نصیرالدین همایون
دومین پادشاه امپراطوری مغول گورکانی هند و پدر اکبر شاه / From Wikipedia, the free encyclopedia
میرزا نصیرالدین بیگ محمد (مارس ۱۵۰۸–۲۲ فوریه ۱۵۵۶ م)، که با نام سلطنتیاش همایون شناخته میشود، دومین پادشاه امپراتوری مغولی هند یا گورکانیان بود که از سال ۱۵۳۰ تا ۱۵۴۰ و بار دوم از سال ۱۵۵۵–۱۵۵۶ بر قلمرویی که امروزه بخشهایی از افغانستان، پاکستان، هند و بنگلادش را شامل میشود، حکومت کرد. همایون اما پادشاهی خود را خیلی زود از دست داد و به دربار شاه تهماسب یکم صفوی پناه برد و با کمک صفویان دوباره قلمروی خود را، به علاوه مناطقی دیگر، بدست آورد. هنگام مرگش در سال ۱۵۵۶، امپراتوری گورکانی تقریباً یک میلیون کیلومتر مربع مساحت داشت.
نصیرالدین همایون | |||||
---|---|---|---|---|---|
دومین پادشاه امپراتوری تیموری هند | |||||
پس از | بابر | ||||
پیش از | اکبرشاه | ||||
زاده | ۶ مارس ۱۵۰۸ کابل، | ||||
درگذشته | ۲۲ فوریهٔ ۱۵۵۶ (۴۷ سال) دهلی، | ||||
آرامگاه | ۱۵۵۶ | ||||
همسر | حمیده بانو بیگم، ماه چوچک بیگم، مهتاب بیگم | ||||
فرزند(ان) |
| ||||
| |||||
پدر | بابر |
وی فرزند مؤسس این سلسله ظهیرالدین محمد بابر (۱۴۸۳ – ۱۵۳۰ م) و پدر بزرگترین امپراتور گورکانی جلال الدین محمد اکبر (۱۵۴۲–۱۶۰۵م) بود. او در دسامبر ۱۵۳۰، همایون جانشین پدرش شد و به عنوان پادشاه سرزمینهای مغول در شبه قاره هند به تخت نشست. همایون هنگامی که به سلطنت رسید ۲۲ سال سن داشت و حاکمی بی تجربه و خام بود. برادر ناتنیاش، کامران میرزا کابل و قندهار، شمالیترین بخشهای امپراتوری پدرش، را به ارث برد. کامران رقیب تلخ همایون تبدیل شده بود.
همایون تاج و تخت مغول را در سال ۱۵۴۰ به شیرشاه سوری باخت، اما ۱۵ سال بعد به کمک صفویان آن را پس گرفت. بازگشت همایون از ایران همراه با گروهی از نجبای بزرگ ایرانی بود و نشانگر تغییرات مهمی در دربار گورکانی بود. خاستگاه آسیای میانهای این سلسله تا حد زیادی تحت تأثیر هنر، معماری، زبان و ادبیات فارسی قرار گرفت. تعداد زیادی سنگ نگاره و هزاران نسخه خطی به زبان فارسی در هند از دوران سلطنت همایون، وجود دارد.
متعاقباً، همایون در دوره بسیار کوتاه حکومت دومش وسعت امپراتوری گورکانی را گسترش داد و میراث قابل توجهی برای پسرش، اکبر، باقی گذاشت.