کوارک بالا
From Wikipedia, the free encyclopedia
کوارک بالا (به انگلیسی: Up quark) (نماد: u)، سبکترین نوع کوارک، نوعی ذره بنیادی و یکی از اجزای اصلی تشکیلدهنده ماده است. این کوارک به همراه کوارک پایین، نوترون (یک کوارک بالا، دو کوارک پایین) و پروتون (دو کوارک بالا، یک کوارک پایین) هسته اتم را میسازند. این کوارک جزو نسل اول ماده است، بار الکتریکی آن ۲⁄۳e+ و جرمی برابر ۷۰۰۰۲۲۹۹۹۹۹۹۹۹۹۹۹۹۹♠۲٫۳+۰٫۷
−۰٫۵ MeV/c۲ دارد. مانند سایر کوارکها، کوارک بالا یک فرمیون بنیادی اسپین-۱⁄۲ است و با هر ۴ نیروی بنیادی برهمکنش دارد. پادذره آن پادکوارک بالا نامیده میشود (گاهی به آن کوارک پادبالا یا فقط پادبالا هم گفته میشود) که تنها تفاوتش با کوارک بالا در این است که برخی از ویژگیهای آن مقدار برابر با علامت مخالف با کوارک بالا دارد.
آمار | فرمیونی |
---|---|
نیروهای بنیادی | قوی، ضعیف، الکترومغناطیس، گرانش |
نماد | u |
پادذره | پادکوارک بالا (u) |
نظریهپردازی | موری گل-مان (۱۹۶۴) جرج زویگ (۱۹۶۴) |
کشف | اسلاک (۱۹۶۸) |
جرم | ۷۰۰۰۲۲۹۹۹۹۹۹۹۹۹۹۹۹۹♠۲٫۳+۰٫۷ −۰٫۵ MeV/c۲[1] |
واپاشی به | کوارک پایدار یا پایین + پوزیترون + الکترون نوترینو |
بار الکتریکی | ۲⁄۳e+ |
بار رنگ | بله |
اسپین | ۱⁄۲ |
ایزواسپین ضعیف | LH: +۱⁄۲, RH: ۰ |
ابربار ضعیف | LH: +۱⁄۳, RH: +۴⁄۳ |
نظریهپردازی مبنی بر وجود کوارک بالا (به همراه کوارکهای پایین و شگفت) در سال ۱۹۶۴ توسط موری گل-مان و جرج زویگ برای توضیح روش طبقهبندی راه هشتگانه هادرونها پیشنهاد شد. این کوارک نخستین بار به صورت تجربی در سال ۱۹۶۸ در آزمایشگاه ملی شتابدهنده اسلاک کشف شد.