پادشاهی کارتلی

پادشاهی کارتلی (گرجی: ქართლის სამეფო) یک پادشاهی مربوط به اواخر قرون وسطی و اوایل عصر جدید در شرق گرجستان بود که بر کارتلی حکومت می‌کرد و مرکز آن تفلیس بود. این کشور در فرایند تقسیم سه‌جانبه پادشاهی گرجستان در سال ۱۴۷۸ پدیدار شد و به جز چندین فاصله کوتاه تا سال ۱۷۶۲ وجود داشت تا این که کارتلی و پادشاهی همسایه کاختی از طریق جانشینی سلسله‌ای باگراتیونی با هم ادغام شدند. پادشاهی کارتلی در بیشتر طول حکومتش تابع سلسله‌های متوالی ایران و در دوره بسیار کوتاه‌تری تابع عثمانی بود، اما از چند دوره استقلال نیز، به‌ویژه پس از ۱۷۴۷ برخوردار شد.

پادشاهی کارتلی ქართლის სამეფო kartlis samepo کارتلی
۱۴۷۸–۱۷۶۲
نشان ملی
نقشه پادشاهی گرجستان پس از فروپاشی
پایتخت	تفلیس ۴۱°۴۳′۲۱″ شمالی ۴۴°۴۷′۳۳″ شرقی
زبان(های) رایج	گرجی[1] فارسی
دین(ها)	کلیسای ارتدکس گرجی
حکومت	پادشاهی
شاه
• ۱۴۷۸–۱۵۰۵	کنستانتین دوم (نخستین)
• ۱۷۴۴–۱۷۶۲	تیموراز دوم (واپسین)
دوره تاریخی	عصر جدید اولیه
• بنیانگذاری	۱۴۷۸
• خراجگذار ایران	۱۵۵۵–۱۵۷۸;[persian-alpha 1] ۱۶۱۲[persian-alpha 2]-۱۷۲۳;[persian-alpha 3] ۱۷۳۶-۱۷۴۷[5]
• خراجگذار امپراتوری عثمانی	۱۵۷۸-۱۶۱۲؛ ۱۷۲۳-۱۷۳۶.[persian-alpha 4][3]
• اتحاد کارتلی و کاختی	۱۷۶۲
پیشین پسین پادشاهی گرجستان پادشاهی کارتلی-کاختی
امروز بخشی از	ارمنستان گرجستان روسیه

منابع

1. Green 2019, p. 35.
2. Rayfield 2013, pp. 176; 179.
3. Rayfield 2013, p. 183.
4. Rayfield 2013, pp. 226-227.
5. Donald Rayfield - Edge of Empires: A History of Georgia. pp.171,176,179,183,226-227,233-234.

1. "On 7 August 1578 Lala Paşa’s army started moving down the left bank of the Kura; … A fortnight later, Lala Paşa was at Tbilisi’s gates. The Iranian puppet king, Daud-Khan, meant to resist, but the population fled to the forests, where Ottoman soldiers hunted them down, and Daud-Khan fled, too. Kartli was now ruled by Vakhtang, the son of Bagrat Mukhranbatoni, but, with other aristocrats – Bardzim Amilakhori, Elizbar, duke of Ksani – Vakhtang Mukhranbatoni surrendered to Lala Mustafa Paşa. Tbilisi became a paşalık; Gori, a sanjak; and Kartli’s major castles had Ottoman garrisons. The Ottomans headed for Imeretia, but their men were slaughtered by King Giorgi’s army in the Likhi passes … In 1590 the Iranians signed a peace treaty conceding virtually all Georgia, Armenia and Azerbaijan to the Ottomans"^[2]
2. "After several journeys across Anatolia, and renewed attacks by Abbas, in 1612 she persuaded the sultan, despite the warmongering factions at court, to accept reinstatement of the 1555 Amasya Treaty excluding the Ottomans from Kartli and Kakhetia."^[3]
3. "In spring 1723 Konstantine used Iranian soldiers to capture Tbilisi; Vakhtang fled to Tskhinvali. The Paşa of Erzurum told Vakhtang to submit to the sultan, if he wanted to be king of Kartli: the darbazi advised capitulation. Second Lieutenant Tolstoi still insisted that Tsar Peter was coming; Vakhtang merely pretended to accept the sultan’s terms. On 12 June an Ottoman army bloodlessly took Tbilisi from Konstantine. Vakhtang bribed the Ottoman commander Ibrahim Paşa to disarm Konstantine and install Vakhtang’s son Bakar as Kartli’s governor. For a few weeks Bakar and Konstantine both resisted the Ottomans, but soon fled, Konstantine eventually converting to Islam and becoming Ottoman vassal king of Kakhetia."^[4]
4. "In 1736 Turkey, at war with both Austria and Russia, gave up Kartli and Kakhetia."^[3]