کردهای ترکیه
مردم کرد در کشور ترکیه / From Wikipedia, the free encyclopedia
کردها در کشور ترکیه گروهی از ترکیب جمعیتی این کشور را تشکیل میدهند و دو سوم آنها در کردستان ترکیه و بقیه در ناحیه آناتولی مرکزی و استانبول و آنکارا و ازمیر ساکن هستند. کردهای ترکیه در استانهای زیادی از شرق، جنوب شرقی و حتی مرکز ترکیه مستقر هستند. در برآورد ۲۰۱۲ مؤسسه آمار ترک استات (The Turkish Statistical Institute (TurkStat))، جمعیت کردهای ترکیه بیش از ۲۲ میلیون نفر (۲۲٬۶۹۱٬۸۲۴) و بیش از سی و پنج درصد از جمعیت ۷۴٬۷۰۰٬۰۰۰ نفری ترکیه (سال ۲۰۱۲) را تشکیل میدهد.[3] ۱۷ استان ترکیه کردنشین است و البته بخش زیادی از کردهای مهاجر در استانهای دیگر و ازجمله استانبول، آنکارا و ازمیر و جمعیت محدودی هم در آناتولی مرکزی ساکن هستند. شاخصهای توسعه این مناطق وضعیت بسیار نامناسبی را به تصویر میکشد. نرخ مهاجرت به خارج از محل زندگی نیز بسیار بالا است. نرخ بیکاری در این مناطق بیش از دیگر مناطق کشور است و در سال دو هزار و ده بالای ده درصد بود. بخش صنعت و حتی گردشگری در این استانها از رونقی برخوردار نیست. شاخص توسعه انسانی و نیز فقر عمومی در این مناطق بالاتر از معدل کشوری است.[4] از سال ۱۹۹۰ مهاجرت اجباری از جنوب شرقی ترکیه، میلیونها کرد را به شهرهایی مانند استانبول، آنکارا و ازمیر آورد.[5] جمعیت کردها در استانبول بین ۳ تا ۴ میلیون نفر تخمین زده میشود (سال ۱۹۹۷).[1][6][7] همچنین طبق تخمین دیگری جمعیت کردها در استانبول، آنکارا، ازمیر و سایر شهرهای بزرگ (به جز استانهای کردنشین ترکیه) در حدود ۳۵ درصد کل جمعیت کردهای ترکیه است که چیزی حدود ۶ تا ۸ میلیون میباشد.[8]
کل جمعیت | |
---|---|
۲۰ میلیون نفر[1] تا ۲۵ میلیون نفر (تخمین ۲۰۱۷) | |
مناطق با جمعیت چشمگیر | |
ناحیه آناتولی شرقی و ناحیه آناتولی جنوب شرق استان استانبول، استان آدانا و استان مرسین | |
زبانها | |
زبان کردی(کرمانجی، زازاکی) | |
دین | |
اسلام اکثریت سنی، اقلیت ازعلوی و ایزدی[2] | |
قومیتهای وابسته | |
گروههای قومی ایرانی |
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
از زمان روی کار آمدن جمهوری ترکیه در ۱۹۲۳، کشتارهایی همچون کشتار درسیم و کشتار زیلان گهگاه در برابر کردها صورت گرفته است. دولت ترکیه در تلاشی برای انکار وجود کردها، تا سال ۱۹۹۱ آنان را «ترکهای کوهستانی» مینامید و واژههایی همچون «کرد»، «کردستان»، و «کردی» بهطور رسمی در دولت ترکیه ممنوع شدند. پس از کودتای نظامی ۱۹۸۰، زبان کردی بهطور رسمی در محافل عمومی و خصوصی ممنوع گشت. بسیاری از کسانی که به این زبان تکلم میکردند، مطلب منتشر میساختند یا آواز میخواندند، دستگیر و به زندان افکنده شدند. از سال ۱۹۹۱ که این ممنوعیت برداشته شد، جمعیت کرد ترکیه در تلاش بودند تا زبان کردی در مدارس تدریس شود. از دهه ۱۹۸۰، جنبش کردها هم شامل فعالیتهای سیاسی صلحجویانه برای کسب حقوق شهروندی ساده در ترکیه و شامل شورشهای مسلحانه و جنگهای چریکی، نظیر حمله به غیرنظامیان و پایگاههای نظامی ترکی بوده است که هدف از آنها تشکیل یک حکومت کردی مستقل بوده است. بر طبق یک نظرخواهی در ترکیه، ۵۹ درصد کسانی که خودشان را کرد معرفی کردند، بر این باور بودهاند که کردها در ترکیه به دنبال تشکیل حکومتی مستقل نیستند (در مقابل حدود ۷۱ درصد ترکها بر این باور بودهاند که کردها قصد جدایی دارند).
در مناقشه دولت ترکیه و PKK، شهرها و روستاهای کردنشین مورد تحریم غذایی قرار گرفتند. موارد زیادی وجود دارد که در آنها کردها به اجبار نیروهای امنیتی ترک از روستاهای خود بیرون رانده شدند. گفتهشده بسیاری از روستاها آتش زده شده یا نابود شدند. در تمام دهه ۱۹۹۰ و ۲۰۰۰، فعالیت حزبهای سیاسی کردها ممنوع بود. در ۲۰۱۳، آتشبسی برقرار شد که تا ژوئن ۲۰۱۵ برقرار بود، تا اینکه تنشها بین دولت ترکیه و PKK به خاطر مداخله ترکیه در جنگ داخلی سوریه مجدداً برقرار شد.