۹ – ۱۳ ژوئن ۲۰۲۱ | |
رئیسجمهور | شیمون پرز رووین ریولین |
پس از | ایهود المرت |
پیش از | نفتالی بنت |
دوره مسئولیت ۱۸ ژوئن ۱۹۹۶ – ۶ ژوئیه ۱۹۹۹ | |
رئیسجمهور | عزر وایزمن |
پس از | شیمون پرز |
پیش از | ایهود باراک |
وزیر امور خارجه | |
دوره مسئولیت ۱۸ دسامبر ۲۰۱۲ – ۱۱ نوامبر ۲۰۱۳ | |
پس از | اویگدور لیبرمن |
دوره مسئولیت ۶ نوامبر ۲۰۰۲ – ۲۸ فوریه ۲۰۰۳ | |
نخستوزیر | آریل شارون |
پس از | شیمون پرز |
پیش از | سیلوان شالوم |
رهبر اپوزیسیون | |
دوره مسئولیت ۲۸ مارس ۲۰۰۶ – ۳۱ مارس ۲۰۰۹ / ۱۳ ژوئن ۲۰۲۱–۲۹ دسامبر ۲۰۲۲ | |
نخستوزیر | ایهود المرت |
پس از | عمیر پرتس |
پیش از | زیپی لیونی |
وزیر دارایی | |
دوره مسئولیت ۲۸ فوریه ۲۰۰۳ – ۹ اوت ۲۰۰۵ | |
نخستوزیر | آریل شارون |
پس از | سیلوان شالوم |
پیش از | ایهود المرت |
اطلاعات شخصی | |
زاده | ۲۱ اکتبر ۱۹۴۹ (۷۴ سال) تلآویو، اسرائیل |
ملیت | اسرائیلی |
حزب سیاسی | لیکود |
همسر(ان) |
|
روابط |
|
فرزندان | یائیر[1] |
والدین | بنزیون نتانیاهو (پدر) |
اقامتگاه | اورشلیم، اسرائیل |
محل تحصیل | مؤسسه فناوری ماساچوست |
امضا | |
وبگاه | |
خدمات نظامی | |
وفاداری | اسرائیل |
خدمت/شاخه | نیروهای دفاعی اسرائیل |
سالهای خدمت | ۱۹۶۷–۱۹۷۳ |
درجه | کاپیتان |
یگان | سایرت متکل |
جنگها/عملیات | جنگ استنزاف، جنگ یوم کیپور |
او که در تلآویو از والدینی یهودی سکولار متولد شد، در اورشلیم و فیلادلفیا در آمریکا بزرگ شد. او در سال ۱۹۶۷ برای پیوستن به نیروهای دفاعی اسرائیل به اسرائیل بازگشت. او از رهبران تیمی در نیروهای ویژه سایرت متکل شد و در ماموریتهای متعددی شرکت کرد و پیش از بازخرید با افتخار به درجه سروانی رسید. او پس از فارغالتحصیلی از مؤسسه فناوری ماساچوست، مشاور اقتصادی گروه مشاوره بوستون شد. او در سال ۱۹۷۸ برای تأسیس مؤسسه ضد ترور یوناتان نتانیاهو به اسرائیل بازگشت. از ۱۹۸۴ تا ۱۹۸۸، او نماینده دائم اسرائیل در سازمان ملل متحد بود. او پس از انتخاب به ریاست لیکود و رهبری اپوزیسیون در سال ۱۹۹۳ به شهرت رسید. در انتخابات ۱۹۹۶، نتانیاهو شیمون پرز را شکست داد و اولین نخستوزیر اسرائیل است که مستقیماً با رای مردم انتخاب میشود و جوانترین نخستوزیر اسرائیل شد. نتانیاهو و لیکود در انتخابات سال ۱۹۹۹ شکست سنگینی از ائتلاف ایهود باراک خوردند؛ و نتانیاهو به کلی از سیاست کناره گرفت و وارد بخش خصوصی شد. او بعدها به سیاست بازگشت و به عنوان وزیر امور خارجه و وزیر مالیه در کابینه آریل شارون وارد شد. در دوره حضور او در وزارت مالیه او اصلاحاتی را در اقتصاد اسرائیل شروع کرد که منجر به رشد شایان توجه شد،[3][4] و نهایتاً بر سر اختلاف به خاطر خروج اسرائیل از نوار غزه استعفا داد.
نتانیاهو از سال ۲۰۱۶ نزدیکی خود با دونالد ترامپ، که از دهه ۱۹۸۰ دوست شخصی اش بود را به محور جذبه سیاسی خود تبدیل کرد.[5] در جریان ریاستجمهوری دونالد ترامپ، آمریکا اورشلیم را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت شناخت، حاکمیت اسرائیل بر بلندیهای جولان را به رسمیت شناخت، پیمان ابراهیم را مذاکره کرد که رشته عادیسازیهایی در روابط اسرائیل و کشورهای گوناگون جهان عرب بود. نتانیاهو به خاطر سیاست چند دهه ای خود به عنوان نخستوزیر برای گسترش شهرکهای اسرائیلیدر کرانه باختری اشغال شده به دست اسرائیل، که بر اساس قانونهای بینالمللی غیرقانونی تلقی میشود مورد انتقاد قرار دارد.[6] در سال ۲۰۱۹, در پی یک محاکمه به برای نتانیاهو به اتهام نقض اعتماد، ارتشا و کلاهبرداری کیفرخواست صادر شد،[7] که به خاطر آن او به جز منصب نخستوزیری همه مناصب وزیری اش را رها کرد.[8][9]
در اکتبر ۲۰۲۳، اسرائیل هدف حمله ای از سوی گروههای فلسطینی به رهبری حماس قرار گرفت که باعث بروز جنگ اسرائیل و حماس شد. نتانیاهو به خاطر ناکامی در پیشبینی این حمله به عنوان رهبر اسرائیل هنگام بزرگترین شکست اطلاعاتی این کشور در ۵۰ سال گذشته مورد انتقاد قرار گرفته است،[10][11][12] و با اعتراضاتی روبه رو بوده که خواهان برکناری او شدهاند.[13][14] حکومت نتانیاهو متهم به نسلکشی شده، که[15][16][17] اوج آن در پرونده آفریقای جنوبی در برابر اسرائیل در برابر دیوان بینالمللی دادگستری در دسامبر ۲۰۲۳ بوده است.[18][19] در مه ۲۰۲۴، کریم خان، دادستان دیوان کیفری بینالمللی، اعلام کرد قصد دارد به عنوان بخشی از تحقیقات دیوان کیفری بینالمللی در فلسطین برای نتانیاهو و دیگر اعضای کابینه او به خاطر جنایت جنگی و جنایت علیه بشریت حکم بازداشت درخواست کند.[20][21][22] عالمان سیاسی استدلال کردهاند اسرائیل یک دولت مطرود شده یا در شرف تبدیل به آن قرار دارد، و در نتیجه در سطح جهان محکوم و در صحنه جهانی منزوی شده است.[23][24][25]