ولایت لغمان
ولایتی در جنوب خاوری افغانستان From Wikipedia, the free encyclopedia
ولایت لَغمان یکی از ۳۴ ولایت افغانستان در شرق این کشور به مرکزیت شهر مهترلام است. لغمان سی‌و‌دومین ولایت پهناور و بیست و هفتمین ولایت پرجمعیت افغانستان است. پهناوری آن ۳۸۴۲ کیلومتر مربع و جمعیت آن نیم ملیون نفر است. از شمال به ولایت نورستان و پنجشیر، از شرق به کنر، از جنوب به ننگرهار و از غرب به کاپیسا و کابل محدود است. ساکنان آن بر علاوه زبان‌های پشتو و پارسی، به زبان پشه‌ای نیز مسلط هستند.[5] میانگین ارتفاع آن ۷۷۲ متر و بلندترین نقطه آن کوه فرنگال با ۴۷۹۵ متر بلندی است. لغمان از ولایت‌های سرسبز و خوش آب و هوای افغانستان است که دره‌های حاصلخیز آن توسط رودهای علیشنگ و علینگار و کابل آبیاری می‌شود.
لغمان
لمغان لمقان | |
|---|---|
 ولایت لغمان در شرق افغانستان | |
| مختصات: ۳۴٫۶۶°شمالی ۷۰٫۲۰°شرقی | |
| کشور | افغانستان |
| مرکز | مهترلام |
| حکومت | |
| • والی | زین‌العابدین |
| • معاون والی | سید احمد[1] |
| • والیان پیشین[2] | سید احمد[3] |
| مساحت | |
| • کل | ۳٬۸۴۲٫۶ کیلومتر مربع (۱۴۸۳٫۶ مایل مربع) |
| جمعیت (۲۰۲۱)[4] | |
| • کل | ۵۰۲،۱۴۸ (۲۷امین) |
| منطقهٔ زمانی | یوتی‌سی +۴:۳۰ (وقت افغانستان) |
| Postal code | 27xx |
| کد ایزو ۳۱۶۶ | AF-LAG |
| زبان | پارسی پشه‌ای، پشتو |
لغمان محل تحقیقات دانمشند معروف، ابوریحان بیرونی در زمان سلطنت غزنویان بوده‌است. بیرونی خورشیدگرفتگی ذیقعده ۴۰۹ ه.ق را در لمغان (بین قندهار و کابل) رصد کرد و آخرین این ارصاد، رصد انقلاب تابستانی ۴۱۲ ه.ق بود.[6] این ولایت به لحاظ قرار گرفتن در مسیر هندوستان، حائز اهمیت استراتژیک برای لشکریان سلطان محمود غزنوی، سلطان شهاب‌الدین غوری و احمدشاه درانی بوده است.[7]
پس از تغییرات در تقسیمات کشوری در افغانستان در سال ۱۹۶۴، ولایت لغمان نیز در همان سال در ناحیهٔ لغمانات تشکیل شد و مرکز آن شهر مهترلام مقرر گردید.[9]
جمعیت این ولایت ۴۰۳٫۵۰۰ نفر در سال ۲۰۰۹ برآورد شده‌است که بر پایهٔ منابعی تاجیک ها ۴۰٪، پشه ای ها ۴۰٪ پشتون ها و نورستانی‌ها نیز ۲۰٪ از باشندگان بومی این ولایت محسوب می‌گردند. تاجیک‌های لغمان به لهجهٔ خاص خود فارسی صحبت می‌کنند که اکثریت قوم تاجیک در مهترلام، ولسوالی‌های علیشنگ، دولت‌شاه «بیش‌ترینه در درهٔ فراجغان» و قرغه‌ای زندگی می‌کنند. فارسی‌زبان‌های ولایت لغمان عمدتاً از حروف که در زبان و ادبیات فارسی دری وجود ندارد استفاده می‌کنند مثلاً ټ ډ ړ ڼ[10]
پشتوهای این منطقه از قبیلهٔ غلزایی هستند. براساس برآورد سال ۲۰۰۸ تنها ۴ هزار نفر از جمعیت ۳۷۸ هزار نفری این ولایت در شهرها زندگی می‌کنند. اغلب مردمان لغمان سنی‌مذهب هستند.
هر نوع میوه در این ولایت قابل کشت است گندم، برنج، ذرت، سبزیجات، خشخاش، حبوبات، و پنبه محصولات کشاورزی اصلی این منطقه است. بیشتر پشه‌ای‌ها به کار دامداری و تجارت پوست و چرم مشغولند.
براساس سروی مشترک وزارت زراعت و ادارهٔ ملی احصاییه، لغمان با تولید سالانه ۱۵ هزار تُن برنج در جایگاه هشتم تولید برنج افغانستان قرار دارد.[11]
بر اساس آمار ریاست زراعت لغمان، ولایت لغمان در مجموع ۴۳ هکتار باغ لیمو دارد و در سال ۱۳۹۹ ۵۴ جریب باغ جدید لیمو احداث کرده‌است که ۲۱۵ تن لیمو از آنها برداشت شده‌است. لیمو بازار خوب دارد و هر سیر (هفت کیلو) لیمو را در بازارهای داخلی در بدل ۴۰۰ افغانی فروخته می‌شود.[12]
۳۱٪ مردم باسواد هستند و ۴۲ درصد به برق دسترسی دارند. یک بیمارستان، حدود ۴۲ درمانگاه و ۱٬۵۳۷ مسجد در این ولایت فعالیت دارند.[13]
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
