کچوای جنوبی
From Wikipedia, the free encyclopedia
کچوای جنوبی (کچوا: Urin qichwa، اسپانیایی: quechua sureño)، یا به سادگی کچوا (Qichwa یا Qhichwa)، با حدود ۶٫۹ میلیون گویشور، پرگویشترین گروه منطقه ای اصلی گویشهای قابل فهم متقابل در خانواده زبانهای کچوا است. همچنین این زبان رایجترین زبان بومی در قاره آمریکا است. اصطلاح کچوای جنوبی به گونههای کوچوانی گفته میشود که در مناطقی از آند در جنوب خطی تقریباً شرق به غرب بین شهرهای هواکایو و هوانکاولیکا در مرکز پرو صحبت میشود. این شامل گونههای کچوا است که در مناطق آیاکوچو، کوسکو و بسیاری از در پرو، در بیشتر بولیوی و بخشهایی از شمال غربی آرژانتین صحبت میشود. رایجترین گونههای رایج عبارتند از کوسکو، آیاکوچو، بسیاری از (کولائو)، و بولیوی جنوبی.
کچوای جنوبی | |
---|---|
کچوای II-C | |
[کچوا] Error: {{Lang}}: برچسب زبان ناموجود (راهنما) | |
بیان | تلفظ کچوایی: [qʰɛtʃwa] |
زبان بومی در | پرو، بولیوی، آرژانتین، فلفل |
منطقه | کشورهای ارتفاعات آند آمریکای جنوبی، اقلیتها در کشورهای همسایه و برخی از بخشهای آسیا و اروپا |
قومیت | کچوا، قولا، اینکا (تاریخی) |
شمار گویشوران | ناشناخته (۵ میلیون اشارهشده 1987–2014)[1] |
کچوان
| |
گونههای نخستین | کلاسیک کچوا
|
گویشها | آیاکوچو
کوسکو
پونو (کولائو)
بولیوی شمالی
بولیوی جنوبی
سانتیاگونو
|
خط لاتین (الفبای کچوا) | |
وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در |
List of countries where Southern Quechua is a minority native language |
تنظیمشده توسط | هیچیک |
کدهای زبان | |
ایزو ۳–۶۳۹ | در زمانهای گوناگون:qwc – کچوای کلاسیکquy – [[آیاکوچو کچوا]]qxu – آرکیپا - اتحادیه کچواquz – [[کوسکو کچوا]]qve – کچوای آپوریماک شرقیqxp – [[بسیاری ازکچوا (کولائو)]]qul – [[کچوای بولیوی شمالی (آپولو)]]quh – [[کچوای بولیوی جنوبی]]qus – [[سانتیاگوئنو کچوا]] |
گلاتولوگ | quec1389 [4] |
زبانشناسی | 84-FAA-h |
در طبقهبندی سنتی خانواده زبان کچوا توسط آلفردو توررو، کچوای جنوبی معادل "کچوا IIc " توررو (یا فقط "QIIc") است؛ بنابراین برخلاف بسیاری از گونههای خواهر خود در خانواده وسیعتر کچوانی که در نواحی شمال خط هوانکایو-هوانکاولیکا صحبت میشود، قرار میگیرد: کچوای مرکزی (QI توررو) که از هوانکایو به سمت شمال تا منطقه آنکش صحبت میشود. کچوای پرو شمالی در اطراف کاجامارکا و اینکاهواسی (گاوباز's IIa)؛ و کیچوا (بخشی از توررو کچوا IIb).