Kos (grikskt: Κως) er ein oyggj í grikska oyggjabólkinum Dodekanes, sum er partur at Suðuregearaoyggjunum, eisini nevndar Suðursporadisku Oyggjar. Oyggin er 40 km long og 8 km breið og liggur bert 4 km frá turkisku strondini við Bodrum og tí forna Kariaøkinum. Fólkatalið á oynni er 33 388. Oyggin er í dag ein kommuna, eftir at tær tríggjar kommunurnar Kos, Dikaios og Irakleides løgdu saman til eina kommunu í 2011. Høvuðsbýurin á oynni eitur Kos eins og oyggin.
| Kos | |
|---|---|
 | |
| Landafrøði | |
 | |
| Vídd | 287,2 km²
|
| Umsiting | |
| Land |  Grikkaland |
| Íbúgvalæra | |
| Fólkatal | 33 388 (2011) |
| Íbúgvatættleiki | 115 /km² |
Asklepieion er tað kenda læknatemplið, sum Hippokrates læt byggja, tað liggur beint uttanfyri býin Kos.
Umleið 27 km sunnan fyri býin Kos við býin Antimakia liggur altjóða flogvøllurin á oynni, sum eitur Kos International Airport Hippocrates.
Søga
Í tí rómversku gudalæruni vitjaði Herkules oynna.[1] Oyggin varð bygd av kariarum. Tað forna ríkið Karia var til frá umleið 11. øld á.Kr. til umleið 6. øld á.Kr.
Eitt herlið frá Kos luttók í Troyanska krígnum.[2]
Paulus apostul legði leiðina framvið Kos og Rodos á einari av sínum ferðum.[3]
Kos varð seinni hertikin av lýðveldinum Venesia, sum síðan seldi oynna til Johannitarordanina (Ordanin av Sankta Jóhannes á Rodos, seinni kent sum Maltesarordanin) í 1315. 200 ár seinni stóð Maltesaraordanin yvirfyri eini hóttan av einari muslimskari innvasjón, og noyddist at lata oynna upp í hendurnar á tí Osmanniska Ríkinum í 1523. Osmanarnir (turkarnir) høvdu ræði á Kos í 400 ár, til oyggin kom undir italsk yvirvald í 1912.
Undir seinna heimsbardaga bleiv oyggin hersett av aksemaktunum og var hersett av italskum hermonnum til Italia yvirgav seg í 1943. Britisk og týsk herlið stríddust um oynna í Stríðnum um Kos, har Nazi-Týskland siðraði. Týsk herlið hersettu oynna til kríggið endaði í 1945, tá gjørdist Kos eitt protektorat undir Stórabretlandi og varð síðan handað Grikkalandi í 1947.
Kend fólk úr Kos
- Hippocrates (5. øld á.Kr.), "faðir at læknavísindini".
- Apelles (4. øld á.Kr.), málari.
- Michael Kefalianos, prof. bodybuildari.
- Marika Papagika, songkvinna tíðliga í 20. øld.
- Al Campanis, (20. øld) baseball-leikari.
- Stergos Marinos, altjóða fótbóltsleikari, sum spælir við Panathinaikos.
Keldur
Slóðir úteftir
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
