پیامرسانی سلولی
From Wikipedia, the free encyclopedia
نشانکدهی سلولی[1] یا پیامرسانی سلولی (انگلیسی: Cell Signalling) بخشی از سامانهٔ پیچیدهٔ ارتباط و داد و ستد پیام در سلولها است که بر کارها و عملکردهای سلولی فرمانروایی و کنشهای سلولی را هماهنگ و سازماندهی میکند. توانایی سلولها در دریافتن و شناخت خردهپیرامون خود و همچنین دادن پاسخ درست و واکنش بجا به آن، پایه و بنیاد رشد، بازسازی بافت، ایمنی، و همچنین همایستایی بافتهای سالم است. عناصر گوناگونی توانایی تحریک سلولها را دارند، از جمله: مواد شیمیایی و ضربه مکانیکی. بعنوان مثال، در بدن پستانداران، هورمونها (مواد شیمیایی) قادر به فعالسازی نشانهگذاریهای مرتبط به خود هستند که در نهایت میتواند رفتار یاختههای تحریک شده را تنظیم کند.[2] همچنین یاختهها برای پاسخ به سیگنالهای محیطی، رشد و تمایز، تولید و ترشح پروتئینها و هورمونها، تنظیم بیان ژنها و … باید بتوانند به پیامهای خارجی پاسخ بدهند.[3] اشتباه در پردازش دادههای یاختهای به بیماریهایی مانند سرطان و بیماری قند میانجامد.[4]
مولکول پیامرسان از محیط خارج یا سلول پیامدهندهٔ دیگر تولید میشود و توسط گیرندهٔ یاختهٔ هدف تشخیص داده میشوند. گیرندهٔ سلولِ هدف، پیام خارج سلولی را دریافت میکند و آن را به پیام درونسلولی تبدیل میکند که بر رفتار سلول اثر میگذارد. هر سلول در معرض مولکولهای پیامرسان زیادی قرار میگیرد اما بهطور انتخابی به این پیامها پاسخ میدهد. حال این انتخاب، وابسته بهنوع گیرندههایی که بر سطح یاخته وجود دارند است.