گذر (ستارهشناسی)
اصطلاحی در اخترشناسی / From Wikipedia, the free encyclopedia
گذر در اصطلاح اخترشناسی، هنگامیست که جرم کوچکتری از مقابل قرص جرم بزرگتری در آسمان، گذر یا عبور (Transit) میکند. بطوریکه چند رصدگر این پدیده را از نقاط مناسب بتوانند مشاهده کنند. در این مورد برای نمونه گذر سیارات داخلی (عطارد و زهره) از روی زمین مقابل قرص خورشید دیده میشود. در اصطلاح دیگر نجومی، وقتی یک جرم سماوی به علت حرکت ظاهری کرهٔ آسمان از نصفالنهار ناظر میگذرد، نیز گذر گفته میشود.[1](گذر مقارنهای سیاره و گذر نصفالنهاری)
گذرهای سیارهای از مقابل خورشید از پدیدههای کمیاب آسماناند که از دید ناظر زمینی تنها برای دو سیاره تیر و ناهید (سیارات داخلی مدار زمین) رخ میدهند. گذرها پدیدههایی مثل خورشیدگرفتگی هستند، با این تفاوت که در خورشیدگرفتگی کامل، ماه تمام قرص خورشید را میپوشاند و دیگر نوری از خورشید به زمین نمیرسد، اما تیر و ناهید آن قدر از زمین دورند که هنگام گذر مثل لکهٔ گرد سیاهی بر قرص درخشان خورشید دیده میشوند. موقع گذر، زمین، سیاره و خورشید بر یک خط قرار دارند (مقارنه). گذر تیر در هر قرن تا ۱۳ بار روی میدهد، اما گذر ناهید در بهترین شرایط هر قرن فقط ۲ بار تکرار میشود.